Tα αμπελοπούλια της Κύπρου σε κίνδυνο

Tα άγρια πουλιά της Κύπρου έχουν τη δική τους τραγική ιστορία. Συχνά μπλέκονται στα δίχτυα λαθροθηρών και καταλήγουν στο πιάτο ως εκλεκτό έδεσμα. Περιβαλλοντικές οργανώσεις καταγγέλλουν.

Μια ασυνήθιστη ιστορία περιβαλλοντικού χαρακτήρα έχει πάρει μεγάλη δημοσιότητα στην Κύπρο και έχει φτάσει ήδη μέχρι την βρετανική Βουλή των Κοινοτήτων. Παρατηρητές της βρετανικής περιβαλλοντικής οργάνωσης Royal Society for the Protection of Birds (RSPB) κατέγραψαν σε βίντεο το παράνομο κυνήγι άγριων ωδικών πτηνών στην Κύπρο.

Πρόκειται για μια συνηθισμένη πρακτική με «θύματα» προστατευόμενα είδη που ζουν στο νησί. Οι βιντεοσκοπήσεις της RSPB έγιναν το φθινόπωρο του 2016. Tην περίοδο αυτή καταγράφηκαν πάνω από 2 εκατομμύρια θάνατοι άγριων πουλιών εξαιτίας της λαθροθηρίας.

Δεν πρέπει έτσι να προκαλεί έκπληξη και το γεγονός ότι φέτος την άνοιξη ο αριθμός των αποδημητικών πουλιών που επιστρέφουν στη Γερμανία εμφανίζεται μειωμένος.
Την ίδια ώρα το παράνομο κυνήγι τους σε πολλές περιοχές της λεκάνης της Μεσογείου ολοένα αυξάνεται. Όχι μόνο στην Κύπρο, αλλά και στη νότια Γαλλία, τη Μάλτα και την Ιταλία.

Ειδικότερα βέβαια η Κύπρος είναι ιδιαίτερα «αγαπητή» στα αποδημητικά πουλιά, αποτελώντας ενδιάμεσο σταθμό στο ετήσιο ταξίδι τους.

Κέρδη από το παράνομο κυνήγι πτηνών στην Κύπρο

Στην Κύπρο τα λεγόμενα «αμπελοπούλια» θεωρούνται εκλεκτός μεζές. Μέχρι και 80 ευρώ μπορεί να κοστίσει ένα πιάτο με τις περιζήτητες αυτές λιχουδιές που ζυγίζουν μόλις λίγα γραμμάρια. Κι αυτό παρά το γεγονός ότι το εμπόριο άγριων πτηνών απαγορεύεται με νόμο.

Σε πολλά ακριβά εστιατόρια αλλά και επαρχιακές ταβέρνες της Κύπρου οι πελάτες μπορούν να παραγγείλουν μια μεγάλη ποικιλία μεζέδων με άγρια πουλιά. Ακόμη και αηδόνια, κοκκινολαίμηδες, μελισσοφάγοι, τσίχλες καταλήγουν στο πιάτο.

Ωστόσο, επειδή ακριβώς το κυνήγι αυτών των πουλιών είναι απαγορευμένο, τα συγκεκριμένα πιάτα δεν βρίσκονται στον κατάλογο των καταστημάτων. Οι παραγγελίες γίνονται «κάτω από το τραπέζι».

Όπως σημειώνει ο Τάσος Σιαλής από την κυπριακή ΜΚΟ Birdlife Cyprus το παράνομο κυνήγι άγριων πτηνών έχει εξελιχθεί σε μια παράνομη οικονομική δραστηριότητα που αποφέρει πολλά κέρδη.

Σύμφωνα με τον ίδιο κάθε χρόνο τα ετήσια έσοδα από την λαθροθηρία ξεπερνούν τα 15 εκατομμύρια ευρώ. Μάλιστα πρόκειται για μια καλά οργανωμένη δραστηριότητα με δομές «μαφίας», όπως χαρακτηριστικά σημειώνει ο ίδιος, η οποία είναι εξαιρετικά δύσκολο να καταπολεμηθεί από το κράτος.

Επίσης είναι δύσκολο να υπολογιστεί ο ακριβής αριθμός λαθροθηρών. Σύμφωνα με τον Τ. Σιαλή πρόκειται για κάποιες χιλιάδες.

Επιζήμιες πρακτικές για την κυπριακή χλωρίδα και πανίδα

Ο τρόπος που δρουν οι λαθροκυνηγοί είναι εξαιρετικά επιζήμιος για την άγρια ζωή της Κύπρου εν γένει. Οι λαθροθήρες συνηθίζουν να στήνουν ειδικά συρματοπλέγματα σε περιοχές όπου ευδοκιμούν άγρια πτηνά.

Μόνο μέσα στο 2016 εντοπίστηκαν περίπου 21 χλμ. αντίστοιχων διχτυών, σύμφωνα με καταγγελίες περιβαλλοντικών οργανώσεων. Έχουν αναπτύξει μάλιστα μια ιδιαίτερα επιζήμια τεχνική παράνομου κυνηγιού. Φυτεύουν άναρχα ακακίες, δέντρα που φτάνουν σε σχετικά μεγάλο ύψος και πάνω σε αυτές στήνουν τα δίχτυα τους, στα οποία πιάνονται τα πουλιά.

Οι ακακίες βέβαια απαιτούν επιπρόσθετα πολύ νερό για να μεγαλώσουν, σε ένα νησί που αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα διαχείρισης υδάτινων πόρων. Επίσης μαζί με τα θηράματα, στα δίχτυα τους πέφτουν αναπόφευκτα και άλλα είδη άγριων πτηνών όπως τσαλαπετεινοί ή κουκουβάγιες.

Από την πλευρά τους οι ακτιβιστές της Κύπρου έχουν μιλήσει δημόσια για το θέμα αυτό εδώ και χρόνια. Μάλιστα το 2011, ύστερα από πρωτοβουλία του Συμβουλίου της Ευρώπης, διοργανώθηκε στην Κύπρο ευρωπαϊκή διάσκεψη για την αντιμετώπιση του παράνομου κυνηγιού.

Μολονότι τότε υπογράφηκε η λεγόμενη «Διακήρυξη της Λάρνακας» και στη συνέχεια η κυπριακή βουλή ψήφισε σχετικό νόμο χαρακτηρίζοντας το κυνήγι άγριων πουλιών ποινικό αδίκημα, στην πράξη το πρόβλημα δεν έχει επιλυθεί. Παρά τις σοβαρές ποινές για λαθροκυνηγούς -τα πρόστιμα αγγίζουν ακόμη και τα 17.000 ευρώ ενώ προβλέπονται και ποινές φυλάκισης έως τρία χρόνια- μέχρι σήμερα κανείς δεν έχει πάει στη φυλακή, όπως λέει χαρακτηριστικά ο Τ. Σιαλής.

Στη χειρότερη περίπτωση όποιοι συλλαμβάνονται καταλήγουν να πληρώσουν μόνο μικρά πρόστιμα, 600 ή 700 ευρώ, την ώρα που τα έσοδα ενός λαθροκυνηγού ανά σεζόν μπορούν να φτάσουν ακόμη και τις 20.000 ευρώ.

Αλεξία Αγγελοπούλου, dpa / Δ. Κυρανούδη

Deutsche Welle