Ερντογάν, ο διαμεσολαβητής που κανείς δεν θέλει

Οι σχέσεις Ρωσίας-Ουκρανίας είναι τεταμένες μετά την προσάρτηση τηςΚριμαίας το 2014 και λόγω των τελευταίων εξελίξεων στα στενά του Κερτς, μεταξύ της Μαύρης Θάλασσας και της Αζοφικής. Προς έκπληξη πολλών, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε ότι προτίθεται να διαδραματίσει διαμεσολαβητικό ρόλο για την επίλυση της διένεξης.

Ωστόσο ακόμη δεν είναι γνωστό κατά πόσο η Άγκυρα έχει συγκεκριμένο σχέδιο. Από την πλευρά τους τόσο η Ρωσία όσο και η Ουκρανία δήλωσαν ότι δεν χρειάζονται κανέναν διαμεσολαβητή.

Μιλώντας στην Deutsche Welle αξιωματούχοι της τουρκικής κυβέρνησης που συμμετείχαν στην Σύνοδο του G-20 στο Μπουένος Άιρες δήλωσαν ότι ο Ερντογάν θα είχε επαφές με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμρ Πούτιν. Η Άγκυρα, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, θέλει να παροτρύνει τη Ρωσία να σταματήσει την κλιμάκωση της κρίσης και να ζητήσει από τη Ρωσία να επικεντρωθεί περισσότερο στη Συρία παρά στην Ουκρανία.

Η Τουρκία προσπαθεί να παίξει διεθνή ρόλο

Ο Κερίμ Χας από το κρατικό πανεπιστήμιο της Μόσχας δήλωσε ότι από την αρχή της κρίσης στην Κριμαία η Τουρκία έχει επικρίνει την προσάρτησής της από τη Ρωσία και υποστηρίζει τις θέσεις της Ουκρανίας. «Εάν η Τουρκία ενεργήσει ως διαμεσολαβητής τότε θα ανοίξει μια συζήτηση για το ποια θέση τελικά θα υποστηρίξει στο τραπέζι του διαλόγου. Η Ρωσία από την πλευρά της αναμένεται να ζητήσει από την Τουρκία να αποσυρθεί», δήλωσε ο ίδιος χαρακτηριστικά.

Αλλά ούτε και η Ουκραία, σύμφωνα με τον Ρώσο ειδικό, αναμένεται να αποδεχθεί έναν τέτοιο ρόλο για την Τουρκία. «Από την πλευρά της η Τουρκία προσπαθεί να δείξει ότι μπορεί να αναλάβει ρόλο σε διεθνές επίπεδο. Αυτό σχετίζεται με το γόητρό της. Αλλά στην πραγματικότητα δεν υπάρχει κάτι που θα μπορούσε να κάνει σε αυτή την περίπτωση. Η Τουρκία πρέπει να σεβαστεί την εξωτερική πολιτική των δύο χωρών και να επιδείξει ρεαλισμό», εκτιμά ο ίδιος.

Ο Σολί Εζέλ, ειδικός σε θέματα Διεθνών Σχέσεων, εκτιμά ότι η Τουρκία θέλει να δώσει την εντύπωση ότι μπορεί να αναλάβει ευθύνη σε διεθνές επίπεδο και ότι έχει λόγο για τις διεθνείς υποθέσεις. Ο Ταγίπ Ερντογάν από τη μια πλευρά βρίσκεται σε ανοιχτό διάλογο με τον Βλαντιμίρ Πούτιν κι από την άλλη προσκαλεί στην Άγκυρα τον πρόεδρο της Ουκρανίας Πέτρο Ποροσένκο.

Παράλληλα ο Ερντογάν θέλει να παρουσιάσει την Τουρκία ως παγκόσμια δύναμη και στο εσωτερικό της χώρας του, στο εγχώριο ακροατήριο. Βέβαια ο Εζέλ εκτιμά ότι οι όποιες τουρκικές προσπάθειες για διαμεσολάβηση στη ρωσο-ουκρανική κρίση μέχρι αυτή τη στιγμή παραμένουν άκαρπες.

Κρίση μεταξύ Ρωσίας και Δύσης

Ο Νιχάτ Αλί Εζκάν από το Ινστιτούτο Ερευνών για την Πολιτική και Οικονομία στην Τουρκία θεωρεί ότι πίσω από τη διένεξη Ρωσίας και Ουκρανίας κρύβεται στην ουσία η σύγκρουση Ρωσίας και Δύσης. Έτσι, σύμφωνα με τον ειδικό, όσο η κρίση αυτή θα οξύνεται τόσο ο Ερντογάν θα καλείται με κάποιον τρόπο να πάρει θέση. Εάν λοιπόν ο Ερντογάν αναλάβει να παίξει διαμεσολαβητικό ρόλο αναπόφευκτα θα πρέπει να απαντήσει επίσης στο ερώτημα σε ποια πλευρά βρίσκεται: στην πλευρά της Ρωσίας ή της Δύσης.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η Τουρκία έχει αναλάβει διαμεσολαβητικό ρόλο και σε άλλες περιπτώσεις στο παρελθόν. Για παράδειγμα στον διαμεσολαβητικό κύκλο συνομιλιών μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας μετά τις υπόνοιες για χρήση χημικών όπλων στον πόλεμο της Συρίας αλλά και το 2017 όταν πέτυχε την απελευθέρωση δύο Τατάρων στρατιωτών από την Κριμαία που είχαν φυλακιστεί από Ρώσους.

Χιλάλ Κοϋλού

Επιμέλεια: Δήμητρα Κυρανούδη