Trans λιπαρά: Ο ρόλος τους στη διατροφή μας

Το λίπος αποτελεί ένα από τα τρία βασικά συστατικά που πρέπει να προσλαμβάνουμε μέσω της διατροφής, μαζί με τις πρωτεΐνες και τους υδατάνθρακες, προκειμένου να εξασφαλίσουμε την ομαλή ανάπτυξη και υγεία του οργανισμού. Ωστόσο, όταν καταναλανώνουμε περισσότερο λίπος από όσο χρειάζεται ο οργανισμός μας, καταλήγουμε να παίρνουμε κιλά και να επιβαρύνουμε την υγεία μας.

Σύμφωνα με τις συστάσεις διεθνών φορέων και οργανισμών, η συνολική ημερήσια πρόσληψη λίπους στη διατροφή μας δεν πρέπει να ξεπερνάει το 30-35% των συνολικών θερμίδων που προσλαμβάνουμε ημερησίως. Η ποσότητα που πρέπει να καταναλώνουμε καθημερινά εξαρτάται και από το είδος του λίπους, με τους επιστήμονες να συνιστούν το μεγαλύτερο ποσοστό να προέρχεται από μονοακόρεστα λίπη.

Τα μονοακόρεστα λιπαρά, που αποτελούν το λεγόμενο «καλό» λίπος, είναι απαραίτητο κομμάτι μιας ισορροπημένης διατροφής. Η κυριότερη πηγή μονοακόρετσων είναι το ελαιόλαδο. Τα πολυακόρεστα λιπαρά επίσης αποτελούν καλής ποιότητας λιπαρά και περιέχονται κυρίως στα καρύδια, τα αμύγδαλα, τη σόγια και τα λιπαρά ψάρια.

Τα κορεσμένα λιπαρά, θεωρούνται τα «κακά» λιπαρά και έχουν σχετιστεί με καρδιαγγειακά νοσήματα, ενώ η αυξημένη κατανάλωσή τους έχει υποστηριχτεί ότι οδηγεί σε αύξηση της ολικής και της και της «κακής» (LDL) χοληστερόλης. Τα τελευταία χρόνια τίθεται υπό αμφισβήτηση η επιστημονική άποψη ότι τα κορεσμένα λιπαρά αυξάνουν τον κίνδυνο εκδήλωσης εμφάγματος, καθώς διεθνής επιστημονική ομάδα δεν εντόπισε επαρκή στοιχεία που να τεκμηριώνουν κάτι τέτοιο. Οι σημαντικότερες πηγές κορεσμένων λιπαρών είναι τα ζωικά λίπη, όπως τα πλήρη γαλακτοκομικά προϊόντα (γάλα, γιαούρτι, τυρί), το λίπος του κρέατος, το αυγό, η κρέμα γάλακτος, το βούτυρο και ορισμένες φυτικές τροφές, όπως η καρύδα.

Τι ισχύει, όμως, με τα trans λιπαρά, για τα οποία ακούμε συχνά;

Τα trans λιπαρά είναι μια ιδιαίτερη κατηγορία λιπαρών, τα οποία στην πραγματικότητα είναι υποπροϊόν της θερμικής κυρίως επεξεργασίας των πολυακόρεστων λιπαρών. Πιο συγκεκριμένα, πρόκειται για λίπη που έχουν υποστεί τη βιομηχανική διεργασία της υδρογόνωσης, προκειμένου να είναι ανθεκτικά στην οξείδωση και να έχουν στερεά μορφή, όπως για παράδειγμα κάποιες μαργαρίνες.

Οι κυριότερες πηγές trans λιπαρών είναι τα πατατάκια, τα γαριδάκια, τα μπισκότα, τα συσκευασμένα αρτοσκευάσματα, οι έτοιμες ζύμες, οι τηγανητές πατάτες των fast food κ.λπ.

Τα trans αποτελούν την πιο επιβλαβή κατηγορία λιπαρών, αφού προκαλούν όχι μόνο αύξηση της ολικής και της «κακής» χοληστερόλης (LDL), αλλά και μείωση της «καλής» (HDL). Ακόμα, τα trans λιπαρά έχουν ενοχοποιηθεί για προβλήματα που αφορούν την καρδιά και τα αγγεία, με κυριότερο αυτό της αρτηριοσκλήρυνσης.

Η ημερήσια πρόσληψη trans λιπαρών πρέπει να είναι μηδενική. Ωστόσο, επειδή με τα δεδομένα της σημερινής διατροφής κάτι τέτοιο δεν είναι πάντα εφικτό, φροντίστε τουλάχιστον να περιορίσετε στο ελάχιστο την κατανάλωσή τους.