WSJ: Καταγγελλόμενη απάτη εκπλήσσει «ακτιβιστές-επενδυτές» σε εταιρεία ναυτιλιακών καυσίμων

Των David Benoit and Costas Paris – WSJ

«Τον περασμένο Μάιο, μια ομάδα ακτιβιστών-επενδυτών επέβαλλε την παρουσία της στο διοικητικό συμβούλιο ελληνικής εταιρίας ναυτιλιακών καυσίμων, κατηγορώντας το για κακοδιαχείριση και υποτίμηση των μετοχών.

Έξι μήνες αργότερα, η εταιρεία Aegean Marine Petroleum Network Inc., είναι χρεοκοπημένη, με το νέο της ΔΣ να καταγγέλλει συστηματική λεηλάτηση και πως το ενεργητικό που προσέλκυσε το ενδιαφέρον των επενδυτών ήταν, εν πολλοίς, πλασματικό.

Εσωτερική έρευνα που διεξήχθη από την επιτροπή λογιστικού ελέγχου του ΔΣ οδήγησε σε καταγγελίες πως πάνω από 300 εκατομμύρια δολάρια είχαν κλαπεί από τον ιδρυτή της Aegean Marine, Δημήτρη Μελισσανίδη, σύμφωνα με πηγές που έχουν γνώση της υπόθεσης.

Ο κ. Μελισσανίδης και ένας δικηγόρος δεν απαντούν σε τηλεφωνήματα και γραπτά μηνύματα.

Η έρευνα ανακάλυψε μια ομάδα εταιριών-κέλυφος, πλαστά τιμολόγια και έγγραφα που συγκάλυπταν την καταγγελόμενη κλοπή, παρουσιάζοντας την Aegean Marine να έχει συνάψει νόμιμες συμβάσεις με πελάτες, οι οποίες θα δικαιολογούσαν το χαμένο χρηματικό ποσό.

Η έρευνα οδήγησε σε καταγγελίες ότι μέρος των χρημάτων πήγε στον κ. Μελισσανίδη – ο οποίος είναι δισεκατομμυριούχος – και σε οικογενειακές επιχειρήσεις του, μεταξύ αυτών σε μια ομάδα επαγγελματικού ποδοσφαίρου, και σε ενοικιάσεις γιοτ, σύμφωνα πάντοτε με πηγές.

Το υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ έχει καλέσει την Aegean, εκδίδοντας κλητεύσεις, και η εταιρία συνεργάζεται με τις αρχές.

Η εταιρεία κατέθεσε αίτηση χρεοκοπίας την Τρίτη το πρωί στη Νέα Υόρκη, μια κίνηση η οποία θα οδηγήσει, κατά πάσα πιθανότητα, σε εξαύλωση της αξίας των μετοχών της.

Εκπρόσωπος της εισαγγελίας του Μανχάταν, που είναι επικεφαλής της έρευνας, δεν ανταποκρίθηκε σε αίτημα να σχολιάσει την υπο εξέλιξη υπόθεση. Δεν έχουν απαγγελθεί κατηγορίες.

Οι καταγγελίες περιγράφουν μια δαιδαλώδη λογιστική απάτη που κατέρρευσε, αποδεκατίζοντας την επιχειρηματική δραστηριότητα της εταιρίας, αλλά, παρόλα αυτά, κατάφερε να ξεγελάσει ελεγκτές και τους ακτιβιστές-επενδυτές.

Η κατάρρευση της εταιρείας αποτελεί ένα παράδειγμα των ρίσκων που αναλαμβάνουν οι ακτιβιστές όταν επιχειρούν να μεταμορφώσουν μια επιχείρηση  που, στα μάτια των εξωτερικών παρατηρητών, φαίνεται να αντιμετωπίζει πολύ σοβαρά προβλήματα.  Ακόμη κι όταν καταβάλλουν μεγάλες προσπάθειες να ερευνήσουν σε βάθος τις εταιρίες αυτές, οι ακτιβιστές λειτουργούν πάντοτε με τον φόβο της έλλειψης «τέλειας πληροφόρησης».

Κάποιοι έχουν πληγεί από κατάρρευση μετοχών για πλαστά λογιστικά στοιχεία, μεταξύ άλλων της Trian Fund Management LP στην General Electric Co., William Ackman’s Pershing Square Capital Management LP, που έχασαν 4 εκατ. δολάρια στην τότε Valeant Pharmaceuticals, μετά από σπιράλ που ξεκίνησε όταν κερδοσκόποι αμφισβήτησαν τα λογιστικά της στοιχεία.

«Αυτό ακριβώς είναι μια από τις μεγαλύτερες ανησυχίες μου, διαχρονικά: πρέπει να επαφίεσαι στα έγγραφα που κατέθεσαν στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς και στους ελεγκτές» λέει ο Ντάνιελ Πλαντς, ένας από τους ακτιβιστές-επενδυτές. «Αυτό, ο Θεός να φυλάει, μπορεί να συμβεί στον οποιονδήποτε από εμάς».

Τα ποσά στην Aegean είναι μικρότερα μεν αλλά το εύρος της καταγγελόμενης απάτης και η ταχύτητα με την οποία κατέρρευσε η εταιρία είναι τόσο μεγάλες που είναι δύσκολο για τους ακτιβιστές να ανταπεξέλθουν.

Της ομάδας των ακτιβιστών ηγήθηκαν τρεις μάνατζερ hedge funds, ο August Roth, o Tyler Baron κι ο Justin Moore, οι οποίοι επένδυσαν συνολικά 7 εκατ. δολάρια.

Η Aegean Marine εμπορεύεται καύσιμα που εφοδιάζουν κρουαζιερόπλοια, πλοία με κοντέινερ και, για ένα χρονικό διάστημα ήταν προμηθευτής και του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ.

Την περίοδο που προετοιμαζόταν για την είσοδο της στο χρηματιστήριο το 2006, υποστήριζε πως ο κ. Μελισσανίδης δεν είχε μεγάλη ανάμειξη πια στην εταιρία.

Η Aegean Marine είναι μονάχα ένα κομμάτι της επιχειρηματικής αυτοκρατορίας του κ. Μελισσανίδη που περιλαμβάνει επίσης βενζινάδικα, εταιρία αθλητικών στοιχημάτων και μια κορυφαία ποδοσφαιρική ομάδα της Αθήνας, την ΠΑΕ ΑΕΚ.

Το άλογο ιπποδρομιών του κ. Μελισσανίδη, με το όνομα, Youtalkingtome [ΣτΜ: αναφορά στην ταινία «Ο Ταξιτζής» του Μάρτιν Σκορσέζε] κέρδισε τις εθνικές ιπποδρομίες της Ελλάδας το 2017.

Τον περασμένο Δεκέμβριο οι ακτιβιστές διόρισαν τέσσερις συμβούλους, συμπεριλαμβανομένων του κ. Μπάρον και του πατέρα του κ. Μουρ, Ντόναλντ Μουρ, πρωην επικεφαλής της Morgan Stanley στην Ευρώπη. Λίγο αργότερα, ο κ. Μελισσανίδης επανεμφανίστηκε στην Aegean και η εταιρία συνήψε συμφωνία για την εξαγορά εταιρίας αξίας 367 εκατ. Η συμφωνία θα έδινε στον κ. Μελισσανίδη το 33% των μετοχών της Aegean με 40 εκατ. δολάρια σε ρευστό και απαιτήσεις ύψους 200 εκατ. δολαρίων.

Η συμφωνία αυτή, εφόσον προχωρούσε, θα είχε μπλοκάρει τους ακτιβιστές-επενδυτές.

Τον Απρίλιο, δικαστήριο της Νέας Υόρκης σταμάτησε τη συμφωνία, μετά από αγωγή που κατέθεσαν οι ακτιβιστές-επενδυτές, οδηγώντας το ΔΣ σε έναν συμβιβασμό βάσει του οποίου πήραν 3 θέσεις σε αυτό. Σε αυτές διορίστηκαν ο κ. Μπάρον και ο κ. Μουρ, ο οποίος ανέλαβε πρόεδρος.

Σύμφωνα με πηγές, τα νέα μέλη του ΔΣ  λίγες μέρες μετά, πληροφορήθηκαν ότι το ΔΣ είχε ηδη ξεκινήσει λογιστικό έλεγχο.

Επίσης έμαθαν πως οι δανειστές εξεπλάγησαν όταν τους γνωστοποίηθηκαν οι απαιτήσεις ύψους 200 εκατ. δολαρίων από την, αποτυχημένη πια, συμφωνία, και άσκησαν πιέσεις για ρευστοποίηση. Οι τράπεζες σταμάτησαν να παρέχουν στην εταιρία πρόσβαση σε χρηματοδότηση καθημερινών δραστηριότητων, όπως αναφέρεται στην αίτηση χρεοκοπίας  της, και η εταιρία μπήκε πια σε ένα σπιράλ κατάρρευσης.

Μέσα σε διάστημα ενός μήνα, η Aegean Marine, έκανε γνωστό ότι παραιτείται από τις απαιτήσεις των 200 εκατ. δολαρίων.

Παρόλα αυτά, όπως εξηγούν οι ίδιες πηγές, οι ακτιβιστές στο ΔΣ συνέχισαν να πιέζουν, πιστεύοντας ότι είχαν χρέος προς τους μετόχους να συνεχιστεί η έρευνα.

Στην δυσχερή αυτή κατάσταση ήρθαν να προστεθούν οι απειλές που ο  κ. Μελισσανίδης φέρεται να εκτόξευσε προς υπαλλήλους και έναν εξωτερικό έλεγκτη, οι οποίοι, όπως υποστηρίζουν πηγές που έχουν γνώση της υπόθεσης, έχουν καταγγείλει τα περιστατικά αυτά και σε γραπτές αναφορές, που είναι μέρος της επίσημης διερεύνησης της υπόθεσης.  Σύμφωνα με πληροφορίες, ο κ. Μελισσανίδης φέρεται να είπε σε ένα πρώην στέλεχος της εταιρίας ότι «θα του κόψει τα αρχ…».

Η έρευνα αποκάλυψε κι άλλη ύποπτη δραστηριότητα, σύμφωνα πάντοτε με καταγγελίες, που συνεχιζόταν ως και τη φετινή χρονιά.

Στο επίκεντρο ήταν η OilTank Engineering & Consulting Ltd., εταιρία που προσελήφθη από την Aegean Marine για να υλοποιήσει την κατασκευή τερματικού σταθμού πετρελαίου στην Φουτζάιρα των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων το 2010.

Από την έρευνα προέκυψε πως η OilTank πρέπει να ελεγχθεί για υπεξαίρεση 285 εκατ. ευρώ, για το συγκεκριμένο πρότζεκτ, με πλαστογράφηση τιμολογίων και τραπεζικών μεταφορών που συνεχίστηκαν ως και τη φετινή χρονιά. Κατά τους ισχυρισμούς που περιλαμβάνονται στο πόρισμα της ίδιας έρευνας, 31 εκατ. δολάρια  εστάλησαν από την Aegean Marine σε μια άλλη εταίρια συμφερόντων της οικογένειας Μελισσανίδη.

Για να κρύψουν τα ίχνη τους, κατέγραφαν τις εταιρείες-κέλυφος στα λογιστικά βιβλία παρουσιάζοντας υποτιθέμενη νόμιμη δραστηριότητα, υποστηρίζουν οι ερευνητές.

Στο πόρισμα της έρευνας διατυπώνεται, επίσης, η άποψη, πως οι εταιρίες-κέλυφος  ήταν συμφερόντων Μελισσανίδη και πως δεν έλαβαν ποτέ κανένα προιόν.  Πηγές υποστηρίζουν πως, σύμφωνα με την ίδια έρευνα, από τις σχετικές συμβάσεις έλειπαν απαραίτητα έγγραφα ενώ ως διευθύνσεις δηλώνονταν ταχυδρομικές θυρίδες που ανήκαν σε στελέχη της Aegean. Σημειώνουν μάλιστα, πως θα ήταν πρακτικά ανέφικτο να έχει μεταφερθεί μέσω του τερματικού σταθμού της Φουτζάιρα η ποσότητα των πετρελαιοειδών που καταγράφεται στα εν λόγω έγγραφα».

Πηγή: Wall Street Journal