Ο Πυθαγόρας ο Σάμιος και ο πυθαγορισμός (Μέρος Β’)

Τα μέλη της Πυθαγόρειας Σχολής επηρέασαν τις πολιτικές εξελίξεις στον Κρότωνα και σε άλλες ιταλικές πόλεις, υποστηρίζοντας ότι την εξουσία θα έπρεπε να ασκούν οι άριστοι με τη βοήθεια των πλέον σοφών και χρηστών πολιτών.

Σύμφωνα με τις πληροφορίες που έχουμε στη διάθεσή μας, πυθαγόρειες κοινότητες που ασκούσαν αριστοκρατική πολιτική έχαιραν μεγάλης εκτιμήσεως σε πόλεις της Κάτω Ιταλίας περί τα τέλη του 6ου αιώνα π.Χ.

Μάλιστα, ένας σπουδαίος πυθαγόρειος φιλόσοφος με ξεχωριστές πολιτικές και μαθηματικές ικανότητες, ο Αρχύτας, κατέλαβε την εξουσία στον Τάραντα μετά το 400 π.Χ. Μεταξύ εκείνων που επηρεάστηκαν από τον Αρχύτα —και τον πυθαγορισμό εν γένει— ήταν και ο Πλάτωνας, ο οποίος συνδέθηκε μαζί του κατά τη διάρκεια των ταξιδιών του.

Όμως, οι αριστοκρατικές αντιλήψεις των πυθαγορείων προκάλεσαν και σφοδρές, βίαιες αντιδράσεις από την πλευρά των αντιπάλων τους, των δημοκρατικών. Πολλοί από τους πυθαγορείους φονεύτηκαν ή εκδιώχθηκαν από τον Κρότωνα, ο ίδιος ο Πυθαγόρας υποχρεώθηκε να καταφύγει στο Μεταπόντιο, ενώ η οικία όπου συγκεντρώνονταν οι πυθαγόρειοι, στον Κρότωνα, πυρπολήθηκε περί τα μέσα του 5ου αιώνα π.Χ.

Είναι κοινώς αποδεκτό ότι η ζωή του Πυθαγόρα και οι απαρχές του πυθαγορισμού περιβάλλονται από θρύλους, που καλλιέργησαν ή επαύξησαν οι μαθητές και οι οπαδοί του, αποδίδοντας τις προσωπικές θεωρίες και τα προσωπικά δόγματά τους στην αυθεντία του μεγάλου δασκάλου.

Ως εκ τούτου, είναι πολύ δύσκολο να διακρίνουμε τα διδάγματα του Πυθαγόρα από εκείνα των μαθητών του, να δώσουμε κατηγορηματική απάντηση στο ερώτημα κατά πόσον οι βασικές γνώσεις και θεωρίες του πυθαγορισμού ανήκουν ήδη στην πρώιμη εποχή του, πόσο μεγάλο είναι το μερίδιο του ίδιου του Πυθαγόρα και πόσο μεγάλο το μερίδιο των οπαδών του.

*Στη φωτογραφία του παρόντος άρθρου, πόλεις της Κάτω Ιταλίας.

Ο Πυθαγόρας ο Σάμιος και ο πυθαγορισμός (Μέρος Α’)