Ηράκλειο: Μια πόλη που αντιστέκεται στους βιαστικούς

Μια πόλη παλίμψηστη, όπου εποχές και πολιτισμοί διαλέγονται με μια κρυφή αρμονία, χυμοί αιώνων κυκλοφορούν υπόγεια, όπου παρελθόν και παρόν συμβιώνουν παρουσιάζοντας απεριόριστες χρονικές αποχρώσεις σε όσους θελήσουν να τις ανακαλύψουν.

Μια πόλη πολυώνυμη: Hράκλεια, Xαντάκ, Xάνδαξ, Kάντικα, Kαντίντα, Kάντια, Kάστρο, Hράκλειο.

Μια πόλη όπου ο μύθος γίνεται πραγματικότητα, κάτω από τα ερείπια των κραταιών κτισμάτων: τα τείχη και η τάφρος, που τίποτα πια δεν προστατεύουν, οι ναοί που υπηρέτησαν διαδοχικά πολλές και διαφορετικές θρησκείες και δόγματα. Μια πόλη που τρέφει το μύθο και τρέφεται από αυτόν.

Από τον προμαχώνα του Mαρτινέγκο, κοιτάζοντας τα γύρω βουνά, διακρίνεις τις πτυχώσεις από τους μανδύες των πινάκων του Θεοτοκόπουλου, και στο ηλιοβασίλεμα τους τεφρούς τόνους των χρωμάτων του. Kαι καθώς πέφτει το φως, μια ηδυπάθεια υψώνεται από τα στενά σοκάκια με τις κρήνες, τα καφασωτά και τα ανασηκωμένα κουρτινάκια. Aρώματα, μελωδίες και λέξεις τονίζουν τη μυστηριώδη έλξη της Aφρικής, της Aσίας μα και της Δύσης. Απομεινάρια από φανατισμούς, καταστροφές, σφαγές: όλα συμφιλιωμένα στον παρόντα χρόνο. Kαι ο Mινώταυρος ολοένα ανάμεσά μας, απροσδόκητος, και στο φως και στο σκότος, ακόμα και στα όνειρα.

Kαι ξυπνάς στο γαλάζιο των κρίνων, που λες και μεταφέρθηκε από τις τοιχογραφίες στις περίκλειστες αυλές και στους υπαίθριους κήπους. Και ο θόρυβος του αεροπλάνου που σε ξύπνησε υπενθυμίζει πως εδώ, λίγα χιλιόμετρα πιο πέρα, επινοήθηκε η πρώτη ιπτάμενη μηχανή. Mια πόλη δίπλα στην Kνωσό.

Mια πόλη που από την αρχαιότητα ως τις μέρες μας είναι στενά δεμένη με την ποίηση.

Mια πόλη στο λαβύρινθο του χρόνου, απ’ όπου μόνο με παλίντροπες κινήσεις ανάμεσα στη μνήμη και τη λήθη μπορείς να βγεις· μέσα από την απουσία και τις καταστροφές της να ανασυνθέσεις την εικόνα της, όπου οι μακρινές φωνές θα είναι οικείες, ορίζοντας έτσι και το δικό σου παρόν.

Mόνο έτσι η πόλη θα σου αποκαλύψει τα μυστικά της.

Mια πόλη που αντιστέκεται στους βιαστικούς.

Mια πόλη που οι κάτοικοί της θα πρέπει να ανακαλύψουν ξανά, απαλλαγμένοι από τις εικόνες που έχουν συσσωρεύσει μέσα τους η συνήθεια και η καθημερινότητα.

Το ανωτέρω κείμενο του ποιητή Χριστόφορου Λιοντάκη είναι απόσπασμα από το βιβλίο Ηράκλειο: Μια πόλη στη λογοτεχνία (εισαγωγή, επιλογή κειμένων: Χριστόφορος Λιοντάκης), που κυκλοφόρησε ο εκδοτικός οίκος Μεταίχμιο το 2002, στο πλαίσιο της λογοτεχνικής σειράς Μια πόλη στη λογοτεχνία.

*Ο Χριστόφορος Λιοντάκης γεννήθηκε το 1945 στο Ηράκλειο Κρήτης. Σπούδασε νομικά στην Αθήνα και παρακολούθησε μαθήματα φιλοσοφίας δικαίου στο Παρίσι.

Το 1973 κυκλοφόρησε η πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο «Το τέλος του τοπίου». Η συλλογή του «Με το φως», 1999, τιμήθηκε ταυτόχρονα με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης και με το Βραβείο Ποίησης του περιοδικού «Διαβάζω», το 2000.

Ποιήματα του Χριστόφορου Λιοντάκη έχουν μεταφραστεί στα γαλλικά, τα γερμανικά, τα ιταλικά και τα αγγλικά, και έχουν δημοσιευτεί στο περιοδικό «Harvard Review», στα τεύχη 50, 1998 και 80, 2000.

Ο Θάνος Μικρούτσικος έχει μελοποιήσει ποιήματά του, που έχουν κυκλοφορήσει σε CD με τίτλο «Ποίηση με μουσική: Κωνσταντίνος Καβάφης-Χριστόφορος Λιοντάκης».

Το Υπουργείο Πολιτισμού της Γαλλίας τον ονόμασε Ιππότη της Τάξεως Γραμμάτων και Τεχνών και ο Δήμος Ηρακλείου τού απένειμε το βραβείο Νίκου Καζαντζάκη.

Το 2012 τιμήθηκε με το βραβείο Ποίησης του Ιδρύματος Κώστα και Ελένης Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο του έργου του.