Η ζωή του Ζακ Κουστώ στη μεγάλη οθόνη

Αγγελική Στελλάκη

Το θρυλικό πλοίο του Ζακ-Ιβ Κουστώ, «Καλυψώ», σαλπάρει ξανά, αυτή τη φορά σε κινηματογραφικά νερά. Η ταινία «Οδύσσεια» του Ζερόμ Σαλ αφηγείται την ιστορία του διάσημου εξερευνητή και προσπαθεί να ανακαλύψει τον άνθρωπο πίσω από τον μύθο.

Ο Ζακ Κουστώ υπήρξε μια τόσο αναγνωρίσιμη προσωπικότητα, ώστε κανείς δεν είχε αμφιβολία ότι το «The Life Aquatic with Steve Zissou» του Γουές Άντερσον είχε αντλήσει έμπνευση από τη ζωή του γάλλου εξερευνητή (χαρακτηριστικό είναι ότι όλα τα μέλη της αποστολής φορούν κόκκινα σκουφάκια).

Η ιστορία είχε όλα τα στοιχεία που αγαπά ο Άντερσον: δύσκολες οικογενειακές σχέσεις, μεγάλες προσωπικότητες, στοιχεία παραμυθιού (γιατί τι πιο εντυπωσιακό από μία εξερεύνηση στον βυθό);

«Σχεδόν καθημερινά βλέπαμε κάτι μαγικό» λέει για τα γυρίσματα ο ηθοποιός Πιέρ Νινέ που ερμηνεύει τον Φιλίπ. «Ήταν αδύνατο να μην σταθείς και να κοιτάς έκθαμβος. Μια φάλαινα που πηδά ψηλά έξω από το νερό, μια ομάδα δελφινιών που μας ακολουθούσαν γεμάτα περιέργεια, ένα παγόβουνο που κατέρρευσε μπροστά στα μάτια μας, καρχαρίες που κολυμπούσαν σε απόσταση αναπνοής… όταν βλέπεις τέτοιες εικόνες, αισθάνεσαι ότι αλλάζει η ζωή σου, και η ταινία τις έχει συλλάβει υπέροχα».

Αυτά τα στοιχεία είναι που προφανώς προσέλκυσαν και τον Ζερόμ Σαλ στην ιστορία του Κουστώ. Στο επίκεντρο της ιστορίας του Σαλ η σχέση του Κουστώ με τον γιο του Φιλίπ.

Από τις πρώτες καταδύσεις στη Μεσόγειο, μέχρι τα τηλεοπτικά προγράμματα που του χάρισαν διεθνή αναγνώριση και τη σύγκρουση με τον Φιλίπ -ο οποίος έβλεπε τον σταρ πατέρα του να ενδιαφέρεται περισσότερο για τη φήμη του παρά για το φυσικό περιβάλλον-, η ταινία προσπαθεί να παρουσιάσει όλες τις πλευρές της σύνθετης προσωπικότητας που ήταν ο Ζακ Κουστώ.

Ο ηθοποιός Λαμπέρ Γουίλσον που ερμηνεύει τον Κουστώ -έχασε μάλιστα 10 κιλά για να υποδυθεί τον αδύνατο γάλλο εξερευνητή- σημειώνει: «Η ουσία του Κουστώ είναι στην καρδιά της «Οδύσσειας» με όλα του τα λάθη, τα προτερήματα, τις αντιθέσεις του, την αγάπη του για την οικογένειά του. Δεν είναι μια αγιογραφία: δείχνουμε το γεγονός ότι πετρελαιοβιομηχανίες χρηματοδότησαν τις πρώτες του αποστολές, ότι συμβιβάστηκε με τους Αμερικανούς τηλεοπτικούς παραγωγούς για να χρηματοδοτήσουν τις ταινίες του, ότι η σχέση του με την φύση είχε και σκοτεινά σημεία, ότι η οικολογική του συνείδηση αφυπνίστηκε αρκετά αργά».

Αλλά και η προσωπική του ζωή είχε προκαλέσει επικρίσεις. Η σύζυγός του, Σιμόν, με την οποία είχε αποκτήσει δύο γιους πέθανε το 1990, μη γνωρίζοντας ότι ο σύζυγός της είχε μια δεύτερη οικογένεια με μία αεροσυνοδό, τη Φρανσίν. Η ταινία αναφέρεται στις σχέσεις που διατηρούσε ο Κουστώ με νεότερές του γυναίκες.

Ο Κουστώ παντρεύτηκε αργότερα τη Φρανσίν, ωστόσο ένας «πόλεμος» ξέσπασε ανάμεσα σε εκείνη και τον γιο του Κουστώ, Ζαν-Μισέλ.

Η αλήθεια είναι ότι ο Ζακ Κουστώ υπήρξε συνώνυμο της μαγικής εξερεύνησης του βυθού για μία ολόκληρη γενιά θεατών. Οι θεατές ανακάλυψαν τον κόσμο του Κουστώ μέσα από το ντοκιμαντέρ του 1956 «Le Monde du Silence» που κέρδισε Χρυσό Φοίνικα στις Κάννες το 1956 και Όσκαρ καλύτερου Ντοκιμαντέρ.

«Ανακάλυψε έναν καινούριο κόσμο. Κινηματογράφησε τον βυθό και μας έκανε να σκεφτούμε την ευθύνη μας. Μπόρεσε, επίσης, να δει την αλλαγή που είχε κάνει ο άνθρωπος στο περιβάλλον» δηλώνει ο Φρανσουά Σαρανό, ο οποίος υπήρξε σύμβουλος της ταινίας και εργάστηκε επί 13 χρόνια στην Καλυψώ.

Ο Ζακ Κουστώ «είναι ένας άνδρας που έζησε τόσες ζωές, που ξεπέρασε τόσα εμπόδια. Δημιουργικός και ταλαντούχος, καταπληκτικός αφηγητής ιστοριών», σημειώνει ο σκηνοθέτης της «Οδύσσειας», Ζερόμ Σαλ.

* Η ταινία «Οδύσσεια» θα προβάλλεται στις αίθουσες από τις 8 Δεκεμβρίου, σε διανομή Rosebud 21.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ