Αν μελετήσει κανείς τα αποτελέσματα όλων των προανακριτικών επιτροπών από το “βρώμικο ‘89” μέχρι σήμερα θα διαπιστώσει πως σε πολλές περιπτώσεις γνώμονας για την σύσταση τους ήταν η δημιουργία εντυπώσεων κι όχι η απόδοση δικαιοσύνης.
Τα τελευταία τριάντα χρόνια έχουν συσταθεί δέκα προανακριτικές επιτροπές για να διερευνήσουν τα μεγαλύτερα σκάνδαλα της Μεταπολίτευσης. Όλες συγκροτήθηκαν στο όνομα της “κάθαρσης” κι όλες κατέληξαν στα “βράχια” της επικοινωνιακής πολιτικής καθώς σε καμία περίπτωση, πλην του Άκη Τσοχατζόπουλου, δεν διαπιστώθηκαν ποινικά αδικήματα υπουργών.
Το καλοκαίρι του ‘89 η πολιτική ζωή στροβιλίζεται στη δίνη του Ειδικού Δικαστηρίου. Η κυβέρνηση Τζαννετάκη σηκώνει το λάβαρο της κάθαρσης και μετατρέπει την Βουλή σε «λαικό δικαστήριο». Συγκροτεί προανακριτικές επιτροπές για την υπόθεση του Γιουγκροσλαβικού καλαμποκιού, τις τηλεφωνικές υποκλοπές, σκάνδαλο Κοσκωτά και την πώληση της ΑΓΕΤ. Τα πορίσματα των επιτροπών παραπέμπουν για πρώτη φορά στην ιστορία της Μεταπολίτευσης, δύο πρώην πρωθυπουργούς και αρκετούς υπουργούς στο Ειδικό Δικαστήριο. Τελικά, απο τα σκάνδαλα αυτά που συγκλόνισαν την πολιτική ζωή του τόπου κι επέφεραν αλλαγές στο πολιτικό σκηνικό, μόνο ο πρώην αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών του ΠΑΣΟΚ, Νίκος Αθανασόπουλος, προφυλακίστηκε για 19 μήνες για την υπόθεση του Γιουργκοσλαβικού καλαμποκιού και στην συνέχεια έλαβε χάρη με απόφαση της Βουλής.
Μετά από τα τεταμένα γεγονότα της προηγούμενης δεκαετίας που καθόρισαν την πολιτική ζωή, επέρχεται νηνεμία. Μέχρι την στιγμή που σκάει το σκάνδαλο της Μονής Βατοπεδίου και συγκλονίζει συθέμελα την πολιτική ζωή του τόπου και την κυβέρνηση του Κώστα Καραμανλή. Στην Βουλή στήνονται  τρείς εξεταστικές επιτροπές και μια προανακριτική όπου τελικά διαπιστώνεται η παραγραφή των ενδεχόμενων ποινικών ευθυνών των πρώην υπουργών.
Το 2011 η χώρα βυθίζεται στη δίνη του ΔΝΤ και η πολιτική ζωή του τόπου αναζητά «διέξοδο» απο τα μνημόνια στην κάθαρση του παλιού πολιτικού συστήματος. Έτσι, συγκροτείται εξεταστική επιτροπή για την Ζιμενς και προανακριτική για τα εξοπλιστικά. Ο συνδυασμός των δύο πορισμάτων των επιτροπών οδήγησε στην φυλακή τον Άκη Τσοχατζόπουλο.
Το 2013 η ΝΔ ψάχνει «ενόχους» στη Λίστα Λαγκάρντ και για αυτό συγκροτεί προανακριτική, όπου παραπέμπει τον Γιώργο Παπακωνσταντίνου στο Δικαστικό Συμβούλιο το οποίο του επέβαλε την μικρότερη δυνατή ποινή, με αναστολή κι αποχώρησε ελεύθερος.
Εσχάτως η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ επαναλαμβάνει την τακτική των προηγούμενων κυβερνήσεων στήνοντας προανακριτικές με σημαία την κάθαρση. Σε αυτό το πλαίσιο ήταν η προανακριτική κατά του Γιάννου Παπαντωνίου για την υπόθεση των εξοπλιστικών που αποφάσισε την επιστροφή του φακέλου στην δικαιοσύνη. Ομοίως το πόρισμα της προανακριτικής για την υπόθεση της Νοβάρτις θα περιγράφει – σύμφωνα με πληροφορίες – την αναρμοδιότητας της Βουλής για την διερεύνηση της υπόθεσης και την επιστροφή του φακέλου στην δικαιοσύνη.

Το χρονικό 

 
7 Ιουλίου 1989, η ΝΔ καταθέτει πρόταση για τη σύσταση προανακριτικής επιτροπής κατά του πρώην υπουργού Νίκου Αθανασόπουλου για την υπόθεση του γιουγκοσλαβικού καλαμποκιού. Αποφασίζεται η παραπομπή του στο Ειδικό Δικαστήριο που τον καταδικάζει σε φυλάκιση τρεισήμισι ετών. Εκτίει 19 μήνες, επανεκλέγεται βουλευτής και η Βουλή αποφασίζει την άρση της καταδίκης του.
 
18 Ιουλίου 1989, συστήνεται προανακριτική επιτροπή για το σκάνδαλο Κοσκωτά όπου παραπέμπει στο Ειδικό Δικαστήριο τον Ανδρέα Παπανδρέου, Μένιο Κουτσόγιωργα, Δημήτρη Τσοβόλα, Γιώργο Πέτσο και Παναγιώτη Ρουμελιώτη. Ο Παναγιώτης Ρουμελιώτης δεν δικάστηκε γιατί εντωμεταξύ είχε εκλεγεί Ευρωβουλευτής. Ο Ανδρέας Παπανδρέου αθωώνεται πανηγυρικά. Ο Μένιος Κουτσόγιωργας πέθανε στο δικαστήριο, ο Δημήτρης Τσοβόλας εξαγόρασε την ποινή του και ο Γίωργος Πέτσος καταδικάστηκε δέκα μήνες με αναστολή.
 
27 Ιουλίου 1989 η ΝΔ αποφάσισε την σύσταση προανακριτικής επιτροπής για τον Ανδρέα Παπανδρέου για την υπόθεση των τηλεφωνικών υποκλοπών. Ύστερα απο δύο μήνες συνεδριάσεων το πόρισμα της τον παρέπεμπε στο Ειδικό Δικαστήριο. Τελικά το 1992 η κυβέρνηση Μητσοτάκη ανέστειλε την δίωξη.
 
Τον Μάιο του 1993 συγκροτήθηκε προανακριτική κατά του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη για τηλεφωνικές υποκλοπές. Το 1994 η κυβέρνηση Παπανδρέου ανέστειλε την δίωξη.
 
Στις 11 Ιανουαρίου 1994 το ΠΑΣΟΚ συγκροτεί προανακριτική επιτροπή κατά του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη για την πώληση της ΑΓΕΤ. Το Σεπτέμβριο παραπέμπεται στο Ειδικό Δικαστήριο ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, ο Ανδρέας Ανδριανόπουλος και ο Γιάννης Παλαιοκρασσάς. Στις αρχές του 1995 η δίωξη ανεστάλλει με απόφαση της Βουλής.
 
Στις 7 Απριλίου 2009 συγκροτείται προανακριτική επιτροπή κατά του Αριστοτέλη Παυλίδη για την υπόθεση των άγονων γραμμών. Η πρόταση της προανακριτικής για την παραπομπή του σε ειδικό δικαστήριο απορρίφθηκε απο την Βουλή.
 
Στις 17 Νοεμβρίου του 2010 συγκροτείται προανακριτική επιτροπή για τον Ευάγγελο Μπασιάκο, τον Αλέξανδρο Κοντό, τον Πέτρο Δούκα, τον Γιώργο Βουλγαράκη και τον Θόδωρο Ρουσόπουλο για το σκάνδαλο της Μονής Βατοπεδίου. Η επιτροπή αποφάσισε την παραπομπή Μπασιάκου και Κοντού στο Δικαστικό Συμβούλιο όπου έκρινε παραγεγραμμένες τις ενδεχόμενες ποινικές ευθύνες των πρώην υπουργών.
 
28 Απριλίου 2011 συγκροτείται προανακριτική επιτροπή κατά του Άκη Τσοχατζόπουλου για το σκάνδαλο των υποβρυχίων όπου αποφασίζει την άσκηση ποινικής δίωξης για παθητική δωροδοκία και ξέπλυμα χρήματος. Στις 17 Απριλίου του 2012 οδηγείται στις φυλακές.
 
Στις 18 Ιανουαρίου 2013 συγκροτείται προανακριτική για τον πρώην υπουργό Οικονομικών Γιώργο Παπακωνσταντίνου για τη λίστα Λαγκάρντ που αποφασίζει την παραπομπή του στην δικαιοσύνη που του επιβάλει ποινή φυλάκισης ενός έτους με αναστολή.
 
28 Μαρτίου 2017 συστήνεται προανακριτική επιτροπή για τον Γιάννο Παπαντωνίου για τα εξοπλιστικά όπου τον παραπέμπει στην δικαιοσύνη.

Headlines