«Μακεδονική» βόμβα: Οι αλλαγές στο Σύνταγμα της ΠΓΔΜ ενισχύουν τον αλυτρωτισμό

Μπορεί η απόφαση για τα αναδρομικά και τις επιστροφές χρημάτων σε συνταξιούχους να καλύπτει την επικαιρότητα, ωστόσο, ερωτηματικά προκαλεί η δημοσιοποίηση της είδησης σ’ αυτή τη χρονική στιγμή.

Κι αυτό γιατί η μη κατάθεση έφεσης και η εκδίκαση της υπόθεσης χωρίς αντιρρήσεις από το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους ήταν γνωστή εδώ και καιρό. Ετσι, δημιουργεί σοβαρά ερωτήματα ότι μια βόμβα, με όφελος για εκοντάδες χιλιάδες πολίτες, πέφτει την ώρα που μια άλλη βόμβα σκάει στην υπόθεση του «Μακεδονικού».

Ο λόγος για τις συνταγματικές αλλαγές που προωθεί η κυβέρνηση Ζάεφ και οι τροπολογίες που κατατέθηκαν χθες στη σκοπιανή βουλή. Τροπολογίες οι οποίες γίνονται με τη σύμφωνη γνώμη και των Αλβανών συγκυβερνώντων αλλά και των 8 «πρόθυμων» βουλευτών οι οποίοι ψήφισαν την πρώτη φορά τη συμφωνία των Πρεσπών και δήλωσαν ότι θα ξαναψηφίσουν και τις επόμενες.

Παρά τις αντιρρήσεις που είχαν δηλαδή, κυρίως σε ό,τι αφορά την ιστορία της «Μακεδονίας» τώρα δείχνουν να έχουν πειστεί βλέποντας τις τροπολογίες Ζάεφ.

Προβληματισμός

Στην Αθήνα υπήρξε κινητοποίηση μόλις κατατέθηκαν οι αλλαγές αυτές οι οποίες έδειξαν ότι το όνομα «Μακεδονία» δεν αντικαταστάθηκε παντού στο Σύνταγμα από το «Βόρεια Μακεδονία». Παράλληλα, αναστάτωση υπάρχει ήδη σε νομικούς και διπλωματικούς κύκλους γύρω από το άρθρο 36 το οποίο αφήνει ανοικτό παράθυρο για μελλοντικούς αλυτρωτισμούς ενώ δεν κλείνει οριστικά το θέμα της «μακεδονικής μειονότητας» στην Ελλάδα, όπως υποστηρίζουν εδώ και χρόνια οι γείτονες.

Πληροφορίες του Σκάι ανέφεραν ότι και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Πρ. Παυλόπουλος, εκφράζει επιφυλάξεις γύρω από το νέο Σύνταγμα των Σκοπίων αλλά και άλλοι νομικοί που «ξεψαχνίζουν» τις αλλαγές που ψηφίστηκαν.

Αν ισχύουν όλα όσα κάποιοι υπονοούν ότι συμβαίνουν γύρω από τις συνταγματικές αλλαγές, τότε κινδυνεύει να τιναχθεί στο αέρα όλη η συμφωνία, ακόμη και αν η ελληνική κυβέρνηση δείχνει να μην ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για το τι τελικά πέρασε ο Ζόραν Ζάεφ.

Το επόμενο διάστημα αναμένεται να υπάρξει έντονη συζήτηση για το θέμα καθώς η Νέα Δημοκρατία και τα άλλα κόμματα δεν θα αφήσουν να καλυφθεί η υπόθεση με μια άλλη, αυτή την αναδρομικών που ασφαλώς απασχολεί τους Ελληνες περισσότερο καθώς έχει να κάνει με επιστροφές χρημάτων.

Όπως λένε καλά πληροφορημένες πηγές, στο άρθρο 3 του Συντάγματος της γειτονικής χώρας, εξαιρείται η χρήση του όρου «Βόρεια Μακεδονία» και παραμένει το «Μακεδονία», για… ιστορικούς λόγους.

Τονίζεται συγκεκριμένα:

Άρθρο 36

«Η Δημοκρατία εγγυάται ιδιαίτερα δικαιώματα κοινωνικής ασφάλισης σε βετεράνους του αντιφασιστικού πολέμου και όλων των Μακεδονικών απελευθερωτικών πολέμων, σε ανάπηρους πολέμου, σε όσους έχουν απελαθεί και φυλακιστεί για τις ιδέες της ξεχωριστής ταυτότητας του Μακεδονικού Λαού και του Μακεδονικού κράτους…».

Οι αναφορές αυτές ενισχύουν τον αλυτρωτισμό καθώς με τον τρόπο αυτό ισχυροποιείται η μακεδονική ταυτότητα ως ξεχωριστή για τον «μακεδονικό λαό» και το «μακεδονικό κράτος». Η παραπάνω αναφορά αφήνει ορθάνοιχτο παράθυρο για μελλοντικές διεκδικήσεις και ουσιαστικά χαϊδεύει τα αυτιά όσων θέλουν να ονειρεύονται μια μεγάλη «Μακεδονία του Αιγαίου» στην οποία θα περιλαμβάνονται και ελληνικά εδάφη.

Ταυτόχρονα μείζον θέμα προκύπτει σχετικά με τις «μακεδονικές μειονότητες» καθώς η τροπολογία αναφέρει ότι:

«Η Δημοκρατία προστατεύει και εγγυάται την ιστορική και πολιτιστική κληρονομιά του Μακεδονικού Λαού
Η Δημοκρατία φροντίζει τα μέλη του Μακεδονικού λαού που ζει στο εξωτερικό…».

Δεν χρησιμοποιείται ο όρος «διασπορά» αλλά δείχνει μέσω του Συντάγματος να ισχυροποιείται η πρόβλεψη για «μακεδονικό λαό» που ζει στο εξωτερικό κάτι που παραπέμπει σε «μειονότητες».

Η μόνη αλλαγή είναι ότι στο υπό αναθεώρηση άρθρο αντί για «μέλη του Μακεδονικού λαού σε γειτονικές χώρες», αναφέρεται σε «μέλη του Μακεδονικού Λαού στο εξωτερικό», όρος που φυσικά συμπεριλαμβάνει και τις γειτονικές χώρες, δηλαδή και την Ελλάδα.

Το ακόμη πιο «περίεργο» είναι ότι οι Σκοπιανοί υποστηρίζουν πως αυτές οι αλλαγές έχουν γίνει με βάση τη συμφωνία των Πρεσπών κι εν γνώσει την ελληνικής κυβέρνησης. Και προκαλεί βεβαίως αίσθηση το γεγονός ότι η Αθήνα δεν αντιδρά με την εξαίρεση της «Βόρειας Μακεδονίας» από το άρθρο 36 και με τις προβλέψεις εκείνες που είναι ιδιαίτερα «προβληματικές» καθώς γίνεται ρητή αναφορά σε βασικά στοιχεία της «μακεδονικής ταυτότητας», την «μακεδονική γλώσσα», στον πολιτισμό και την ιστορία του «Μακεδονικού Λαού».

Από εδώ και στο εξής ο δρόμος για την κυβέρνηση είναι ανοικτός και την 1η Δεκεμβρίου θα συγκληθεί η Ολομέλεια της Βουλής για να ψηφίσει το προσχέδιο μαζί με τις τροπολογίες που κατατέθηκαν χθες.

Προηγουμένως, οι τέσσερις τροπολογίες του Συντάγματος θα εξετασθούν στην κοινοβουλευτική Επιτροπή συνταγματικών θεμάτων, η πρώτη συνεδρίαση της οποίας ορίστηκε για την 7η Νοεμβρίου. Σύμφωνα με τον κανονισμό της Βουλής, η συζήτηση στην Επιτροπή για κάθε μία τροπολογία διαρκεί μέχρι τρεις ημέρες.

Το κείμενο

Το πλήρες κείμενο που έδωσε στη δημοσιότητα η κυβέρνηση της ΠΓΔΜ σχετικά με τα προσχέδια τροπολογιών του Συντάγματος, έχει συγκεκριμένα ως εξής:

«Κείμενο των σχεδίων των τροπολογιών XXXIII, XXXIV, XXXV και XXXVI του Συντάγματος της Δημοκρατίας της Μακεδονίας.

Οι τροπολογίες αυτές αποτελούν συστατικό μέρος του Συντάγματος της Δημοκρατίας της Μακεδονίας και τίθενται σε ισχύ την ημέρα που θα τεθεί σε ισχύ η Τελική Συμφωνία για την επίλυση των διαφορών που περιγράφονται στις αποφάσεις 817 (1993) και 845 (1993) του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, για την παύση της ισχύος της Ενδιάμεσης Συμφωνίας του 1995 και για την εγκαθίδρυση στρατηγικής εταιρικής σχέσης μεταξύ των μερών, καθώς και θα κυρωθεί το Πρωτόκολλο ένταξης (σ.σ. της πΓΔΜ) στο ΝΑΤΟ από την Ελληνική Δημοκρατία.

Τροπολογία ΧΧΧΙΙΙ

Στο Σύνταγμα οι λέξεις “Δημοκρατία της Μακεδονίας” αλλάζουν με τις λέξεις “Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας” και η λέξη “Μακεδονία” αλλάζει με τις λέξεις “Βόρεια Μακεδονία”, εκτός του άρθρου 36. Τροπολογία XXXIV Στο Προοίμιο του Συντάγματος της “Δημοκρατίας της Μακεδονίας” οι λέξεις “οι αποφάσεις της ASNOM” αντικαθίστανται με τις λέξεις “η Διακήρυξη της Πρώτης Συνεδρίασης της ASNOM προς τον μακεδονικό λαό για την πραγματοποιηθείσα συνεδρίαση της ASNOM”. Μετά την λέξη “έτος” προστίθενται οι λέξεις “και της Συμφωνίας-Πλαισίου της Οχρίδας”, ενώ διαγράφονται οι λέξεις “αποφάσισαν να”.

Τροπολογία XXXV 1.

Η Πολιτεία σέβεται την κυριαρχία, την εδαφική ακεραιότητα και την πολιτική ανεξαρτησία των γειτονικών κρατών 2. Με το σημείο 1 αυτής της τροπολογίας συμπληρώνεται το άρθρο 3 (σ.σ. του Συντάγματος) Τροπολογία

ΧΧΧVI 1.

Η Πολιτεία προστατεύει, εγγυάται και καλλιεργεί την ιστορική και την πολιτιστική κληρονομιά του μακεδονικού λαού. 2. Η Πολιτεία προστατεύει τα δικαιώματα και τα συμφέροντα των υπηκόων της που ζουν ή διαμένουν στο εξωτερικό και προωθεί τους δεσμούς τους με την πατρίδα. 3. Η Πολιτεία μεριμνά για τους ανήκοντες στον μακεδονικό λαό που ζουν στο εξωτερικό. 4. Επ’ αυτού, η Πολιτεία δεν θα αναμειγνύεται στα κυριαρχικά δικαιώματα άλλων κρατών και στις εσωτερικές τους υποθέσεις. 5. Με αυτήν την τροπολογία αντικαθίσταται το άρθρο 49 του Συντάγματος της Δημοκρατίας της Μακεδονίας.

ΕΠΕΞΗΓΗΣΗ ΤΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ ΤΩΝ ΣΧΕΔΙΩΝ ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΩΝ XXXIII, XXXIV, XXXV και XXXVI ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

Επεξήγηση της Τροπολογίας XXXIII

Σκοπός αυτών των αλλαγών του Συντάγματος είναι η εφαρμογή της Συμφωνίας με την Ελλάδα, η οποία θα καταστήσει δυνατή την ένταξη της Δημοκρατίας της Μακεδονίας στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ. Επ’ αυτού, σύμφωνα με την Τελική Συμφωνία με την Ελληνική Δημοκρατία, προβλέπεται ότι οι τροπολογίες τίθενται σε ισχύ την ημέρα της κύρωσης, από το Κοινοβούλιο της Ελληνικής Δημοκρατίας, της Τελικής Συμφωνίας και του Πρωτοκόλλου ένταξης στο ΝΑΤΟ. Επομένως, σε περίπτωση που αυτά τα δύο έγγραφα δεν τεθούν σε ισχύ, δεν θα τεθούν σε ισχύ ούτε και οι προβλεπόμενες τροπολογίες. Περαιτέρω, σύμφωνα με τη Συμφωνία, με συνταγματικό νόμο θα καθοριστεί η εφαρμογή της διάταξης σε σχέση με την ισχύ των ήδη υφιστάμενων εγγράφων και υλικών που έχουν εκδοθεί από τις αρχές της Δημοκρατίας της Μακεδονίας.

Επεξήγηση της Τροπολογίας ΧΧΧIV

Σκοπός αυτών των αλλαγών του Συντάγματος είναι η εφαρμογή της Συμφωνίας με την Ελλάδα, η οποία θα καταστήσει δυνατή την ένταξη της Δημοκρατίας της Μακεδονίας στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ. Για λόγους εναρμόνισης του κειμένου του Προοιμίου με τη Συμφωνία με την Ελλάδα, στο Προοίμιο πραγματοποιούνται οι ανάλογες αλλαγές. Στο Προοίμιο του Συντάγματος της Δημοκρατίας της Μακεδονίας, κατά την αναφορά των κρατικών-νομικών παραδόσεων, κατονομάζονται συγκεκριμένα έγγραφα της ASNOM, δηλαδή αναφέρεται η Διακήρυξη της Πρώτης Συνεδρίασης της ASNOM προς τον μακεδονικό λαό για την πραγματοποιηθείσα συνεδρίαση της ASNOM. Επίσης, στο Προοίμιο μνημονεύεται και η Συμφωνία-Πλαίσιο της Οχρίδας, η οποία έχει ήδη ενσωματωθεί στις συνταγματικές τροποποιήσεις από το 2001.

Επεξήγηση της Τροπολογίας XXXV

Σκοπός αυτών των αλλαγών του Συντάγματος είναι η εφαρμογή της Συμφωνίας με την Ελλάδα, η οποία θα καταστήσει δυνατή την ένταξη της Δημοκρατίας της Μακεδονίας στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ. Με τη Συμφωνία επιβεβαιώνονται τα υφιστάμενα σύνορα μεταξύ της Δημοκρατίας της Μακεδονίας και της Ελλάδας ως μόνιμα και απαραβίαστα διεθνή σύνορα και επ’ αυτού αναλαμβάνεται η δέσμευση καμία από τις δύο χώρες να μην έχει, ούτε να υποστηρίζει, οιεσδήποτε αξιώσεις προς το οποιοδήποτε μέρος του εδάφους της άλλης χώρας, ούτε πάλι να έχει αξιώσεις για αλλαγή των μεταξύ τους υφιστάμενων συνόρων. Πέραν αυτού, η Δημοκρατία της Μακεδονίας και η Ελλάδα δεσμεύτηκαν ότι δεν θα υποστηρίξουν τις όποιες αξιώσεις μπορεί να διατυπώσουν τρίτες πλευρές.

Η Δημοκρατία της Μακεδονίας και η Ελλάδα δεσμεύτηκαν να σέβονται την κυριαρχία, την εδαφική ακεραιότητα και την πολιτική ανεξαρτησία της άλλης χώρας και να μην υποστηρίζουν τις όποιες δραστηριότητες τρίτων πλευρών που στρέφονται κατά της κυριαρχίας, της εδαφικής ακεραιότητας και της πολιτικής ανεξαρτησίας της άλλης χώρας.

Επίσης, οι δύο χώρες ανέλαβαν την δέσμευση, σύμφωνα με τους σκοπούς και τις αρχές του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, να απέχουν από απειλές ή χρήση βίας, περιλαμβανομένων των απειλών ή της χρήσης βίας με σκοπό την παραβίαση των υφιστάμενων μεταξύ τους συνόρων. Το άρθρο 3 του Συντάγματος ρυθμίζει ότι το έδαφος της Δημοκρατίας της Μακεδονίας είναι αδιαίρετο και μη απαλλοτριώσιμο.

Τα υφιστάμενα σύνορα της Δημοκρατίας της Μακεδονίας είναι απαραβίαστα. Η Δημοκρατία της Μακεδονίας δεν έχει εδαφικές βλέψεις προς τις γειτονικές χώρες. Τα σύνορα της Δημοκρατίας της Μακεδονίας μπορούν να αλλάξουν μόνο σύμφωνα με το Σύνταγμα, σε οικειοθελή βάση και σύμφωνα με τους γενικά αποδεκτούς διεθνείς κανόνες.

Αυτό το άρθρο άλλαξε το 1992 με την Τροπολογία Ι, οπότε προστέθηκε η αρχή της οικειοθελούς βούλησης στην αλλαγή των συνόρων και η συμφωνία με τους γενικά αποδεκτούς διεθνείς κανόνες. Επίσης, με την τροπολογία αυτή διακηρυσσόταν ότι η Δημοκρατία της Μακεδονίας δεν έχει εδαφικές βλέψεις προς τα γειτονικά κράτη. Με την νέα συνταγματική τροπολογία που προτείνεται διακηρύσσεται ο σεβασμός στην κυριαρχία, την εδαφική ακεραιότητα και την πολιτική ανεξαρτησία των γειτονικών κρατών.

Επεξήγηση της Τροπολογίας XXXVI

Σκοπός αυτών των αλλαγών του Συντάγματος είναι η εφαρμογή της Συμφωνίας με την Ελλάδα, η οποία θα καταστήσει δυνατή την ένταξη της Δημοκρατίας της Μακεδονίας στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ. Σύμφωνα με τη Συμφωνία, η Δημοκρατία της Μακεδονίας και η Ελλάδα δεσμεύτηκαν ώστε καμία διάταξη του Συντάγματος να μην μπορεί να ερμηνευτεί με τρόπο που να αποτελεί ή θα μπορούσε να αποτελέσει βάση για ανάμειξη στις εσωτερικές υποθέσεις του άλλου κράτους, με οποιαδήποτε μορφή και για τον οποιονδήποτε λόγο, περιλαμβανομένου του λόγου της προστασίας του καθεστώτος και των δικαιωμάτων προσώπων που δεν είναι πολίτες του.

Στο άρθρο 49 του Συντάγματος αναγράφεται ότι η Πολιτεία μεριμνά για την κατάσταση και τα δικαιώματα των μελών του μακεδονικού λαού στις γειτονικές χώρες και για τους αποδήμους από την Μακεδονία, βοηθά στην πολιτιστική τους ανάπτυξη και προωθεί τους δεσμούς με αυτούς.

Η Πολιτεία μεριμνά για τα πολιτιστικά, οικονομικά και κοινωνικά δικαιώματα των πολιτών της στο εξωτερικό. Επ’ αυτού, η Πολιτεία δεν θα αναμειγνύεται στα κυριαρχικά δικαιώματα άλλων κρατών και στις εσωτερικές τους υποθέσεις. Και το άρθρο αυτό άλλαξε με την Τροπολογία ΙΙ του 1992, η οποία προέβλεπε ότι η Πολιτεία δεν θα αναμειγνύεται στα κυριαρχικά δικαιώματα άλλων κρατών και στις εσωτερικές τους υποθέσεις.

Με τη συνταγματική τροπολογία που προτείνεται υπογραμμίζεται η δέσμευση της Δημοκρατίας της Μακεδονίας για προστασία, εγγύηση και καλλιέργεια της ιστορικής και πολιτιστικής κληρονομιάς του μακεδονικού λαού. Επίσης, με την τροπολογία κατοχυρώνεται η προστασία των δικαιωμάτων και των συμφερόντων των υπηκόων που ζουν ή διαμένουν στο εξωτερικό και η προώθηση των δεσμών τους με την πατρίδα.

Στην τροπολογία αναγράφεται ότι η Πολιτεία μεριμνά για τα μέλη του μακεδονικού λαού που ζουν στο εξωτερικό, δίχως αυτό να σημαίνει ανάμειξη στα κυριαρχικά δικαιώματα άλλων κρατών και στις εσωτερικές τους υποθέσεις».