Νόμος Κατσέλη: Τι θα γίνει με την προστασία της α’ κατοικίας

Τις επόμενες ημέρες αναμένεται να κριθεί το τι μέλλει γενέσθαι με το θέμα της παράτασης ή όχι του γνωστού νόμου Κατσέλη.

Τα χρόνια της κρίσης ο νόμος Κατσέλη αποτελεί «καταφύγιο» για χιλιάδες δανειολήπτες που θέλουν να προστατεύσουν την κύρια κατοικία τους από πλειστηριασμούς αλλά και να «παγώνουν» την εξόφληση των στεγαστικών δανείων τους.

Το παζάρι κυβέρνησης – δανειστών κρατεί καλά και οι δανειολήπτες κάθονται σε «αναμμένα κάρβουνα» καθώς από το νέο έτος η προστασία της ακίνητης περιουσίας του βρίσκεται κυριολεκτικά στον αέρα.

Πρόθεση του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης είναι να επιτύχει την παράταση του ισχύοντος νόμου για έναν ακόμα χρόνο ή για έξι μήνες.

Εάν τελικά υπάρξει παράταση αυτή θα συνοδευτεί με αλλαγές στα κριτήρια επί το… δυσμενέστερο σε σχέση με τα ισχύοντα. Οι τράπεζες πιέζουν για μείωση της αξίας της πρώτης κατοικίας που θα μπορεί να προστατευτεί από το νόμο κάτω από τις 100.000 ευρώ από 180.000 που είναι σήμερα για το άγαμο, γεγονός που θα θέσει εκτός νόμου, εφόσον ισχύσει, μεγάλο αριθμό δανειοληπτών οι οποίοι δεν θα πληρούν τις προϋποθέσεις για να καταθέσουν αίτηση.

Υπενθυμίζεται ότι, η Κομισιόν στην πρώτη έκθεση ενισχυμένης μεταμνημονιακής εποπτείας της Ελλάδας, ανέφερε πώς τον Σεπτέμβριο βρίσκονταν σε εκκρεμότητα 135.000 αιτήσεις υπαγωγής στον νόμο Κατσέλη. Εκτιμάται ότι μεγάλο μέρος αυτών των αιτήσεων έχει υποβληθεί από στρατηγικούς κακοπληρωτές.

Η έκθεση ενισχυμένης μεταμνημονιακής εποπτείας υπογράμμιζε την πρόθεση της ελληνικής πλευράς «να προβεί σε προσαρμογές στην προστασίας της πρώτης κατοικίας των ευάλωτων νοικοκυριών» και τόνιζε ότι «το πεδίο εφαρμογής της προστασίας της πρώτης κατοικίας από πλειστηριασμούς θα πρέπει να είναι μικρότερο σε σύγκριση με το ισχύον πλαίσιο και να συνδυάζεται με όρους, συμπεριλαμβανομένων των κριτηρίων αξίας των ακινήτων, ώστε η προστασία αυτή να απευθύνεται περισσότερο στις πιο ευάλωτες κοινωνικά ομάδες».

Υπαγωγή στο νόμο Κατσέλη

Σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του πτωχευτικού δικαίου των νοικοκυριών, από την εκποίηση περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη εξαιρείται η κύρια κατοικία εφόσον η αντικειμενική αξία δεν υπερβαίνει τα 180.000 ευρώ για έναν ενήλικο (ποσό που προσαυξάνεται ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση του οφειλέτη σε 220.000 για ζευγάρι, 240.000 για οικογένεια με ένα τέκνο, 260.000 για οικογένεια με δύο τέκνα και 280.000 για οικογένεια με τρία τέκνα).

Επίσης, το ετήσιο οικογενειακό εισόδημα του οφειλέτη δεν πρέπει να ξεπερνά τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης προσαυξημένες κατά 70%, δηλαδή κυμαίνεται μεταξύ 13.906 ευρώ και 40.800 ευρώ ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση (οικογενειακό εισόδημα για ενήλικο 13.906 ευρώ, για ζευγάρι 23.659 ευρώ και για κάθε παιδί 5.714 ευρώ).

Να σημειωθεί ότι οι ευρωπαϊκοί θεσμοί επικεντρώνουν την κριτική τους στο γεγονός ότι πολλοί οφειλέτες προσφεύγουν στην προστασία που παρέχει ο νόμος Κατσέλη για να μην έλθουν σε διαδικασία συνεννόησης με τις τράπεζες για τα δάνειά τους, καθώς από τη στιγμή που θα καταθέσουν αίτηση υπαγωγής, δεν μπορούν να υπάρξουν διαδικασίες διευθέτησης του δανείου από τις τράπεζες εάν δεν υπάρξει δικαστική απόφαση.

Τέλος και στο τραπεζικό απόρρητο

Και μέσα σε όλα αυτά υποχρεωμένοι να αποδεχθούν την άρση του τραπεζικού τους απορρήτου είναι οι δανειολήπτες που έχουν ενταχθεί στον νόμο Κατσέλη. Στην περίπτωση που φέρουν αντίρρηση, θα τίθενται εκτός νόμου, χάνοντας την προστασία.

Η σχετική ρύθμιση έχει τεθεί σε εφαρμογή από τις 15 Σεπτεμβρίου και εντάσσεται στο πλαίσιο αποτροπής των στρατηγικών κακοπληρωτών από το να βρουν καταφύγιο στον νόμο.

Με την αποδοχή της άρσης του τραπεζικού απορρήτου ξεκινά και η ανταλλαγή στοιχείων μεταξύ των τραπεζών όσον αφορά τους καταθετικούς λογαριασμούς των εν λόγω δανειοληπτών και τα δεδομένα συγκεντρώνονται  στη βάση δεδομένων του Τειρεσία, προκειμένου να έχουν πρόσβαση σε αυτά όλες οι τράπεζες.