Κίνδυνος άνοιας λόγω τραυματισμού στο κεφάλι

Ο κίνδυνος άνοιας, περιλαμβανομένης της νόσου Αλτσχάιμερ, είναι σημαντικά αυξημένος για τα άτομα που έχουν υποστεί εγκεφαλικό τραυματισμό, σύμφωνα με μία εκ των μεγαλυτέρων μελετών επί του θέματος.

Όπως αναφέρεται σε σχετικό άρθρο του επιστημονικού εντύπου The Lancet Psychiatry, ερευνητές του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον αξιολόγησαν στοιχεία για σχεδόν 2.8 εκατομμύρια ασθενείς στη Δανία. Μεταξύ αυτών το 4,7% είχε τουλάχιστον έναν διαγνωσμένο εγκεφαλικό τραυματισμό. Μεταξύ αυτών των διαγνώσεων το 85% ήταν ήπια τραύματα και το 15% σοβαρά ή οστικά κατάγματα. Από το 1999 έως το 2013, το 4,5% των ασθενών άνω των 50 ετών είχαν εκδηλώσει άνοια. Εξ αυτών, το 5,3% είχε υποστεί τουλάχιστον ένα τραύμα στο κεφάλι κατά τη διάρκεια της μελέτης, που είχε ξεκινήσει το 1977.

Η μέση ηλικία διάγνωσης της άνοιας ήταν τα 80,7 έτη.

Μεταξύ των ανδρών και των γυναικών με ιστορικό εγκεφαλικού τραύματος, οι άνδρες ήταν αυτοί που είχαν υψηλότερο ποσοστό εκδήλωσης άνοιας (30% έναντι 19%).

Οι ερευνητές συμπέραναν ότι, ο συνολικός κίνδυνος άνοιας για τα άτομα με ιστορικό τραυματισμού στον εγκέφαλο ήταν 24% μεγαλύτερος, συγκριτικά με άτομα χωρίς ανάλογο ιστορικό, μετά και τη συνεκτίμηση άλλων παραγόντων κινδύνου για άνοια.

Το σοβαρό εγκεφαλικό τραύμα αύξανε τον κίνδυνο κατά 35% και το ήπιο ή η διάσειση αύξαναν τον κίνδυνο άνοιας κατά 17%.

«Αυτό που μας εξέπληξε ήταν ότι ακόμα και ένα μόνο ήπιο εγκεφαλικό τραύμα σχετιζόταν με σημαντικά υψηλότερο κίνδυνο άνοιας. Και η σχέση μεταξύ του αριθμού των εγκεφαλικών τραυματισμών και του κινδύνου άνοιας ήταν πολύ ξεκάθαρη. Ομοίως, βέβαια ένας σοβαρός τραυματισμός στο κρανίο αρκούσε για να διπλασιάσει τον κίνδυνο άνοιας», εξηγεί ο Τζεσε Φαν, καθηγητής Ψυχιατρικής και Συμπεριφορικών Επιστημών στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Ουάσινγκτον.

Από τη μελέτη προέκυψε επίσης ότι ο κίνδυνος ήταν αυξημένος κατά 33% για δύο ή τρεις τραυματισμούς κρανίου, 61% μεγαλύτερος για τέσσερις τραυματισμούς και 183% για πέντε ή περισσότερους.

Ένα επίσης ενδιαφέρον εύρημα ήταν ότι αν ο τραυματισμός είχε συμβεί στα πρώτα χρόνια μετά την ενηλικίωση, ο κίνδυνος εκδήλωσης άνοιας μετά την ηλικία των 50 ετών ήταν κατά 60% αυξημένος.

Η άνοια εκτιμάται ότι επηρεάζει παγκοσμίως 47 εκατομμύρια άτομα, και στα επόμενα 20 χρόνια ο αριθμός των πασχόντων αναμένεται να διπλασιαστεί. Κάθε χρόνο, πάνω από 50 εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως βιώνουν εγκεφαλικό τραυματισμό, κυρίως λόγω πτώσης, βίαιης επίθεσης και τροχαίου ατυχήματος.

Ο Δρ Φαν σπεύδει πάντως να ξεκαθαρίσει ότι ένας τραυματισμός στο κεφάλι δεν συνεπάγεται αυτομάτως και κίνδυνο εκδήλωσης άνοιας. Αλλά οπωσδήποτε ο συσχετισμός αναδεικνύει μια νέα ομάδα υψηλού κινδύνου επί της οποίας οι γιατροί θα πρέπει να ελέγχουν και άλλους παράγοντες κινδύνου για άνοια, όπως το αλκοόλ, το κάπνισμα,  και να προδιαθέτουν τα άτομα στην αύξηση της σωματικής δραστηριότητας, τη μείωση της παχυσαρκίας, την αντιμετώπιση της υπέρτασης, του διαβήτη και της κατάθλιψης.