«Αγνοείται» η Ρένα Δούρου – Ποιες οι ευθύνες της Περιφέρειας στην τραγωδία

Θα έλεγε κανείς ότι φέρεται ως εάν η μεγαλύτερη Περιφέρεια της χώρας, της οποίας προΐσταται έχει έναν δευτερεύοντα ρόλο στην πολιτική προστασία και στην δασοπροστασίας και άρα δεν έχει κάποια ιδιαίτερα ευθύνη να αναλάβει.

Ο λόγος για την περιφερειάρχη Αττικής κ. Ρένα Δούρου ο οποία πέραν κάποιων διακριτικών εμφανίσεων σε κρίσιμες στιγμές, όπως το διαβόητο επικοινωνιακό σόου στο Κέντρο Επιχειρήσεων του Πυροσβεστικού Σώματος το βράδυ της μοιραίας Δευτέρας δεν έχει εμφανιστεί ιδιαίτερα. Αντί αυτής εμφανίζεται ο αντιπεριφερειάρχης κ. Φιλίππου, παλιά «καραβάνα» της Αυτοδιοίκησης που ξέρει και τις πέτρες στην Ανατολική Αττική, και προσπαθεί να εξηγήσει τα ανεξήγητα.

Και φυσικά για πρώτη φορά είχαμε νέα και από την περιφερειακή σύμβουλο, υπεύθυνη για την Πολιτική Προστασία, Ι. Τσούπρα, η οποία κατακεραύνωσε στον ανακριτή την Πυροσβεστική. Ολοι τους, πάντως, αποφεύγουν να πουν το αυτονόητο: Ποιες είναι οι ευθύνες της Περιφέρειας σ’ αυτό το δράμα που ζήσαμε και ζούμε; Και γιατί η κ. Δούρου έχει εξαφανιστεί;

Ποιες είναι οι αρμοδιότητες

Η απουσία της Περιφερειάρχη δεν θα σχολιαζόταν τόσο, εάν η Περιφέρεια Αττικής δεν είναι ένας ιδιαίτερα κρίσιμος κόμβος στην αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών και έκτακτων περιστάσεων γενικότερα.

Ας δούμε μερικές από τις σχετικές αρμοδιότητες όπως αυτές περιγράφονται από τη σχετική νομοθεσία. Έτσι λοιπόν στις ευθύνες της Περιφέρειας Αττικής συμπεριλαμβάνονται, πέραν όλων των άλλων:

«1. Ο συντονισμός και η επίβλεψη του έργου της πολιτικής προστασίας για την πρόληψη, ετοιμότητα, αντιμετώπιση και αποκατάσταση των καταστροφών, εντός των ορίων της εδαφικής της περιφέρειας […]

2. Η ευθύνη για την εφαρμογή του ετήσιου εθνικού σχεδιασμού πολιτικής προστασίας, κατά το σκέλος που τα οικεία προγράμματα, μέτρα και δράσεις εφαρμόζονται σε επίπεδο περιφέρειας.

3. Η διατύπωση εισηγήσεων για το σχεδιασμό πολιτικής προστασίας της περιφέρειας […].

6. Ο σχεδιασμός και η οργάνωση θεμάτων πρόληψης, ενημέρωσης και αντιμετώπισης των καταστροφών ή καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, καθώς και η διάθεση και ο συντονισμός της δράσης του απαραίτητου δυναμικού και μέσων προς την κατεύθυνση αυτή.

7. Ο συντονισμός όλων των υπηρεσιών της περιφέρειας, καθώς και του δημόσιου και ιδιωτικού δυναμικού και μέσων για την εξασφάλιση της ετοιμότητας, την αντιμετώπιση των καταστροφών και την αποκατάσταση των ζημιών.

8. Η έκδοση απόφασης για την επίταξη προσωπικών υπηρεσιών, καθώς και κινητών και ακινήτων

9. Η συμμετοχή στην εκπόνηση προγραμμάτων αντιπυρικής προστασίας δασικών εκτάσεων, στο σχεδιασμό και στη μελέτη μεθόδων και μέσων για την πρόληψη και καταστολή τους.

10. Η συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς για την καταστολή των δασικών πυρκαγιών.

Μάλιστα, επειδή η Περιφέρεια Αττικής είναι Μητροπολιτική Περιφέρεια, η σχετική νομοθεσία προβλέπει ακόμη πιο αυξημένες αρμοδιότητες, καθώς αναφέρει ότι πρέπει να υπάρχει:

«Δ. Τομέας πολιτικής προστασίας και ασφάλειας, στους οποίους περιλαμβάνονται, ιδίως:

1. Η εκπόνηση σχεδίων έκτακτης ανάγκης.

2. Η συγκρότηση και λειτουργία συντονιστικού μητροπολιτικού οργάνου για την πρόληψη και αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών.

3. Η διαχείριση και εφαρμογή προγραμμάτων πολιτικής προστασίας.

4. Ο σχεδιασμός των αναδασώσεων και της αντιχειμαρρικής προστασίας και η μέριμνα για την κατάρτιση πολυετών προγραμμάτων περιφερειακού επιπέδου.

5. Η μέριμνα για το σχεδιασμό της αντιπυρικής προστασίας και η οργάνωση της αρωγής και συνεργασίας των εμπλεκόμενων κρατικών και άλλων φορέων και των Ο.Τ.Α. στο έργο της καταστολής των δασικών πυρκαγιών.»

Πολιτική Προστασία

Να θυμίσουμε ακόμη ότι ρητά οι οδηγίες της Γενικής Πολιτικής Προστασίας για την οργανωμένη απομάκρυνση πληθυσμών αποδίδουν ρόλο συντονισμού στην περιφέρεια όταν αφορούν παραπάνω από έναν δήμο.

Σε αυτό ας προσθέσουμε και τα θέματα τα οποία διαχειρίζεται το Περιφερειακό Συμβούλιο.

Ένα μεγάλο μέρος από τις χρηματοδοτήσεις έργων και εξοπλισμού περνούν από το Περιφερειακό Συμβούλιο. Μπορεί να είναι εγκρίσεις αιτημάτων των Δήμων, αλλά αποτελούν βασική λειτουργία της Περιφέρειας αλλά και πεδίο στο οποίο μπορεί να χαράξει πολιτική.

Επιπλέον, ειδικά στο θέμα των εθελοντών δασοπυροσβεστών, αυτό είναι κατεξοχήν αρμοδιότητα της Περιφέρειας, μια που πέραν όλων των άλλων αυτή έχει την ευθύνη για την κάλυψη των διαφόρων εξόδων και του συντονισμού τους.

Με βάση τα παραπάνω καταλαβαίνουμε ότι η κ. Δούρου είναι εκ των βασικών συνυπεύθυνων για την έκταση και τον τραγικό απολογισμό που πήραν οι πυρκαγιές στην Αττική:

–         Γιατί 4 χρόνια τώρα δεν αξιοποίησε τις δυνατότητες που δίνει η Περιφέρεια και σε επίπεδο οργάνωσης και σε επίπεδο χρηματοδότησης για να βελτιωθεί η κατάσταση σε σχέση με την δασοπροστασία.

–         Γιατί όπως και στην περίπτωση της αντιπλημμυρικής προστασίας απλώς διαχειρίστηκε αποσπασματικά αιτήματα δήμων και δεν έκανε δικά της σχέδια ούτε προώθησε επιπλέον έργα (απλώς τα περιλάμβανε σε ένα μακρύ κατάλογο έργων που κάποτε θα γίνουν) μια τακτική που την πληρώσαμε ακριβά στην περίπτωση της Μάνδρας, με την καθυστέρηση στην προώθηση ώριμων αντιπλημμυρικών έργων.

–         Γιατί αντιμετώπισε τα σχέδια πολιτικής προστασίας με τρόπο διεκπεραιωτικό χωρίς καμιά προσπάθεια για πραγματικό συντονισμό.

–         Γιατί δεν έκανε ό,τι χρειαζόταν για να ελέγξει ότι οι δήμοι έχουν σχέδια απομάκρυνσης πληθυσμών, ότι αυτά ήταν εφαρμόσιμα και ότι είχαν έστω και εν μέρει δοκιμαστεί.

–         Γιατί ακόμη και την μοιραία 23η Ιουλίου ο πραγματικός βαθμός ετοιμότητας της Περιφέρειας ως προς τον οργανωτικό και συντονιστικό της ρόλο δεν ήταν αυτός που αναλογούσε στην πιο επικίνδυνη μέρα του χρόνου για πυρκαγιές.

Γνώριζε την κατάσταση

Όπως επίσης είναι σαφές ότι η κ. Δούρου γνώριζε την κατάσταση και τους κινδύνους της περιοχής.

Και εάν δεν τα γνώριζε η ίδια, σίγουρα τα γνωρίζει καλά ο αντιπεριφειάρχης κ. Φιλίππου, με τεράστια γνώση της περιοχής, των προβλημάτων με τις καταπατήσεις, των ζητημάτων με την άναρχη και αυθαίρετη δόμηση.

Μπορούσε εάν ήθελε και πρωτοβουλίες να είχε πάρει και μέτρα να είχε προτείνει και έργα να είχε να ξεκινήσει. Σε ποιο βαθμό το έκανε;

Το να βγαίνει εκ των υστέρων και όχι εκ των προτέρων να ζητά τις κατεδαφίσεις αυθαιρέτων δεν συνιστά ακριβώς χρηστή διαχείριση, ιδίως όταν το σχετικό έγγραφο δεν επικαλείται υπαρκτά διαχρονικά και προφανώς γνωστά στην ίδια προβλήματα αλλά την ενημέρωση για επικίνδυνα καιρικά φαινόμενα που εξεδόθη στις… 25/07/2018 που οδήγησε τις υπηρεσίες να διαπιστώσουν ότι υπάρχουν αυθαίρετη δόμηση σε ρέματα, ως εάν τότε να διαπίστωσε το πρόβλημα η Περιφέρεια Αττικής.

Γράφει η σχετική επιστολή της κ. Δούρου στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση και την υπηρεσία δόμησης του Δήμου Παλλήνης:

«Σε συνέχεια του αριθ. 5180/25-7-2018 Έκτακτου Δελτίου Επιδείνωσης Καιρού της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας για επικείμενα φαινόμενα στην Αττική και την αποστολή συνεργείων για τον έλεγχο και τον καθαρισμό των περιοχών ευθύνης μας – που επιβαρύνθηκαν από την καταστροφική πυρκαγιά της 23ης -7-2018 – διαπιστώθηκε από τις αρμόδιες Υπηρεσίες μας ότι: ανάντη των οδών Δημοκρατίας και Ποσειδώνος από την περιοχή της Ραφήνας μέχρι και την περιοχή Μάτι και για μήκος πλέον των τριακοσίων έως πεντακοσίων μέτρων τα υπάρχοντα ρέματα κατά τμήματα περιορίζονται από ιδιωτικές κατασκευές (κατοικίες – μάντρες κ.λπ.) καθώς και από δημοτική οδοποιία».

Στην επιστολή προστίθεται δε: «Κατόπιν των ανωτέρω και προκειμένου να είναι δυνατός ο καθαρισμός των υπαρχόντων ρεμάτων, παρακαλούμε όπως προβείτε σε έλεγχο των εν λόγω κατασκευών σύμφωνα με τις αρμοδιότητές σας (π.δ.267/1998 ΦΕΚ Α΄195 για τον χαρακτηρισμό και την κατεδάφιση αυθαίρετων κατασκευών και άρθρο 280 του ν. 3852/2010 ΦΕΚ Α΄87) και μας ενημερώσετε σχετικά».

Δηλαδή, στις 25/07/2018 διαπίστωσε η κ. Δούρου ότι υπάρχει πρόβλημα με την αυθαίρετη δόμηση και χρειάζονται κατεδαφίσεις;

Παρόλα  αυτά η κ. Δούρου επιμένει να μην αναλαμβάνει τις ευθύνες της και απλώς να προσπαθεί να αποφύγει τη δημοσιότητα και τα αμείλικτα ερωτήματα του Τύπου για τις ευθύνες της, αφήνοντας τον αντιπεριφερειάρχη να έχει αναλάβει το βασικό μέρος της ευθύνης δημόσιας παρουσίας της Περιφέρειας.

Όλα αυτά απλώς επιβεβαιώνουν την κριτική που εξαρχής είχε γίνει στην κ. Δούρου: ότι είδε την ανάδειξή της στην κορυφαία αυτοδιοικητική θέση στη χώρα περισσότερο με κριτήρα ατομικής πολιτικής ανέλιξης και προβολής και όχι αναμέτρησης με την ευθύνη που αυτή συνεπάγεται.

Μήπως θα ήταν καλύτερα να είχε επιλέξει απλώς να συνεχίσει τις σπουδές της στο Πανεπιστήμιο του Essex;