Για την ημέρα των γενεθλίων του Μάνου Χατζιδάκι, η Εθνική Λυρική Σκηνή και το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ) παρουσιάζουν αφιέρωμα στη μουσική του σπουδαίου Έλληνα συνθέτη, ο οποίος θα συμπλήρωνε φέτος τα 93 του χρόνια. Το αφιέρωμα θα πραγματοποιηθεί, με τη συμμετοχή καταξιωμένων και νεότερων καλλιτεχνών, στην Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος, την Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, καθώς και στην Αγορά του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, από τις 17.00 το απόγευμα έως τις 23.00 το βράδυ της 23ης Οκτωβρίου 2018. To αφιέρωμα πραγματοποιείται με ελεύθερη είσοδο, με αποκλειστική δωρεά από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.
Ασυμβίβαστος και πρωτοπόρος, εχθρός της σοβαροφάνειας και των παγιωμένων αντιλήψεων, λάτρης της «νεότητας» και της συνεχούς αμφισβήτησης και με όπλο του την ελληνική αλλά και την οικουμενική παιδεία, ο Μάνος Χατζιδάκις συνέδεσε τη λόγια με τη λαϊκή μουσική, δημιουργώντας έτσι έναν «νέο» ήχο, ένα «νέο» τραγούδι, που έχει τις ρίζες του τόσο στην Ανατολή όσο και στη Δύση.
Στο βιογραφικό του σημείωμα -σε πρώτο πρόσωπο-, ο Χατζιδάκις, ανέφερε, μεταξύ άλλων: «Μ’ επηρεάσανε βαθιά ο Ερωτόκριτος, ο Στρατηγός Μακρυγιάννης, το Εργοστάσιο του Φιξ, ο Χαράλαμπος του «Βυζαντίου», το υγρό κλίμα της Θεσσαλονίκης και τα άγνωστα πρόσωπα που γνώριζα τυχαία και παρέμειναν άγνωστα σ’ όλα τα χρόνια τα κατοπινά. Στην κατοχική περίοδο συνειδητοποίησα πόσο άχρηστα ήτανε τα μαθήματα της Μουσικής, μια και μ’ απομάκρυναν ύπουλα απ’ τους αρχικούς μου στόχους που ήταν να επικοινωνήσω, να διοχετευθώ και να εξαφανιστώ, γι’ αυτό και τα σταμάτησα ευθύς μετά την Κατοχή. Έγραψα ποιήματα και πολλά τραγούδια».
Το Αναλυτικό πρόγραμμα της 23ης Οκτωβρίου έχει ως εξής:
17.00 Εναλλακτική Σκηνή ΕΛΣ Συναυλία με μεταγραφές έργων του Μάνου Χατζιδάκι από το φωνητικό κουαρτέτο «Γιασεμί»
Ένα πρόγραμμα με φωνητικές διασκευές ορχηστικών συνθέσεων από το έργο Το χαμόγελο της Τζοκόντας και μία επιλογή τραγουδιών από το σύνολο του έργου του Μάνου Χατζιδάκι, όπως, μεταξύ άλλων, τα Πέρα στο Θολό Ποτάμι και Περιμπανού. Η προσέγγιση του Κουαρτέτου «Γιασεμί» στο έργο του Μάνου Χατζιδάκι βασίζεται στην ιδέα ότι οι μελωδίες των έργων του έχουν την ιδιότητα να αποτυπώνονται στη μνήμη με τρόπο που ένας μέσος ακροατής χωρίς ιδιαίτερη εκπαίδευση να μπορεί να τις αναπαράξει σιγοτραγουδώντας σπαράγματα από τις ενορχηστρώσεις. Αυτή η ιδιαιτερότητα φαίνεται να έχει υπάρξει καταλυτική στην αποτύπωση του έργου του Χατζιδάκι στην συλλογική μνήμη.
Το φωνητικό κουαρτέτο «Γιασεμί» αποτελείται από τους: Ειρήνη Δερέμπεη, Μαρία Μελαχροινού, Μάρθα Μαυροειδή, Τάσο Πούλιο. Τραγουδιστές και οργανοπαίκτες ταυτόχρονα, αντιμετωπίζουν τη φωνή σαν ένα πολύπλευρο μουσικό όργανο.
Η διακεκριμένη πιανίστα, συνοδοιπόρος και εμβληματική ερμηνεύτρια έργων του Μάνου Χατζιδάκι, ερμηνεύει τα σπουδαία πιανιστικά έργα: Ιονική σουίτα, Ερημιά, Έξι λαϊκές ζωγραφιές, καθώς και αποσπάσματα από Τα τραγούδια της Αμαρτίας.
19.00 Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος ΕΛΣ Λυρικοί τραγουδιστές ερμηνεύουν τραγούδια του
Οι πρωταγωνιστές της Εθνικής Λυρικής Σκηνής ερμηνεύουν σπουδαία τραγούδια του Μάνου Χατζιδάκι, συνοδεία πιάνου. Συμμετέχουν οι: Βασιλική Καραγιάννη (υψίφωνος), Λυδία Αγγελοπούλου (μεσόφωνος), Σταμάτης Μπερής (τενόρος), Νίκος Στεφάνου (τενόρος), Δημήτρης Πακσόγλου (τενόρος), Δημήτρης Τηλιακός (βαρύτονος), Τάσης Χριστογιαννόπουλος (βαρύτονος), Πέτρος Μαγουλάς (βαθύφωνος).
Πιάνο: Φρίξος Μόρτζος
20.00 Αγορά ΚΠΙΣΝ Η Παιδική Χορωδία της ΕΛΣ «ανακαλύπτει» τον Μάνο των παιδιών
H Παιδική Χορωδία της Εθνικής Λυρικής Σκηνής ερμηνεύει τραγούδια του Μάνου των παιδιών. Από την Εποχή της Μελισσάνθης, έως τον Μεγάλο Ερωτικό και από το Χρυσόψαρο έως τον Γαϊδαράκο, τα τραγούδια του Χατζιδάκι συνομιλούν με την αθωότητα των παιδιών και ταξιδεύουν το μουσικό σύμπαν του Μάνου από γενιά σε γενιά.
Μουσική διεύθυνση: Βασούλα Δελλή
20.30 Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος ΕΛΣ Η Γιώτα Νέγκα ερμηνεύει τραγούδια του Μάνου
Μια από τις πιο ενδιαφέρουσες λαϊκές φωνές της νεότερης γενιάς, η Γιώτα Νέγκα, κάνει το ντεμπούτο της στο έργο του Μάνου Χατζιδάκι, ερμηνεύοντας τραγούδια από τον κινηματογράφο, το θέατρο και κύκλους τραγουδιών. Από το Φέρτε μου ένα μαντολίνο, έως το Έλα σε μένα και από το Ήρθε βοριάς ήρθε νοτιάς, έως την Αθανασία και το Πάμε μια βόλτα στο φεγγάρι, η Γιώτα Νέγκα θα επιχειρήσει να δώσει μια νέα ερμηνεία πάνω στα τραγούδια του Μάνου που όλοι έχουμε σιγοψιθυρίσει.
Πιάνο: Λευτέρης Μιχαλόπουλος
21.30 Εναλλακτική Σκηνή ΕΛΣ Ο Καπετάν Μιχάλης με τον Διονύση Σούρμπη
Ο διακεκριμένος βαρύτονος της ΕΛΣ Διονύσης Σούρμπης ερμηνεύει έναν από τους πιο σπουδαίους κύκλους τραγουδιών, τον Καπετάν Μιχάλη, που γράφτηκε για τη θεατρική διασκευή του μυθιστορήματος του Νίκου Καζαντζάκη, το οποίο ανέβηκε από το Ελληνικό Λαϊκό Θέατρο το 1966 σε σκηνοθεσία Μάνου Κατράκη. Μετά την εμβληματική πρώτη ερμηνεία του Γιώργου Ρωμανού, ο Διονύσης Σούρμπης δίνει μια νέα πνοή στο έργο
Πιάνο: Θοδωρής Τζοβανάκης
22.00-23.15 Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος ΕΛΣ Οι Μπάντες του Schoolwave «πειράζουν» τραγούδια και μουσικές του
«Αυτός ο κοντός και χοντρός κύριος είναι ο σκοτεινός μας ήρωας. Γεννήθηκε πριν 80 χρόνια και δεν πέθανε ποτέ. Συνεχίζει να ξενυχτάει και να κάνει παρέα με αλήτες, ποιητές και άτακτους μαθητές». Αυτό ήταν το σημείωμα που γράφαμε δίπλα στη φωτογραφία του Χατζιδάκι στο αφιέρωμα που είχαμε ετοιμάσει για το πέμπτο τεύχος του περιοδικού Schooligans (Οκτώβριος 2005). Φυσικά οι περισσότεροι από τους αναγνώστες μας, 16χρονα και 17χρονα παιδιά, τον αγνοούσαν. Ήταν μια αφορμή να τον ανακαλύψουν. Όπως αφορμή είναι και τώρα αυτό το αφιέρωμα, όπου συμμετέχουν μαθητικά και φοιτητικά συγκροτήματα από το φεστιβάλ Schoolwave. Λίγους μήνες πριν, τα περισσότερα δεν είχαν ξαναπαίξει Χατζιδάκι. Ορισμένα δεν είχαν καν ακούσει μουσική του. Τον περιείχαν όμως εν αγνοία τους. Και όταν έσκυψαν πάνω από τα τραγούδια του και άρχισαν να τα «πειράζουν», ανακάλυψαν έναν συγγενή. Όσο για το «πείραγμα», όσο ανορθόδοξο και αν ακουστεί, είναι σίγουρο ότι ο ίδιος ο Χατζιδάκις θα το χαιρόταν. Το είχε πει κάποτε και σε ένα ραδιοφωνικό του σχόλιο: “Τα τραγούδια μου διδάσκουν την ανυπακοή”.
> Boulevard, Alternative Rock συγκρότημα από Αθήνα (Μαθητικό)
> Μυστήριος Τύπος, Hip Hop συγκρότημα από Αθήνα (Φοιτητικό)
> Γης Μαδιάμ, Παραδοσιακό πολυφωνικό συγκρότημα από Σέρρες (Μαθητικό)
> Astrarot, Metal συγκρότημα από Θεσσαλονίκη (Φοιτητικό)
+ Ειδική συμμετοχή της Μπάντας του Πολεμικού Ναυτικού, σε μουσική διεύθυνση Γιώργου Τσιλιμπάρη, σε ώρα και χώρο που δεν θα ανακοινωθεί εκ των προτέρων.
Ο Αντώνης Λυμπέρης, ο οποίος πέθανε στα 71 του, όρισε το lifestyle της εποχής του με τον δικό του εξωστρεφή τρόπο, πάντα με στόχο το joie de vivre, όταν αυτό ανθούσε τις χρυσές εποχές των περιοδικών.
