Ο Μπορίς Σαρμάτς με την παράσταση Εnfant στο Φεστιβάλ Αθηνών

Ο Μπορίς Σαρμάτς (Boris Charmatz), μια σημαντική προσωπικότητα όχι μόνο στο σύγχρονο χορό αλλά και στον ευρύτερο χώρο της διανόησης, έρχεται στο Φεστιβάλ Αθηνών με μια ξεχωριστή παράσταση. Πώς μπορεί κανείς να κινηθεί χωρίς να χρησιμοποιήσει καθόλου μυϊκή δύναμη; Ένα από τα ερωτήματα που θέτει στην παράσταση Εnfant, που παρουσιάζεται στην Πειραιώς 260 από τις 12 ως τις 14 Ιουλίου. Όπως μαρτυρά και ο τίτλος της (enfant σημαίνει παιδί στα γαλλικά), είναι ταυτόχρονα μια μελέτη για την ευαίσθητη φύση των παιδιών, αλλά και το ποια θέση μπορεί να έχουν αυτά στο θέαμα.

Στις 12 Ιουλίου, στο πλαίσιο της Ημέρας Γαλλοφωνίας, το TV5MONDE και το Φεστιβάλ Αθηνών συνεργάζονται με δομές προσφύγων, προσκαλώντας στην Πειραιώς 260 πρόσφυγες για να παρακολουθήσουν την παράσταση. Η Ημέρα Γαλλοφωνίας οργανώνεται για δεύτερη συνεχή χρονιά από το Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου και το TV5MONDE. Από το συγκεκριμένη δράση δε θα μπορούσε να λείπει ο σημαντικός γάλλος χορογράφος. Για την Ημέρα Γαλλοφωνίας, το Φεστιβάλ και το TV5MONDE συνεργάζονται με το Πρόγραμμα Στέγασης και Υπηρεσιών για Αιτούντες Άσυλο του Δήμου Αθηναίων και τη ΜΚΟ SolidarityNow, προσκαλώντας πρόσφυγες από τις συγκεκριμένες δομές, για να απολαύσουν την εμπειρία μιας παράστασης χορού στην Πειραιώς 260. Μέσα στο ίδιο πλαίσιο, τον Ιούνιο, ομάδα προσφύγων είχε παρακολουθήσει τη συναυλία των Il pomo d’ Oro στο Ηρώδειο.

Οι δομές που συνεργάζονται είναι:

• Το Πρόγραμμα Στέγασης και Υπηρεσιών για Αιτούντες Άσυλο, που υλοποιείται μέσω της Εταιρείας Ανάπτυξης και Τουριστικής Προβολής (ΕΑΤΑ) του Δήμου Αθηναίων σε συνεργασία με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) και χρηματοδοτείται μέσω του προγράμματος ESTIA (Στήριξη Έκτακτης Ανάγκης για την Ένταξη και τη Στέγαση) της Πολιτικής Προστασίας και Ανθρωπιστικής Βοήθειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ECHO). Στο Πρόγραμμα έχουν ενταχθεί μέχρι σήμερα περίπου 4.050 ωφελούμενοι από διάφορες χώρες του κόσμου (Συρία, Ιράκ, Αφγανιστάν, Κογκό κ.λπ.). Από αυτούς έχουν μετεγκατασταθεί περίπου 1.850 άτομα σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες (Γερμανία, Γαλλία, Μ. Βρετανία και αλλού), στο πλαίσιο του προγράμματος relocation, ενώ σήμερα το πρόγραμμα καλύπτει τις ανάγκες περίπου 1.650 ωφελουμένων, οι οποίοι φιλοξενούνται σε 320 μισθωμένα διαμερίσματα.
• Το SolidarityNow, μια Μη Κυβερνητική Οργάνωση, που ιδρύθηκε το 2013 με πρωτοβουλία του Open Society Foundations. Κύριος στόχος της είναι η υποστήριξη ευάλωτων κοινωνικά ομάδων, η καταπολέμηση του κοινωνικού και οικονομικού αποκλεισμού και η προάσπιση των ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων τους. Το όραμα του SolidarityNow είναι η ενδυνάμωση των ευπαθών ομάδων που θα δημιουργήσει μια ανοιχτή κοινωνία. Το SolidarityNow έχει συνεργαστεί με πάνω από 70 οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών και μέχρι στιγμής έχει υποστηρίξει πάνω από 120.000 άτομα μέσω των προγραμμάτων που υλοποιεί.

Το έργο

Πρωταγωνιστικό ρόλο στο enfant έχει η κίνηση, όχι μόνο η ανθρώπινη αλλά και η μηχανική. Στην παράσταση συμμετέχει μια μεγάλη ομάδα παιδιών, 9 χορευτές και 3 μηχανές, που όλοι μαζί συνθέτουν μια πολύπλοκη συλλογική κίνηση. Το βάρος δίνεται στα παιδιά, που ως πρωτογενές υλικό είναι εύθραυστα, εύπλαστα, αλλά και μη ελέγξιμα, και μέσα στην παράσταση δρουν υπό την καθοδήγηση των χορευτών. Ένας τεράστιος γερανός μετακινεί τους ενήλικους χορευτές, οι οποίοι με τη σειρά τους μετακινούν τα παιδιά. Μια πρωτότυπη και συγκινητική έρευνα πάνω στην ανθρώπινη κίνηση.

Η εφήμερη φύση του χορού απασχολεί σταθερά τον Σαρμάτς. Επί σειρά ετών διευθυντής του Εθνικού Χορογραφικού Κέντρου Ρεν και Βρετάνης, το οποίο και μετονόμασε σε «Μουσείο Χορού», ανέπτυξε τον προβληματισμό του για την παροδικότητα της τέχνης του, για τις χορογραφίες που χάνονται και για το πώς μπορεί να διασωθούν και να αξιοποιηθούν. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο έγραψε το «Μανιφέστο για ένα Μουσείο Χορού» (Manifesto for a dancing museum), ενώ το 2015 μετέτρεψε σε μουσείο χορού την Tate Modern Gallery στο Λονδίνο, παρουσιάζοντας ανάμεσα στα εκθέματα ιστορικές χορογραφίες και ποικίλες άλλες δράσεις.

Η δραστηριότητα του Σαρμάτς, που περιλαμβάνει πλήθος χορογραφικών πρότζεκτ, εκπαιδευτικό και συγγραφικό έργο, αποτελεί σημαντική επιρροή για την αναμόρφωση της τέχνης του χορού από τη δεκαετία του 1990 μέχρι σήμερα. Δεν είναι η πρώτη φορά που δουλεύει με παιδιά. Στο παρελθόν έχει αναπτύξει το Bocal, ένα νομαδικό σχολείο για παιδιά από διαφορετικές κοινωνικές ομάδες. Επίσης, υπήρξε επισκέπτης καθηγητής στο Universität der Künste του Βερολίνου (2007 & 2008), όπου κατάρτισε ένα νέο ακαδημαϊκό πρόγραμμα για το χορό.

Ο χορός είναι κάτι πολύ ευρύτερο από τη χορογραφία: το πεδίο του θα πρέπει να επεκταθεί αν θέλουμε να τον δούμε να ξεφεύγει από τους στενούς συμβολισμούς μέσα στους οποίους παραμένει περιχαρακωμένος στην κοινωνία μας.
Μπορίς Σαρμάτς, Μανιφέστο για Ένα Μουσείο Χορογραφίας

Συντελεστές

Χορογραφία: Boris Charmatz
Ερμηνευτές: Ashley Chen, Olga Dukhovnaya, Nuno Bizarro, Matthieu Burner, Julien Gallée-Ferré, Peggy Grelat-Dupont, Maud Le Pladec, Thierry Micouin, Solène Wachter, και ομάδα παιδιών από το Βερολίνο
Γκάιντα: Erwan Keravec
Φωτισμοί: Yves Godin
Ήχος: Olivier Renouf
Μηχανές: Artefact, Frédéric Vannieuwenhuyse, Alexandre Diaz
Βοηθοί: Johanna Lemke, Frank Willens
Γενική διεύθυνση σκηνής: Fabrice Le Fur
Διευθυντές σκηνής: Max Potiron, François Aubry
Κοστούμια: Laure Fonvieille
Φροντιστήριο: Stefani Gicquiaud
Φωνή: Dalila Khatir
Ενορχηστρώσεις: Luccio Stiz
Βοηθοί παραγωγής: Musée de la danse, Volksbühne Berlin
Παραγωγή: Μουσείο Χορού / Εθνικό Χορογραφικό Κέντρο της Ρεν και της Βρετάνης – Υπό τη διεύθυνση του Boris Charmatz, με την υποστήριξη του Γαλλικού Υπουργείου Πολιτισμού και Επικοινωνίας – Περιφερειακή Διεύθυνση Πολιτιστικών Υποθέσεων, Δήμος της Rennes, Περιφερειακό Συμβούλιο της Βρετάνης και το Γενικό Συμβούλιο του Ille-et-Vilaine
Συμπαραγωγή: Festival d’Avignon, Théâtre de la Ville-Paris, Festival d’Automne à Paris, Internationales Sommerfestival Hamburg και Siemens Stiftung στα πλαίσια του SCHAUPLÄTZE, Théâtre National de Bretagne (Ρεν), La Bâtie-Festival de Genève, Kunstenfestivaldesarts (Βρυξέλλες).

Εισιτήρια: 15€ – 25€
Πανεπιστημίου 39 και στο 210 3272000