Η ΕΕ «δείχνει» την Τουρκία για τις προσφυγικές ροές στην Κύπρο

Την Τουρκία «δείχνει» η Ευρωπαϊκή Ένωση για την ολοένα αυξανόμενη διοχέτευση μεταναστευτικών ροών στην Κύπρο, τόσο μέσω της Πράσινης Γραμμής όσο και διά θαλάσσης, εγείροντας παράλληλα ζήτημα στενής παρακολούθησης και στήριξης της Λευκωσίας στις διαδικασίες υποδοχής και ασύλου.

Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Φιλελεύθερου της Κύπρου, το ζήτημα τέθηκε επί τάπητος στο ανώτατο διπλωματικό επίπεδο της Διαχείρισης Κρίσεων της Ε.Ε. (Ιntegrated Political Crisis Response Arrangements) υπό την Αυστριακή Προεδρία, η οποία εξέτασε όλα τα ανοικτά μέτωπα στο μείζον ζήτημα της μετανάστευσης.

Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, η κεκλεισμένη των θυρών σύσκεψη κατέληξε σε ένα πλαίσιο για τα επόμενα βήματα, υιοθετώντας ειδική παράγραφο για την Κύπρο, η οποία αναφέρει: «Η κατάσταση στην Κύπρο πρέπει να τυγχάνει παρακολούθησης, ειδικά σε σχέση με τις αφίξεις μέσω της Πράσινης Γραμμής και διά θαλάσσης κυρίως από την Τουρκία, τη στήριξη των διαδικασιών ασύλου και τις δυνατότητες υποδοχής, περιλαμβανομένης της ασφαλούς ζώνης για τις ευάλωτες ομάδες. Η Προεδρία παραμένει στη διάθεση της Κύπρου για να βοηθήσει με υποστηρικτικές ενέργειες.

Η Κομισιόν και οι υπηρεσίες έχουν ήδη εμπλακεί», καταλήγει η γραπτή αναφορά που εγκρίθηκε, ενισχύοντας τη προσπάθεια της Λευκωσίας για πολιτική αξιοποίηση προς αναχαίτιση των τουρκικών μεθοδεύσεων, αλλά και προς εξασφάλιση οικονομικής και επιχειρησιακής στήριξης από την Κοινότητα.

Σύμφωνα πάντα με τον Φιλελεύθερο της Κύπρου, η παράγραφος του κειμένου που υιοθετήθηκε είχε αρχικά σκοντάψει σε ενστάσεις που διατυπώθηκαν από πλευράς της Κομισιόν, η οποία φέρεται να μην ευνοούσε αναφορές εις βάρος της Τουρκίας. Ωστόσο, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, η Λευκωσία διά του μονίμου αντιπροσώπου Νίκου Αιμιλίου διαμήνυσε ότι δεν θα μπορούσε να συμφωνήσει στην έκθεση της Διαχείρισης Κρίσεων εάν δεν υπήρχε ευθεία αναφορά στην ευθύνη της Τουρκίας για την αύξηση των ροών παράτυπων μεταναστών στην Κύπρο.

O Νίκος Αιμιλίου, μετά από οδηγίες του ΥΠΕΞ Νίκου Χριστοδουλίδη, επικαλέστηκε μεταξύ άλλων την πρόσφατη άφιξη παράτυπων μεταναστών στο Λατσί, αλλά και την πρόσφατη έκθεση της ίδιας της Κομισιόν για την Πράσινη Γραμμή, στην οποία οι υπηρεσίες του κ. Γιούνκερ καταγράφουν τη συνεχιζόμενη αύξηση των ροών παράτυπων μεταναστών, αναγνωρίζοντας ότι η συντριπτική τους πλειονότητα έχει αφετηρία την Τουρκία.

Ως αποτέλεσμα της εμμονής της Λευκωσίας και προ του κινδύνου η σύσκεψη να μην καταλήξει σε γραπτό συμφωνημένο κείμενο, η Αυστριακή Προεδρία περιέλαβε την παράγραφο στην οποία αναφερθήκαμε πιο πάνω, σημειώνοντας ότι οι αφίξεις στην Κύπρο έχουν αφετηρία «κυρίως» την Τουρκία.

Σημειώνεται ότι εδώ και αρκετούς μήνες, από το καλοκαίρι, ο Πρόεδρος την Κύπρου, Νίκος Αναστασιάδης, ζήτησε τη στήριξη της Κύπρου από την Ε.Ε., κάτι επί του οποίου δεσμεύτηκε ήδη ο Πρόεδρος της Κομισιόν, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ.

Σε επιστολή του, ημερομηνίας 5 Σεπτεμβρίου, ο κ. Γιούνκερ ανέλαβε πολιτική δέσμευση για οικονομική και επιχειρησιακή στήριξη της Κύπρου, υπό το φως των αυξημένων μεταναστευτικών ροών που διοχετεύονται στη γραμμή της ανατολικής Μεσογείου. Σε ό,τι αφορά στην Τουρκία, ο κ. Γιούνκερ αρκέστηκε πάντως να υπενθυμίσει την υποχρέωση της Άγκυρας να εφαρμόσει τη Συμφωνία Επανεισδοχής παράτυπων μεταναστών «έναντι όλων των κρατών-μελών».

Φρόντισε να υπεραμυνθεί της συμφωνίας Ε.Ε. – Τουρκίας, υποστηρίζοντας ότι έχει οδηγήσει σε μείωση των ροών στην Ε.Ε., αλλά αναγνώρισε ότι καταγράφεται αύξηση στον διάδρομο της ανατολικής Μεσογείου και επεσήμανε ότι η Κομισιόν ζητά από την Άγκυρα να προβεί στις αναγκαίες ενέργειες αποτροπής της μετακίνησης παράτυπων μεταναστών από την Τουρκία στο έδαφος της Ε.Ε.

Το παζλ της αξιολόγησης της κατάστασης συμπληρώνει εσωτερικό σημείωμα της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ), το οποίο τολμά να αποτυπώσει με ειλικρίνεια τον ρόλο που διαδραματίζει η Τουρκία. Το εσωτερικό σημείωμα, που ετοιμάστηκε πριν από μερικούς μήνες και δεν έχει ακόμη επικαιροποιηθεί, ομολογεί ότι η Τουρκία εσκεμμένα χαλαρώνει τους ελέγχους στη διακίνηση παράτυπων μεταναστών, στοχεύοντας στην άσκηση πιέσεων προς τις Βρυξέλλες και στην εξασφάλιση πολιτικού πλεονεκτήματος.

Το ίδιο εσωτερικό σημείωμα της ΕΥΕΔ καταγράφει αύξηση στη χρήση ταχύπλοων σκαφών που διακινούν παράτυπους μετανάστες απευθείας από την Τουρκία προς την ηπειρωτική Ελλάδα, την Ιταλία και την Κύπρο. Σε ό,τι αφορά ειδικά στη νήσο, το σημείωμα κάνει λόγο για αυξημένο αριθμό περιστατικών στη νεκρή ζώνη που καταδεικνύουν μια διαφοροποίηση των τρόπων λειτουργίας των διακινητών.