Βία κατά των γυναικών: Ιστορίες που σοκάρουν, ο φόβος παραμένει

Παραμένει στην επικαιρότητα και αυτό είναι που προκαλεί ανησυχία. Δεν κοιτάζει σύνορα, αλλά σαν ιός έχει εξαπλωθεί σε κάθε γωνιά της γης. Συνεχίζει να υφίσταται και μάλιστα σε μεγάλο βαθμό. Η βία σε βάρος των γυναικών αποτελεί ένα από τα κομμάτια της θλιβερής και συχνά κρυφής πραγματικότητας του σύγχρονου κόσμου.

Πρόσφατα στοιχεία έρευνας που επικαλείται η Ελληνική Ιατροδικαστική Εταιρία (ΕΙE) σοκάρουν, εγείροντας μια σειρά από ερωτηματικά. Σύμφωνα με αυτά, σε ένα χρόνο 16.700.000 γυναίκες στην ΕE υπέστησαν σωματική βία ή σεξουαλική κακοποίηση.

Στην Ελλάδα, φαίνεται πως σωματική βία αναφέρει ότι έχει υποστεί το 24% των γυναικών (18% από σύντροφο και 10% από άλλο άτομο), ενώ σεξουαλική βία αναφέρεται από το 6% των γυναικών (5% από σύντροφο και 1% από άλλο άτομο).

Η βία είναι πολυπρόσωπη και πολύμορφη. Εκατοντάδες γυναίκες από Ρωσία και Ουκρανία έχουν γνωστοποιήσει ιστορίες κακοποίησης μέσω των κοινωνικών δικτύων. Πρόκειται για μια εκστρατεία που ξεκίνησε το καλοκαίρι από ανάρτηση της δημοσιογράφου Νάστια Μελνισένκο στο Facebook. Τα στοιχεία που βγήκαν στο φως ήταν ανατριχιαστικά.

«Δεν φοβάμαι να μιλήσω. Δεν αισθάνομαι ένοχη», είχε γράψει, μεταξύ άλλων η Μελνισένκο. Με το σχόλιό της αυτό η δημοσιογράφος άνοιξε μια ευρεία συζήτηση στην οποία εκατοντάδες γυναίκες έσπευσαν να συμμετάσχουν. Μοιράστηκαν δημοσίως τις τραυματικές εμπειρίες τους, ιστορίες σεξουαλικής κακοποίησης και προσβολής στο φύλο τους. Κουράγιο και δύναμη έπαιρναν με το πέρασμα του καιρού όλο και περισσότερες Ρωσίδες και Ουκρανές αποφασίζοντας να σπάσουν τη σιωπή τους.

Σε χώρες όπως οι Ρωσία και Ουκρανία η σεξουαλική κακοποίηση περνά συχνά στα ψιλά των εφημερίδων χωρίς να καταδικάζεται.

«Εκατοντάδες επεισόδια σεξουαλικής κακοποίησης. Εκατοντάδες ιστορίες στις οποίες εμπλέκονται ξένοι, συνάδελφοι, σύντροφοι, συγγενείς, γνωστοί, αφεντικά, καθηγητές, γιατροί», έγραψε στο Facebook η 41χρονη Εκατερίνα Ρομανόφσκα από τη Ρωσία που δέχτηκε επίθεση με μαχαίρι από έναν ξένο, το 2000, και παραλίγο να χάσει τη ζωή της.

Στη Ρωσία υποτιμάται ο αποτρόπαιος χαρακτήρας της σεξουαλικής κακοποίησης. Η σεξουαλική παρενόχληση, δε, αντιμετωπίζεται ως μια υπερβολή της Δύσης. Το 2008, μάλιστα, δικαστής στην Αγία Πετρούπολη επέλεξε να δώσει μια απαξιωτική απάντηση σε υπόθεση σεξουαλικής παρενόχλησης υποστηρίζοντας ότι είναι κομμάτι των ανθρώπινων σχέσεων. «Εάν δεν υπήρχε η σεξουαλική κακοποίηση, δεν θα είχαμε παιδιά», διαβάστηκε στην ετυμηγορία.

Η κακοποίηση υπάρχει και στην καθημερινότητα των γυναικών προσφύγων που βρίσκονται κάτω από διαρκές καθεστώς φόβου. Πίσω από την ανάγκη και την ανέχεια «παραφυλά» η εκμετάλλευση που εμφανίζεται μέσα από πολλές μορφές. Όπως είχε αποκαλύψει η Διεθνής Αμνηστία, μετά από 40 συνεντεύξεις από πρόσφυγες στη Γερμανία και τη Νορβηγία, πολλές γυναίκες ανέφεραν ότι σε όλες σχεδόν τις χώρες από τις οποίες πέρασαν βίωσαν σωματική κακοποίηση και οικονομική εκμετάλλευση, καθώς διακινητές, προσωπικό ασφαλείας ή άλλοι πρόσφυγες τις άγγιζαν για να τις χαϊδέψουν ή τις πίεζαν να κάνουν σεξ μαζί τους.

Γυναίκα πρόσφυγας δήλωσε στη Διεθνή Αμνηστία ότι σε ένα κέντρο υποδοχής στη Γερμανία κάποιοι άντρες παρακολουθούσαν τις γυναίκες καθώς πήγαιναν στο μπάνιο. Ορισμένες γυναίκες έπαιρναν ακραία μέτρα, για παράδειγμα δεν έτρωγαν ούτε έπιναν, ώστε να μη χρειάζεται να πηγαίνουν στην τουαλέτα, όπου αισθάνονταν ανασφαλείς.

Σύρια που ήταν έγκυος ,ενώ θήλαζε τη μικρή της κόρη, φοβόταν να κοιμηθεί σε καταυλισμούς στην Ελλάδα γνωρίζοντας ότι την περιέβαλλαν άντρες.

Δώδεκα από τις 40 γυναίκες που έδωσαν συνέντευξη στην Διεθνή Αμνηστία είπαν ότι όσο βρίσκονταν σε ευρωπαϊκούς καταυλισμούς διέλευσης, κάποιος ή κάποιοι τις άγγιξαν, τις χάιδεψαν ή τις κοίταξαν με πονηρό βλέμμα.

Τα λόγια χάνονται μπροστά σε ιστορίες γυναικών που όχι μόνο ήρθαν αντιμέτωπες με ακραίες καταστάσεις φτώχειας, αλλά αναγκάστηκαν να γνωρίσουν το φριχτό πρόσωπο της σεξουαλικής κακοποίησης

Η 23χρονη Χάλα από το Χαλέπι μιλώντας για τραυματικές εμπειρίες, είχε αποκαλύψει: «Στο ξενοδοχείο στην Τουρκία, ένας από τους άντρες που δούλευαν με τον διακινητή, ένας Σύρος, είπε ότι αν κοιμηθώ μαζί του, δεν θα πληρώσω ή θα πληρώσω λιγότερα. Φυσικά είπα όχι, ήταν αηδιαστικό. Το ίδιο συνέβη στην Ιορδανία σε όλες μας. Η φίλη μου που ήρθε μαζί μου από τη Συρία ξέμεινε από χρήματα στην Τουρκία, οπότε ο βοηθός τού διακινητή τής πρόσφερε να κάνει σεξ μαζί του (με αντάλλαγμα μια θέση σε ένα πλοιάριο) εκείνη φυσικά είπε όχι, και δεν μπόρεσε να φύγει από την Τουρκία, οπότε μένει εκεί».

Συγκλονίζει και η ιστορία της 20χρονης Νάλα από τη Συρία: «Ο διακινητής με παρενοχλούσε. Προσπάθησε να με αγγίξει μερικές φορές. Μόνο όταν ήταν κοντά ο ξάδερφός μου δεν με πλησίαζε. Φοβόμουν πολύ, κυρίως επειδή ακούμε ιστορίες για γυναίκες που δεν μπορούν να πληρώσουν τους διακινητές και στις οποίες δίνεται η επιλογή να κοιμηθούν με τους διακινητές για να έχουν έκπτωση».

Το πρόσωπο της κακοποίησης έχουν δει και πολλές γυναίκες στην Τουρκία. Τον Φεβρουάριο σάλο είχε προκαλέσει η άγρια δολοφονία νεαρής φοιτήτριας που έπεσε θύμα απόπειρας βιασμού από οδηγό λεωφορείου. Στους δρόμους είχαν βγει χιλιάδες γυναίκες για να εκφράσουν την έντονη δυσαρέσκειά τους.

Να σημειωθεί ότι με νομοσχέδιο που εισηγήθηκαν βουλευτές του κυβερνώντος AKP επιχειρήθηκε να νομιμοποιηθεί διά του γάμου ο βιασμός ανηλίκων.

Η πρόταση νόμου έδινε τη δυνατότητα σε δράστες σεξουαλικής κακοποίησης να αποφύγουν την τιμωρία εάν «παντρεύονταν» το θύμα.

Μετά από μια σειρά επικρίσεων, όμως, στις οποίες προστέθηκε και αυτή του ΟΗΕ, ο τούρκος πρωθυπουργός Μπιναλί Γιλντιρίμ ανακοίνωσε πως το νομοσχέδιο για έμμεση «νομιμοποίηση» του βιασμού ανηλίκων θα επανεξεταστεί.

Ελισάβετ Σταμοπούλου

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ