Ελασσόνα: η μονή, το τζαμί και το γεφύρι

Σημείο αναφοράς για τους κατοίκους του βορείου τμήματος της Περιφερειακής Ενότητας Λάρισας, η Ελασσόνα είναι χτισμένη στις παρυφές του Ολύμπου. Ένας ποταμός, ο Ελασσονίτης, διαρρέει την πόλη και τη διαχωρίζει σε παλαιά (το λεγόμενο Βαρόσι) και νέα, ενώ ένα παλαιό πέτρινο τοξωτό γεφύρι τής προσδίδει γραφικότητα.

Σε λόφο που υψώνεται βορειοδυτικά της Ελασσόνας, στους πρόποδες του Κάτω Ολύμπου, είναι χτισμένη η μονή της Ολυμπιώτισσας, ένα από τα σημαντικότερα μοναστηριακά σύνολα του θεσσαλικού χώρου.

Η μονή, η οποία ιδρύθηκε μάλλον από τον αυτοκράτορα Aνδρόνικο B’ Παλαιολόγο (1282-1328), αποτελείται από το καθολικό (τετράστυλος ναός) και το νάρθηκα.   Αξιοπρόσεκτες είναι οι τοιχογραφίες (σύγχρονες με την ανέγερση του ναού, 14ου αιώνα), θαυμάσιας τέχνης το ξυλόγλυπτο τέμπλο.

Η μονή της Ολυμπιώτισσας αποτέλεσε πνευματικό και λατρευτικό κέντρο για τη μητρόπολη αλλά και την επαρχία Ελασσόνας, ενώ σήμερα λειτουργεί ως γυναικεία κοινοβιακή μονή. Το ιστορικό μοναστήρι είναι αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου και πανηγυρίζει το Δεκαπενταύγουστο.

Οι κάτοικοι της Ελασσόνας, θέλοντας να εκφράσουν τις ευχαριστίες τους προς την Παναγία για τη συμβολή της στην απελευθέρωση της πόλης το 1912, πραγματοποιούν κάθε χρόνο λιτανεία, στις 5 Οκτωβρίου (παραμονή της επετείου της απελευθέρωσης). Οι συμμετέχοντες στη θρησκευτική αυτήν πομπή μεταφέρουν την ιερή εικόνα από τη μονή της Ολυμπιώτισσας στο ναό του Αγίου Δημητρίου, στο κέντρο της πόλης.

Το τζαμί της Ελασσόνας, στη δυτική συνοικία της πόλης, χρονολογείται περί το 1897, όταν τουρκικά στρατεύματα κατέλαβαν τη Λάρισα και εγκατέστησαν στην Ελασσόνα το γενικό στρατηγείο τους.

Το εν λόγω τέμενος παρουσιάζει αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον λόγω της συμμετρίας του, της γεωμετρικότητας των όγκων και των ανοιγμάτων, καθώς και της λιτότητας των διακοσμητικών στοιχείων.

Το τοξωτό γεφύρι της Ελασσόνας συνδέει τις όχθες του Ελασσονίτη ποταμού, την ανατολική και τη δυτική συνοικία της πόλης. Σύμφωνα με έγγραφα της μονής της Ολυμπιώτισσας, το γεφύρι, ενδιαφέρον δείγμα παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, κατασκευάστηκε το 17ο αιώνα.