Μαύρες σκιές στην «ιερή συμφωνία» – Στο Φανάρι τα βλέμματα

Στο Φανάρι εστιάζεται σήμερα το ενδιαφέρον καθώς συζητείται η συμφωνία – που μετά τις αντιδράσεις έγινε «πρόθεση για συμφωνία» – του πρωθυπουργού, Αλέξη Τσίπρα, με τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο.

Στην Κωνσταντινούπολη συναντάται με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο, σε ένα κλίμα «δυσφορίας» εκ μέρους του Φαναρίου, ο υπουργός Παιδείας, Κώστας Γαβρόγλου. Παρά το γεγονός ότι πηγές από το υπουργείο Παιδείας έσπευσαν να διευκρινίσουν ότι η εν λόγω συνάντηση έχει προγραμματιστεί εδώ και καιρό, το θέμα δεν μπορεί να είναι άλλο παρά οι εξελίξεις μιας συμφωνίας που προκαλεί έντονες αντιδράσεις στις τάξεις των κληρικών, δημιουργώντας κλίμα διχασμού στην Ελλαδική εκκλησία.

Σημειώνεται ότι η κυβέρνηση Τσίπρα έσπευσε από την πρώτη στιγμή να θεωρήσει δεδομένη τη συμφωνία, με τον πρωθυπουργό να να προαναγγέλλει μάλιστα και 10.000 προσλήψεις στη βάση αυτή, καθώς θα πάψουν να θεωρούνται δημόσιοι υπάλληλοι οι κληρικοί.

Ακόμα και αν το Φανάρι δεν αντέδρασε αμέσως στη συμφωνία Τσίπρα – Ιερωνύμου, άφησε από την αρχή να φανεί η δυσαρέσκεια του, διαρρέοντας ότι δεν είχε καμία σχετική ενημέρωση πριν τη συνάντηση των δύο ανδρών, την οποία πληροφορήθηκε από την τηλεόραση, σημειώνοντας ότι θα περιμένουν να δουν τι περιλαμβάνει ακριβώς αυτή η συμφωνία για να αντιδράσουν.

Στο μεταξύ, την Παρασκευή, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος κάλεσε την γενική πρόξενο της Ελλάδας, Γεωργία Σουλτανοπούλου για να ζητήσει από την Αθήνα ενημέρωση για τις εξελίξεις στις σχέσεις της ελληνικής Πολιτείας με την ελλαδική Εκκλησία.

Στη σημερινή συνάντηση Γαβρόγλου – Βαρθολομαίου αναμένεται να αποσαφηνιστεί τι θα πράξει το Πατριαρχείο και ποιες θα είναι οι σχέσεις με την κυβέρνηση μετά την συμφωνία.

Από το Φανάρι διαρρέεται, πάντως, ότι «η πράξη του 1928», σύμφωνα με την οποία οι μητροπόλεις στις περιοχές που προσαρτήθηκαν στο ελληνικό κράτος μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους (Ήπειρος, Μακεδονία, Θράκη, νησιά του Ανατολικού Αιγαίου και Δωδεκάνησα) εξακολουθούν να υπάγονται εκκλησιαστικώς στο Οικουμενικό Πατριαρχείο. Σημειώνουν δηλαδή ότι οι συγκεκριμένες μητροπόλεις παραχωρήθηκαν από το Πατριαρχείο στην Εκκλησία της Ελλάδας για να διοικούνται, σύμφωνα με τη Πατριαρχική και Συνοδική Πράξη του 1928.

Αξίζει να σημειωθεί ότι πληροφορίες θέλουν και την Ιερά Επαρχιακή Σύνοδο της Εκκλησίας της Κρήτης να συνεδριάζει σήμερα, στις 12.30 το μεσημέρι προκειμένου να τεθούν  στο μικροσκόπιο οι λεπτομέρειες της διμερούς συμφωνίας Τσίπρα – Ιερώνυμου με στόχο να διαμορφωθεί η στάση που θα τηρήσει η Εκκλησία της Κρήτης.

Κι εκεί πάντως επικρατεί προβληματισμός για τις μυστικές διαβουλεύσεις και την έλλειψη ενημέρωσης από την πλευρά της Αρχιεπισκοπής.

Στις 16 Νοεμβρίου αποφασίζει η Ιερά Σύνοδος

Στο ίδιο πλαίσιο, την ερχόμενη Παρασκευή αναμένεται συνεδρίαση της Ιεράς Συνόδου για να εξετάσει την κατ’ αρχήν συμφωνία, που αφορά τη μισθοδοσία των κληρικών και τη δημιουργία αξιοποίησης εκκλησιαστικής περιουσίας. Μετά τις έντονες αντιδράσεις που προκλήθηκαν στις τάξεις των κληρικών και τις απειλές ακόμα και για κινητοποιήσεις, ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος επιχείρησε να τους καθησυχάσει λέγοντας:

«Είμαστε στην Ελλάδα ή είμαστε σε ζούγκλα; Υπάρχει διαφορά: άλλο συμφωνία και άλλο πρόθεση να συμφωνήσουμε”, επεσήμανε ο Αρχιεπίσκοκος, συμπληρώνοντας “τι έγινε χθες; Η Πολιτεία και η Εκκλησία δείξαμε διάθεση να λύσουμε προβλήματα που υπάρχουν εδώ και έναν αιώνα. Αυτό θέλουμε να κάνουμε, να υπάρξει μια συμφωνία». Επανέλαβε δε ότι «πρέπει να πούμε στους ιερείς μας, διότι αυτοί ανησυχούν, πως ότι είναι να γίνει, θα το κάνουμε μαζί. Δεν θα καταλήξουμε σε ένα σημείο το οποίο δεν θα θέλουν οι ιερείς».

Οι αντιδράσεις των κληρικών δείχνουν να προκαλούν ρήγμα στη συμφωνία με άγνωστο το τελικό αποτέλεσμα. Χαρακτηριστική είναι η δήλωση του Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Ανθίμου ο οποίος επισήμανε:

«Κόστισε πάρα πολύ στον Μακαριώτατο αυτή η κίνηση. Λυπάμαι που εκτέθηκε και αποδοκιμάζεται ο Αρχιεπίσκοπος, για μια συναλλαγή την οποία επιχείρησε με τον κ. πρωθυπουργό. Εγώ λυπούμαι γι’ αυτό, γιατί ανήκουμε στην ίδια γενιά και δεν θέλουμε ένας Αρχιεπίσκοπος -και για το αξίωμά του και για τα όσα έχει προσφέρει στην Εκκλησία- σε μια στιγμή να εκτίθεται και να αποδοκιμάζεται για μια συναλλαγή την οποία επιχείρησε να κάνει μαζί με τον κ. πρωθυπουργό. Αυτό δεν είναι ωραίο πράγμα, γιατί όλοι οι πολίτες -άνδρες, γυναίκες, αλλά ιδιαίτερα εκείνοι που ασκούν μεγάλα και βαριά λειτουργήματα- δεν πρέπει ποτέ να πέφτουν στη συνείδηση των πολιτών, διότι αυτό κάνει ζημιά στην ίδια την κοινωνία μας».

Αξίζει να σημειωθεί ότι όσοι γνωρίζουν τα εκκλησιαστικά υπογραμμίζουν ότι η κατάσταση είναι οριακή και, αν φτάσει στα άκρα, δεν αποκλείεται «σχίσμα» με το Πατριαρχείο, γεγονός όμως που θα πυροδοτήσει εκρηκτικές καταστάσεις και στη Διαρκή Ιερά Σύνοδο. Αλλωστε, οι σχέσεις Βαρθολομαίου – Ιερωνύμου ήδη βρίσκονται στο ναδίρ εδώ και πολύ καιρό.