«Λαγός» το «Δημοκρατία του Ίλιντεν» ή ξύπνησε το φάντασμα του αλυτρωτισμού;

Φωτιά στο πολιτικό σκηνικό έβαλε η αποκάλυψη της πρότασης για ονομασία των Σκοπίων ως «Μακεδονία του Ίλιντεν». Η κυβέρνηση επιβεβαίωσε ότι δεν πρόκειται για προβοκάτσια ακραίων σκοπιανών ΜΜΕ αλλά για επίσημη πρόταση που κατέθεσε στη Σόφια ο Ζόραν Ζάεφ.

Ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας άφησε να εννοηθεί χθες στη Βουλή ότι υπάρχει αυτή η πρόταση, διέρρευσε πιο γρήγορα απ’ ότι αυτός να φτάσει από τη Βουλγαρία στην Ελλάδα και γι’ αυτό ανέλαβε την πρωτοβουλία να ενημερώσεις την πολιτειακή και πολιτική ηγεσία της χώρας.

Αναφερόμενος σε όσα κυκλοφορούν στο διαδίκτυο για ονομασίες που έχουν πέσει στο τραπέζι ο κ. Τσίπρας δήλωσε πως είναι «κενή περιεχομένου» η συζήτηση για οποιοδήποτε όνομα αν δεν εκπληρωθούν πρώτα οι δύο βασικές προϋποθέσεις που έχει θέσει η ελληνική κυβέρνηση και αφορούν τη μία και μόνη ονομασία για όλες τις χρήσεις, που δεν μπορεί να είναι η σημερινή συνταγματική αλλά μια σύγχρονη ονομασία και τη συνταγματική αναθεώρηση που πρέπει να κάνει η γειτονική χώρα.

Κι αν οι προθέσεις της ελληνικής κυβέρνησης να λύσουν ένα θέμα που παραμένει ανοικτό επί 27 χρόνια, είναι καλές, η μεθόδευση που επιλέγεται οδηγεί σε εντάσεις και σε πολιτικές αναταράξεις οι οποίες δεν θα έπρεπε να συμβαίνουν στην Ελλάδα αλλά στα Σκόπια. Διότι απλά η γειτονική χώρα καίγεται για συμφωνία ώστε να ανοίξει ο δρόμος για την ένταξη στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ.

Μόλις διέρρευσε η είδηση για πρόταση για όνομα Republika Ilidenska Makedonija, στα κόμματα της αντιπολίτευσης, ειδικά στη ΝΔ, σήμανε συναγερμός. Οσοι δεν γνώριζαν την ιστορία που βαρύνει αυτήν την «περίεργη» λέξη άρχισαν να ψάχνουν. Οσοι όμως είχαν γνώση της ιστορίας του «Μακεδονικού» εξεπλάγησαν καθώς επρόκειτο για μια πρόταση που μέχρι σήμερα κανείς δεν είχε κάνει επειδή δεν τολμούσε να την κάνει.

Καλά γνωρίζοντες την ιστορία της περιοχής και τη διπλωματία θυμούνται πως όλες οι κυβερνήσεις μετά τα μεγάλα συλλαλητήρια που έγιναν πριν από 26 χρόνια, δεν τόλμησαν να θέσουν ένα τέτοιο ζήτημα, αντιθέτως προσπάθησαν να απαλείψουν οποιαδήποτε τέτοια αναφορά από τα Σκόπια. Κι αυτό διότι από το 1903 και την εξέγερση της 20ης Ιουλίου (του Προφήτη Ηλία) οι Σκοπιανοί σήκωσαν τη σημαία του αλυτρωτισμού έχοντας ως σύμβολο εκείνα τα περιστατικά.

Αν υπάρχει κάτι που μπορεί να πει κανείς για τις αλυτρωτικές διαθέσεις των ακραίων κύκλων της γειτονικής χώρας, θα έπρεπε να ξεκινήσει από το Ιλιντεν. Είναι το σύμβολο του σκοπιανού αλυτρωτισμού και είναι φανερό ότι η πρόταση που έπεσε στο τραπέζι ήταν «παγίδα» για την Ελλάδα.

Η κυβέρνηση μπορεί να αντιμετώπισε αρχικά θετικά μια αμετάφραστη ονομασία που δεν θα παρέπεμπε σε αλυτρωτισμούς που συνδέονται με την αρχαιότητα, στη συνέχεια, όμως, ξεκαθάρισε ότι μόνο με αλλαγή του Συντάγματος μπορεί να υπάρξει οποιαδήποτε συζήτηση.

Το τελειώνει η ΝΔ

Εν τω μεταξύ και η ΝΔ, αλλά και τα υπόλοιπα κόμματα δε βλέπουν με καθόλου καλό μάτι μια τέτοια πρόταση με τον Κ. Μητσοτάκη να απαντά ότι είναι απαράδεκτο. Στην ανακοίνωση της ΝΔ αναφερόταν: «Το όνομα αυτό συνδέεται ιστορικά και ευθέως με την επιδίωξη δημιουργίας «μακεδονικού» έθνους και κράτους που περιλαμβάνει τη Θεσσαλονίκη και εκτείνεται ως το Αιγαίο. Οποιαδήποτε αναφορά του Ίλιντεν στο όνομα της γειτονικής χώρας όχι μόνον δεν θέτει τέλος στον αλυτρωτισμό των Σκοπίων, αλλά αντιθέτως τον επιβεβαιώνει και τον ενισχύει. Γι αυτό είναι απαράδεκτο ακόμη και να τίθεται προς συζήτηση».

Η ανακοίνωση αυτή ουσιαστικά «τελειώνει» την οποιαδήποτε συναίνεση θα μπορούσε να πετύχει η κυβέρνηση στη Βουλή. Και είναι δεδομένο ότι ο κ. Τσίπρας θα δεχθεί πολλά «όχι» και από τους άλλους πολιτικούς αρχηγούς, ενδεχομένως κι από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.

Ειδικοί γύρω από το Μακεδονικό τονίζουν ότι τα αρνητικά στοιχεία είναι περισσότερα από τα θετικά. Και τα θετικά είναι ότι –έτσι πιστεύουν ορισμένοι σε Αθήνα και Σκόπια- μπορεί να κλείσει μια συμφωνία, αφού αλλάξει το Σύνταγμα. Ότι επίσης μπορεί να πειστεί ο κυβερνητικός εταίρος, Π. Καμμένος καθώς πρόκειται για ένα όνομα στα Αγγλικά και αμετάφραστο που θα μπορούσε να παραμείνει έτσι υπό όρους.

Όμως, τα μειονεκτήματα που έχει η πρόταση είναι πολύ περισσότερα και κλείνουν το δρόμο για συμβιβασμό.

Κατ’ αρχάς πρόκειται για ένα όνομα που είναι τόσο δύσκολο και δύσχρηστο, τελικά αυτό που θα μείνει είναι το Μακεδονία αφού σε λίγα χρόνια κανείς δεν θα θυμάται το Ιλιντεν.

Το δεύτερο είναι ακριβώς ο αλυτρωτισμός που κρύβει η ιστορία. Οι Σλάβοι είχαν στήσει την ιστορία για το Μακεδονικό κράτος που περιλαμβάνει και τη Θεσσαλονίκη και μαζί με τη Δημοκρατία του Κοσσόβου θα «απελευθέρωναν τους Μακεδόνες. Η πρόταση Ζάεφ ευνοεί τον ίδιο καθώς κλείνει το μάτι στους ακραίους του VMRO της αντιπολίτευσης ώστε να κερδίσουν το όνομα και να υποχωρήσουν για να αλλάξουν το Σύνταγμα.

Το τρίτο είναι αυτό που υποστηρίζουν κάποιοι, ότι δηλαδή δεν ευνοείται ο αλυτρωτισμός και η καπηλεία της αρχαίας Μακεδονίας, αλλά διεκδικείται η ιστορία μόνο 115 ετών. Στο δρόμο του Γκλιγκόροφ και ο Ζάεφ απομακρύνεται από τη θεωρία της αρχαίας Μακεδονίας καθώς συζητά για τα γεγονότα μετά το 1903. Και πάλι όμως, το Ιλιντεν ξεκάθαρα είναι το σύμβολο αλυτρωτικών διαθέσεων της γειτονικής χώρας και ασφαλώς δεν μπορεί να γίνει εύκολα αποδεκτό.

Διπλωματικές πηγές έλεγαν ότι η παραπάνω πρόταση έχει σαφώς το μειονέκτημα για την Ελλάδα, ότι θα απλοποιηθεί, θα φύγει το Ιλιντεν και θα μείνει το Μακεδονία σκέτο. Κι ότι επίσης, αποδέχεται η χώρα μας κάτι που όλες οι προηγούμενες κυβερνήσεις προσπάθησαν να σταματήσουν.

Μήπως «λαγός»;

Άλλες πηγές έλεγαν ότι το συγκεκριμένο όνομα αποτελεί τον «λαγό» για να έρθει μια άλλη ονομασία που θα περάσει από τη Βουλή με τη λογική «γλιτώσαμε τα χειρότερα, καλό είναι και το Gorna ή το Nova Macedonia».

Ο φόβος και η οργή που προκάλεσε αυτό το όνομα «βολεύει» κάποιους να κάνουν παύση διαπραγματεύσεων επί αυτής της πρότασης και να συζητήσουν τις άλλες, εναλλακτικές, προτάσεις που θα μπορούσαν να περάσουν ευκολότερα.

Όμως, το ερώτημα είναι αν υπάρχουν από την πλευρά της Αθήνας δεσμεύσεις στην ΕΕ ή αλλού, για να λυθεί το πρόβλημα ετών. Αν στην κυβέρνηση έχουν συμφωνήσει στο «Nova» τότε είναι βολικός… εχθρός μια πρόταση για το Ιλιντεν.

Καλά γνωρίζοντες την κυβέρνηση δεν έχουν παρά να εκφράσουν και μια απορία. «Που είναι ο Κοτζιάς πρωτίστως και ο Καμμένος δευτερευόντως;» Είτε απέχουν από την επικαιρότητα διότι είναι άκρως αντίθετοι με όσα διαπραγματεύεται ο πρωθυπουργός είτε δεν θέλουν να πολώσουν το κλίμα και περιμένουν ότι θα δημιουργηθεί πρόβλημα στην αντιπολίτευση.

Από χθες το πρωί, πάντως, η κυβέρνηση είναι σε συναγερμό καθώς το «όχι» Μητσοτάκη τους αναγκάζει να αναζητήσουν αλλού στηρίγματα. Στον Προκόπη Παυλόπουλο κι όχι μόνο…

Πάντως δεν είναι και λίγοι εκείνοι που λένε ότι οποιαδήποτε τέτοια πρόταση πρέπει να περάσει πρώτα από το λαό.

Ίσως δε ο συνδυασμός: Σκοπιανό – Οικονομία – Φιάσκο με τη Novartis, να οδηγεί σε ραγδαίες πολιτικές εξελίξεις.