Γουίνι Μαντέλα, «μια τραγική φιγούρα»

Η Ν. Αφρική θρηνεί το θάνατο της πρώτης συζύγου του Νέλσον Μαντέλα, μιας από τις πιο λαμπερές, μαχητικές αλλά και αμφιλεγόμενες προσωπικότητες στον αγώνα κατά του απαρτχάιντ. Η κηδεία της θα γίνει στις 14 Απριλίου.

Άφησε την τελευταία της πνοή μετά από μακρά ασθένεια στο Γιοχάνεσμπουργκ, σε ηλικία 81ενός ετών, περιτριγυρισμένη από τους ανθρώπους που αγαπούσε και την αγαπούσαν, ανακοίνωσε χθες βράδυ η οικογένειά της. Ο θάνατός της έρχεται 4 χρόνια μετά τον θάνατο του πρώην συζύγου της, του Νέλσον Μαντέλα με τον οποίο πορεύτηκαν μαζί 38 χρόνια, μέχρι το 1992, όταν και χώρισαν.

Γοήτευε μέχρι τέλους

«Σήμερα η Νότια Αφρική πενθεί», είπε ο πρόεδρος της χώρας Κίριλ Ραμαφόζα, μετά την ανακοίνωση της είδησης. «Πενθούμε τον θάνατο της κυρίας Μαντικιζέλα Μαντέλα, της Μητέρας του Έθνους που έφυγε το απόγευμα. Ξεχειλίζουμε από θλίψη με αυτήν την είδηση που έκανε το γύρο της χώρας. Πολλοί δεν μπορούν να πιστέψουν ότι έφυγε». Η πορεία της γυναίκας που έμελε να γίνει εικόνα εναντίον του απαρτχάιντ στον πλευρό του συζύγου της, αλλά και όταν αυτός ήταν φυλακισμένος, δεν ήταν πάντα καθαρή. Μέχρι το τέλος ασκούσε γοητεία στους Νοτιοαφρικανικούς, και κυρίως στους νέους, αλλά στην διάρκεια των αγώνων της πέρασε πολλές κρίσεις.

Ξεκίνησε από κοινωνική λειτουργός και στα 27 χρόνια φυλάκισης του συζύγου της, μεγάλωσε μόνη της τα δυο παιδιά της και πολέμησε για τα δικαιώματα των μαύρων με αποτέλεσμα να φυλακιστεί και να βασανιστεί περισσότερο από όσο ο άνδρας της. Ο βιογράφος του Μαντέλα, Στέφαν Μπίρλινγκ, καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο του Ρέγκενσμπουργκ, υποστηρίζει ότι οι μυστικές υπηρεσίες της χώρας που απάρτιζαν λευκοί, προσπάθησαν να χρησιμοποιήσουν τη Βίνι για να φθείρουν τον Μαντέλα όσο καιρό ήταν ο ίδιος φυλακισμένος στην νήσο Ρόμπεν.

Ωστόσο, κανείς δεν μπόρεσε να την κάνει να σωπάσει. Στη διάρκεια της εξέγερσης στο Σοβέτο το 1976 κάλεσε τους φοιτητές «να συνεχίσουν το αγώνα μέχρι το πικρό τέλος».

Τι απομένει από τη Βίνι

Στη δεκαετία του ´80 ριζοσπαστικοποιήθηκε σε τέτοιο βαθμό που έγινε βάρος για τον Μαντέλα. Η συμπεριφορά της άλλαξε, έστησε στο Σoβέτο μια ομάδα ροπαλοφόρων, την Mandela United Football Club, που φέρεται ακόμη και να σκότωνε πιθανούς προδότες του Αφρικανικού Εθνικού Κογκρέσου. Συνεργάστηκε με ανθρώπους αμφιβόλου ηθικής, φέρονταν ως ηθική αυτουργός σε δολοφονίες και πολλά άλλα εγκλήματα που την οδήγησαν στη φυλακή. Αργότερα δεν είχε πρόβλημα να επιδεικνύει τα πλούτη της όταν οι συμπατριώτες της πεινούσαν. Ωστόσο μέχρι τέλους έμεινε γι´ αυτούς η Βίνι Μαντέλα, όπως φάνηκε και από τις εκδηλώσεις πένθους για το θάνατό της. «Η στήριξη που βλέπουμε μπροστά στην πόρτα μας, στο σπίτι μας στο Σoβέτο, η στήριξη που συνεχίζεται σε κάθε γωνιά της Ν. Αφρικής, σε ολόκληρο τον κόσμο… σας ευχαριστούμε», είπε ο εγγονός της Ζoντούα Μανέλα.

Τι απομένει από τη Βίνι; «Η Βίνι Μαντέλα ήταν μια τραγική φιγούρα», λέει ο Στέφαν Μπίρλινγκ. «Συνετρίβη κάτω από ένα απάνθρωπο σύστημα και ένα πολιτικό ρόλο, για τον οποίο δεν ήταν προετοιμασμένη. Από την άλλη, ήταν η προσωποποίηση μέχρι σε ένα βαθμό της διάλυσης ενός οράματος του Νέλσονα Μαντέλα. Ο κατήφορος που πήρε η Ν. Αφρική μετά το θάνατο του Μαντέλα αντικατοπτρίζεται στο πρόσωπο της Βίνι Μαντέλα».

Ειρήνη Αναστασοπούλου (KNA, reuters, afp)