Πώς να διαχειριστείτε τους «δύσκολους» συγγενείς τις γιορτές

Γράφει η Λίζα Βάρβογλη Ph.D.*, ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια

Μήπως οι γιορτές σας προκαλούν στρες! Δεν είστε οι μόνοι! Το 98% των ενηλίκων δηλώνουν ότι τον Δεκέμβριο βιώνουν το εντονότερο στρες της χρονιάς. Πώς γίνεται και τα τραπέζια, τα δώρα, τα πάρτι, οι οικογενειακές συγκεντρώσεις να μη φέρνουν χαρά;

Η αλήθεια είναι ότι οι ωραίες γιορτινές εικόνες που βλέπουμε δεν είναι παρά αυτό: ωραίες εικόνες. Στην πραγματικότητα, οι οικογένειες έχουν τις εντάσεις και τα προβλήματά τους, τις διαφορές ή και συγκρούσεις ανάμεσα σε συγγενείς. Έτσι, για πολλούς ανθρώπους οι γιορτές αποτελούν μια δύσκολη περίοδο, αφού θα βρεθούν με άτομα τα οποία δε συμπαθούν ή ακόμα άτομα που τους ζορίζουν.

Ειδικά τις γιορτινές μέρες είναι δύσκολο να αποφύγει κανείς φορτισμένες καταστάσεις, μια που συχνά δεν είναι εύκολο να πει κάποιος «εγώ δεν έρχομαι, να πας εσύ και τα παιδιά», ή θέλει μεν να βρεθεί με τους ηλικιωμένους γονείς του στο χωριό, αλλά ταυτόχρονα δε θέλει να ‘λουστεί’ και κάποιον αχώνευτο συγγενή, ή επιθυμεί να βρεθεί με τον αγαπημένο του ξάδερφο που ήρθε από το εξωτερικό και μια καλή ευκαιρία είναι τις γιορτινές μέρες, αλλά δε θέλει να βρεθεί και με την ξινή θεία, τη μαμά του αγαπημένου ξαδέρφου, που κάνει το τραπέζι.

Πώς μπορείτε να αποφύγετε τις εντάσεις, τις συγκρούσεις και την αρνητικότητα των συγγενών που σας ζορίζουν, αλλά δε μπορείτε να αποφύγετε τις γιορτινές αυτές μέρες;

Καταρχήν, να θυμάστε ότι δεν μπορείτε να αλλάξετε τον άλλον άνθρωπο, όσο κι αν το θέλετε, όσο και αν έχετε εσείς δίκιο και ο άλλος άδικο

Αποδεχτείτε ότι δεν μπορείτε να αλλάξετε τη μητέρα σας που διαρκώς σας ασκεί αρνητική κριτική, τον πατέρα σας που είναι συντηρητικός, την αδερφή σας που μιλάει μόνο για το μωρό της, τον αδερφό σας που σας επιτίθεται και θεωρεί ότι αυτός είναι ο αδικημένος, τη θεία που κουτσομπολεύει, τον θείο που σας ‘μπαίνει’ και σας συγχύζει… Το μόνο που μπορείτε να ελέγξετε είναι τις δικές σας αντιδράσεις.

Αποφασίστε εξαρχής ότι αυτή τη φορά θα έχετε μια διαφορετική αντίδραση

Εντοπίστε το άτομο που σας προκαλεί τον μεγαλύτερο εκνευρισμό. Για παράδειγμα, μπορεί να είναι ένας θείος σας. Τι συμβαίνει και συγχύζεστε μαζί του; Για παράδειγμα, σας ρίχνει ένα ‘δόλωμα’ σχετικά με τις πολιτικές εξελίξεις και συμβάντα και εσείς ‘τσιμπάτε’ και αντιδράτε αρχικά διατυπώνοντας τη γνώμη σας. Στη συνέχεια, όταν σας αντικρούσει με διαφορετικά επιχειρήματα, αρχίζετε να εκνευρίζεστε που δεν καταλαβαίνει τι συμβαίνει, οπότε υψώνετε τη φωνή για να του εξηγήσετε και πριν το καταλάβετε έχετε αρχίσει έναν καβγά και χαλάτε τη διάθεσή σας αλλά και τη γιορτινή ατμόσφαιρα. Πώς μπορείτε να το αλλάξετε αυτό; Όταν ο θείος σας πλησιάσει και σας ρωτήσει ποια είναι η γνώμη σας πχ, για τον πρωθυπουργό και την τελευταία του απόφαση, αντί να τσιμπήσετε και να ξεκινήσετε τη γνωστή κόντρα, αλλάξετε κατεύθυνση στη συζήτηση. «Θείε Βρασίδα, ας τα αφήσουμε τα πολιτικά μέρες που είναι. Έμαθα ότι είχατε μια περιπέτεια με τον προστάτη σας και αυτό είναι πιο σημαντικό. Τι έγινε; Κάνατε εγχείρηση; Πώς νιώθετε τώρα;». Κάντε ερωτήσεις στον συνομιλητή σας και οδηγήστε την κουβέντα σε ουδέτερο έδαφος, ώστε να μην τσακωθείτε ξανά.

Βρείτε έναν αποδεκτό τρόπο διαφυγής

Σε περίπτωση που κάποιο συγγενικό σας πρόσωπο σας στριμώξει και νιώθετε ότι ένα λεπτό ακόμα και θα εκραγείτε, δε χρειάζεται να βασανίζετε τον εαυτό σας! Απλώς απομακρυνθείτε από την κατάσταση και το πρόσωπο που σας ζορίζει! Τόσο απλά! Δε χρειάζεται να κάνετε κάτι θεαματικό, ούτε να φύγετε από το σπίτι ή το εστιατόριο. Απλώς, μπορείτε να πείτε στην πεθερά σας «Θα με συγχωρήσετε μια στιγμή να πάω στην τουαλέτα» και σηκώνεστε και απομακρύνεστε. Με αυτό τον απλό τρόπο σταματάτε την κορύφωση της έντασης και δεν υπάρχει άσχημη συνέχεια. Ακόμα καλύτερα αν μπορέσετε φεύγοντας από δίπλα της να βρεθείτε κοντά σε κάποιο αγαπητό σας άτομο.

Βρείτε έναν σύμμαχο και έναν…κωδικό διάσωσης

Προφανώς δεν είστε το μόνο άτομο που υποφέρει από την ανελέητη κριτική ή μπουρδολογία της θείας Κατίνας. Αλλά δε χρειάζεται να υποφέρετε μόνοι σας! Παρατηρήστε ποιο άλλο πρόσωπο υποφέρει ανάλογα, και κάντε μια συμμαχία για να αποφύγετε το ενοχλητικό πρόσωπο στο οικογενειακό τραπέζι. Έτσι, έχοντας έναν ‘κωδικό διάσωσης’ (πχ, ένα σινιάλο με το χέρι) που κάνετε όταν το ενοχλητικό άτομο σας στριμώξει, έρχεται ο σύμμαχος και σας ‘σώζει’, λέγοντας «έλα να βοηθήσεις να σηκώσουμε τα πιάτα για να φέρουμε τα γλυκά» ή «ο θείος Πελοπίδας μου είπε ότι ξέχασε να σου πει κάτι γι’ αυτό που συζητούσατε πριν, για πήγανε μια στιγμή να τον δεις με τον σηκώνουμε και τον ξεβολεύουμε τον άνθρωπο, είναι και μιας ηλικίας…».

Δημιουργήστε τις δικές σας παραδόσεις

Δεν είναι απαραίτητο να θυσιάζεστε κάθε χρόνο και να ζορίζεστε για να κάνετε πράγματα που δε σας αρέσουν τις γιορτές. Οργανωθείτε νωρίτερα και κάντε ένα ταξίδι με φίλους ή συγγενείς, ή επιλέξτε να καθίσετε σε ένα οικογενειακό τραπέζι για λίγη ώρα, ή εξηγήστε εξαρχής ότι έχετε «πολλές ευχάριστες υποχρεώσεις σαν και αυτή, οπότε θα περάσουμε απλώς για ένα γλυκό» και κάντε αυτό που λέτε! Επειδή, τελικά, με πρόφαση τις γιορτές, δε μπορεί κανείς να ζορίζεται και να αγχώνεται σε βαθμό που περνάει άσχημα και παρακαλεί να τελειώσουν και να επιστρέψει στην καθημερινότητά του! Επιλέξτε τους ανθρώπους και τις καταστάσεις που σας κάνουν να νιώθετε όμορφα και επενδύστε σε αυτούς τις φετινές γιορτές!

*ΗΛίζα ΒάρβογληPh.D., είναι ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια, που έχει κάνει τη µεταπτυχιακή της εκπαίδευση στα Πανεπιστήµια της Βοστώνης Tufts, Northeastern και Harvard (πτυχία Μάστερ, ∆ιδακτορικό και Μεταδιδακτορική Εκπαίδευση). Είναι µέλος του διδακτικού προσωπικού της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστηµίου Αθηνών, ΜΠΣ «Επιστήµη του Στρες και Προαγωγή της Υγείας» και διατηρεί ιδιωτικό γραφείο. Τα άρθρα της δηµοσιεύονται σε σηµαντικά ελληνικά και διεθνή επιστηµονικά περιοδικά.

health.in.gr