Εκατό χρόνια από την Οκτωβριανή Επανάσταση

«Η εργατοαγροτική επανάσταση για την αναγκαιότητα της οποίας μιλούσαν συνεχώς οι μπολσεβίκοι πραγματοποιήθηκε. Ζήτω η παγκόσμια σοσιαλιστική επανάσταση!»: Με αυτά τα λόγια, στην έκτακτη συνεδρίαση του Σοβιέτ της Πετρούπολης, στις 25 Οκτωβρίου (με το παλαιό ημερολόγιο) / 7 Νοεμβρίου (με το νέο) 1917 ο Βλαντίμιρ Ιλίτς Λένιν ανήγγειλε και «συμβολικά» το άνοιγμα του δρόμου για μια νέα εποχή στην ιστορία της ανθρωπότητας, την εποχή των νικηφόρων προλεταριακών επαναστάσεων.

Η Οκτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση του 1917 ήταν γεγονός παγκόσμιας και διαχρονικής σημασίας. Επιβεβαίωσε τη δυνατότητα της εργατικής τάξης (ως κοινωνικής δύναμης που μπορεί και πρέπει να ηγηθεί στον επαναστατικό αγώνα, για μια κοινωνία χωρίς εκμετάλλευση, ανασφάλεια, φτώχεια, ανεργία και πολέμους) να εκπληρώσει την ιστορική της αποστολή: την κατάργηση της ταξικής κοινωνίας, την οικοδόμηση της αταξικής κοινωνίας, του σοσιαλισμού-κομμουνισμού.

Ταυτόχρονα, τα ζητήματα που έθεσε η Οκτωβριανή Επανάσταση, παραμένουν ανοιχτά και επίκαιρα, γεγονός εξάλλου που επιβεβαιώνεται από την σφοδρή ιδεολογικοπολιτική σύγκρουση γύρω από τον «Οκτώβρη», ιδιαίτερα από εκείνους που έσπευσαν να κηρύξουν το «τέλος της ιστορίας» στις αρχές της δεκαετίας του ΄90, αλλά εξακολουθούν να μάχονται και με τόνους λάσπης ένα «πτώμα» μιας και σύμφωνα με την άποψή τους όχι μόνο ο «Οκτώβρης», αλλά γενικότερα η υπόθεση «προλεταριακή επανάσταση» είναι νεκρή.

Επιπλέον, είναι η ίδια η αντικειμενική πραγματικότητα, της οικονομικής κρίσης, της φτώχειας και της πείνας εκατομμυρίων ανθρώπων, των πολέμων, της προσφυγιάς, της μετανάστευσης, της εκμετάλλευσης, του τσακίσματος κοινωνικών κατακτήσεων που θέτει το αμείλικτο ερώτημα ή για την αδήριτη αναγκαιότητα πλέον ανατροπής του καπιταλιστικού συστήματος ή για την διατήρησή του, λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν έχει να προσφέρει τίποτα άλλο πέρα από τα παραπάνω.

Βεβαίως, από την άλλη, θα ήταν ανώφελη μια γενικευμένη θριαμβολογία, όσο κι αν οι κατακτήσεις της σοσιαλιστικής κοινωνίας, η γρήγορη κάλυψη σε όλους τους τομείς της καθυστέρησης που χώριζε την Ρωσία από τον ανεπτυγμένο κόσμο πριν το 1917, η αποφασιστική συμβολή της στην Αντιφασιστική Νίκη των Λαών δικαιολογεί μια στάση υπερηφάνειας, αισιοδοξίας και εμπιστοσύνης στις ανεξάντλητες δυνατότητες της εργατικής τάξης.

Η ένοπλη εξέγερση

Η ένοπλη εξέγερση ξεκίνησε ξημερώνοντας η 25η Οκτωβρίου 1917 με οργανωμένη δράση στα κύρια σημεία της Πετρούπολης. Στις 03:30 το καταδρομικό «Αβρόρα» αγκυροβόλησε κοντά στη γέφυρα Νικολάγιεφσκι, σε μικρή απόσταση από τα Χειμερινά Ανάκτορα. Το πρωί της 25ης Οκτωβρίου σχεδόν ολόκληρη η Πετρούπολη είχε περάσει στα χέρια των εξεγερμένων.

Το πρωί της ίδιας μέρας ο Λένιν γράφει την έκκληση «Προς τους πολίτες της Ρωσίας!», με την οποία έκανε γνωστό το πέρασμα της κρατικής εξουσίας στα χέρια του Σοβιέτ των εργατών και στρατιωτών αντιπροσώπων της Πετρούπολης, στα χέρια της Στρατιωτικής Επαναστατικής Επιτροπής, που βρισκόταν επικεφαλής του προλεταριάτου και της φρουράς της Πετρούπολης. Ο Κερένσκι με το εύλογο πρόσχημα της υποδοχής από την επαρχία των στρατευμάτων «που είναι πιστά στην Προσωρινή Κυβέρνηση» έφυγε από την εξεγερμένη Πετρούπολη.

Το 2ο Πανρωσικό Συνέδριο των Σοβιέτ

Το βράδυ ξεκίνησε στο Σμόλνι τις εργασίες του το 2ο Πανρωσικό Συνέδριο των Σοβιέτ των εργατών και στρατιωτών αντιπροσώπων. Κατά την έναρξη των εργασιών του Συνεδρίου ήταν παρόντες 649 αντιπρόσωποι, από τους οποίους 390 μπολσεβίκοι, 160 εσέροι, 72 μενσεβίκοι κ.λπ. Οι μενσεβίκοι, οι «δεξιοί εσέροι» όταν πείστηκαν ότι η πλειοψηφία των συνέδρων ήταν με το μέρος των μπολσεβίκων, εγκατέλειψαν επιδεικτικά τη συνεδρίαση.

Στη διάρκεια των εργασιών του συνεδρίου καταλήφθηκαν με έφοδο και τα Χειμερινά Ανάκτορα. Μια ομάδα ευέλπιδων παρέδωσε τα όπλα της αμαχητί, ενώ κάποιοι πρώην υπουργοί που ήταν εκεί παρέδωσαν τα έγγραφα και τα όπλα που τους είχαν απομείνει. Το συνέδριο σχεδόν ομόφωνα (με 2 κατά και 12 λευκά) επικύρωσε το ντοκουμέντο «Προς τους εργάτες, τους στρατιώτες και τους αγρότες» που σήμαινε ότι το 2ο Πανρωσικό Συνέδριο των Σοβιέτ παρέλαβε την εξουσία από τη Στρατιωτική Επαναστατική Επιτροπή και διακήρυξε το πέρασμα όλης της εξουσίας στη χώρα στα χέρια των Σοβιέτ των εργατών, των στρατιωτών και των αγροτών αντιπροσώπων.

Στις 9 το βράδυ της 26ης Οκτωβρίου άρχισε η δεύτερη συνεδρίαση του Συνεδρίου. Εισηγήσεις για δύο βασικά ζητήματα, για την ειρήνη και για τη γη, έκανε ο Λένιν. Στις 11 ψηφίστηκε το διάταγμα για την ειρήνη, με το οποίο η εργατοαγροτική εξουσία εξέφραζε την αποφασιστικότητά της να υπογράψει αμέσως ειρήνη χωρίς προσαρτήσεις και επανορθώσεις. Το διάταγμα θεωρούσε τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο ως το μεγαλύτερο έγκλημα ενάντια στην ανθρωπότητα και καλούσε τους λαούς και το πιο πρωτοπόρο τμήμα τους, την εργατική τάξη, να επέμβουν στην υπόθεση της πάλης για την ειρήνη στον κόσμο.

Στις 02:00 τη νύχτα της 27ης Οκτώβρη ψηφίστηκε το δεύτερο ιστορικό ντοκουμέντο – το «Διάταγμα για τη γη». Με το διάταγμα όλη η γη των γαιοκτημόνων, η γη της τσαρικής οικογένειας και η εκκλησιαστική γη δημεύονταν χωρίς αποζημίωση. Το 2ο Πανρωσικό Συνέδριο των Σοβιέτ ολοκλήρωσε τις εργασίες του στη διάρκεια των οποίων είχε εκπληρώσει σπουδαίο ιστορικό έργο στις 27 Οκτωβρίου 1917 με τον σχηματισμό εργατοαγροτικής κυβέρνησης -Συμβούλιο των Λαϊκών Επιτρόπων- η οποία εξέλεξε ως πρόεδρο του Συμβουλίου τον Βλαντίμιρ Ιλίτς Λένιν.

ΑΠΕ-ΜΠΕ