Τα παιδιά του πολέμου στη Συρία

Η Μαζίντα Αλ Ομάρ ήταν μόλις πέντε ετών όταν μια βόμβα κομμάτιασε το δεξί της πόδι. Θυμάται ακόμη λεπτομερώς την ημέρα της επίθεσης, αν και πολύ θα ήθελε να την ξεχάσει. «Ήμασταν μέσα σε ένα μικρό φορτηγάκι με ακόμη δέκα άτομα. Ξαφνικά άρχισε να μας πυροβολεί ένα αεροπλάνο», λέει χαμηλώνοντας ντροπαλά το βλέμμα της προς το πάτωμα. «Μετά όλα ήταν καμένα, μαύρα», λέει.

Αυτά συνέβησαν τον Φεβρουάριο του 2013, όταν η Μαζίντα με τους γονείς και τα τέσσερα αδέρφια της προσπαθούσαν να διαφύγουν από το πολιορκούμενο ανατολικό Χαλέπι. «Όταν συνήλθα μετά την επίθεση την είδα ξαπλωμένη κάτω, το πόδι της δεν υπήρχε», θυμάται η μητέρα της Μαζίντα, Ζαλίε. «Υπήρχαν πτώματα παντού. Ήταν σαν να ανοίχτηκε μπροστά μας η κόλαση», λέει η μητέρα του κοριτσιού. Η Μαζίντα μεταφέρθηκε άμεσα στο νοσοκομείο και το πόδι της έπρεπε να ακρωτηριαστεί άμεσα.

Η οικογένεια από τη Συρία κατάφερε τελικά να διαφύγει στην Τουρκία. Σήμερα ζουν στην Γκαζιαντέπ, περί τα 60 χλμ από τα σύνορα με τη Συρία. Η πόλη υποδέχθηκε μισό εκατομμύριο σύρους πρόσφυγες που φιλοξενούνται σε καταυλισμούς έξω από την πόλη ή -όπως η οικογένεια της Μαζίντα- στο κέντρο. Στο μικρό τους διαμέρισμα δεν υπάρχει τίποτα που να θυμίζει τα παλιά τραυματικά βιώματα στη Συρία. «Όταν βγήκαμε από το νοσοκομείο έξω, στην αυλή του, υπήρχαν πολλά πτώματα», λέει η Μαζίντα. «Εύχομαι να μην είχα κοιτάξει προς τα εκεί. Δεν θα μπορέσω ποτέ να ξεχάσω αυτήν την εικόνα».

Μια ψυχικά τραυματισμένη γενιά

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΟΗΕ, 1,5 εκατομμύριο άνθρωποι έχουν μείνει ανάπηροι λόγω του πολέμου στη Συρία. Πάνω από 80.000 υποβλήθηκαν σε ακρωτηριασμούς άκρων – μεγάλος αριθμός εξ αυτών ήταν παιδιά. Η UNICEF κάνει λόγο για «μια ολόκληρη γενιά με σωματικά και ψυχικά τραύματα».

Η Μαζίντα είναι πλέον δέκα ετών και ξανάμαθε να περπατάει –με ένα τεχνητό μέλος και πολλή εξάσκηση. Λέει ότι είναι ευτυχισμένη, αν και παραδέχεται ότι η καθημερινότητά της είναι πιο δύσκολη συγκριτικά με άλλα παιδιά της ηλικίας της. «Χρειάζομαι πάντα μια ώρα αφού ξυπνήσω έως ότου βάλω καλά το (τεχνητό) πόδι μου. Μερικές φορές πρέπει να με βοηθάει η μαμά μου», λέει.

Πλέον πηγαίνει για τακτικούς ελέγχους σε μια μικρή κλινική που έφτιαξαν σύροι γιατροί και θεραπευτές στο Γκαζιαντέπ. Εκεί ασθενείς που έχουν τραυματιστεί στον πόλεμο αποκτούν τεχνητά χέρια και πόδια. Το «Will Steps Rehabilitation Center», όπως ονομάζεται, χρηματοδοτείται με δωρεές που προέρχονται μεταξύ άλλων και από την ΕΕ.

Περίπου 15 ασθενείς αποκτούν κάθε μήνα τεχνητά μέλη, λέει ο ειδικός στα πρόσθετα μέλη Μουσταφά Αλ Κατίμπ, ο οποίος εργαζόταν πριν από τον πόλεμο ως νοσηλευτής στη Συρία.

Εκτός από τους γιατρούς η Μαζίντα επισκέπτεται και την ψυχολόγο Ουάλα Χάμζα. Αυτή προσπαθεί να επουλώσει τις πληγές που δεν είναι ορατές από έξω. Η Μαζίντα βλέπει την ψυχολόγο εδώ και χρόνια. Άλλοτε ζωγραφίζουν, άλλες φορές κάνουν άλλες δραστηριότητες. Μέσα από τον διάλογο η ειδικός προσπαθεί να δει σε τι κατάσταση βρίσκονται τα παιδιά του πολέμου. «Μερικές φορές γίνονται επιθετικά και εξοργίζονται. Πολλά υποφέρουν από εφιάλτες. Μερικές φορές το τραύμα τους αποτυπώνεται στον τρόπο με τον οποίο παίζουν. Για παράδειγμα αναπαριστούν στα παιχνίδια τους σκηνές πολέμου», λέει η ψυχολόγος.

Γιούλια Χαν / Άρης Καλτιριμτζής