Αγγελική Στελλάκη

Μπορεί οι τηλεοπτικοί σταθμοί να επιμένουν στις αναμενόμενα κλασικές πασχαλινές ταινίες –μεταξύ αυτών και η μίνι σειρά «Ο Ιησούς από τη Ναζαρέτ» του Φράνκο Τζεφιρέλι-, ωστόσο οι έννοιες της κατάνυξης, του θαύματος και της πίστης ξεπερνούν τα παραδοσιακά όρια μιας «θρησκευτικής» ταινίας και έχουν απασχολήσει πολλούς κινηματογραφιστές.

Η ίδια η έννοια της πίστης είναι σύνθετη. Η αφοσίωση σε αυτή ή η αμφισβήτησή της βρέθηκαν στο επίκεντρο πολλών ταινιών, καθώς πρόκειται για ένα θέμα (και κινηματογραφικά) συναρπαστικό.

Στα Φτερά του Έρωτα (1987) ένας άγγελος πέφτει στη γη και ερωτεύεται μία κοινή θνητή. Το θαύμα της ανθρώπινης ύπαρξης, με όλες τις αδυναμίες και τις δυνατότητές του, βρίσκεται στην «καρδιά» της ταινίας του Βιμ Βέντερς με τον άγγελο Ντάμιελ (Μπρούνο Γκαντς) να επιθυμεί να εγκαταλείψει την θεϊκή υπόστασή του για τους περιορισμούς που συνοδεύουν το ανθρώπινο είδος. Τι είναι τελικά θεϊκό και τι όχι; Αυτό μοιάζει να αναρωτιέται ο Βέντερς στην ταινία του.

Στο Δαμάζοντας τα Κύματα (1996) του Λαρς Φον Τρίερ η πίστη αποτελεί ζήτημα κρίσιμης σημασίας. Μετά από ένα ατύχημα, o Γιάν μένει παράλυτος. Ο ίδιος προτρέπει τη σύζυγό του, Μπες, που είχε προσευχηθεί για τη σωτηρία του να κάνει σεξ με έναν άλλο άνδρα. Οι καμπάνες ηχούν στο φινάλε της ταινίας, με τον Τρίερ να κάνει ένα σχόλιο για το τι θεωρούμε ηθικό και τι όχι, τι θεωρούμε θαύμα και τι όχι, τι είναι τελικά η πίστη. Τα ζητήματα αυτά θα τον απασχολούσαν σε μεγάλο βαθμό και στο «Χορεύοντας στο Σκοτάδι».

Στο φετινό Silence (2017), ο Μάρτιν Σκορσέζε βάζει δύο ιησουίτες μοναχούς ως ήρωες της ταινίας τους. Αυτοί ταξιδεύουν στην Ιαπωνία του 17ου αιώνα, όταν λαμβάνουν πληροφορίες πως ο μέντοράς τους αποστάτησε. Το Σκορσέζε βάζει τους δύο ήρωες αντιμέτωπους με ηθικά διλήμματα: Μπροστά στην απειλή των βασανιστηρίων και στον ανθρώπινο πόνο, επιλέγεις την επιμονή στην πίστη ή την προδοσία της;

O Ίνγκμαρ Μπέργκμαν έχει συχνά ασχοληθεί με το ζήτημα της πίστης. Στο Winter Light (Χειμωνιάτικο Φως) του 1963 βάζει έναν ιερέα αντιμέτωπο με την πίστη του και έρχεται αντιμέτωπος με μία πρώην ερωμένη του και με έναν άνδρα που ζει υπό τον φόβο της πυρηνικής καταστροφής και ζητά από τον ιερέα να του προσφέρει θεολογική παρηγοριά.

Ο Καρλ Ντράγιερ υπήρξε ένας από τους εμβληματικότερους σκηνοθέτες που ασχολήθηκαν με θέματα πίστης. Στο Ordet (1955), ο σκηνοθέτης βάζει μία οικογένεια να διχάζεται για θέματα πίστης. Ο φόβος του θανάτου, αλλά και η συγχώρεση είναι δύο θεματικές με τις οποίες ασχολείται στην ταινία του ο Ντράγερ -o οποίος να σημειώσουμε ότι ήθελε να γυρίσει και μία ταινία για τη ζωή του Ιησού, την οποία όμως δεν ολοκλήρωσε ποτέ.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ

Headlines