Ο μικρός κλέφτης των εισιτηρίων

Το αγόρι στεκόταν με την πλάτη ακουμπισμένη στα αυτόματα εκδοτήρια εισιτηρίων, στο σταθμό του τρένου. Ήταν το πολύ δέκα χρονών, υποθέτω Ρομά. Πλησίασα κρατώντας δεκαπέντε ευρώ για να αγοράσω μια δεκάδα εισιτήρια (10+1) που στοιχίζει 13.50 ευρώ. «Κύριε, ξέρετε πώς να το κάνετε;» με ρώτησε. «Ελα να βοηθήσεις και θα σου δώσω τα ρέστα», του είπα.

Δεν ξέρω γιατί το έκανα καθώς δεν συνηθίζω να δίνω χρήματα σε παιδιά που ζητιανεύουν, αλλά το έκανα. Ίσως επειδή ήταν χαριτωμένος. Ο μικρός πάτησε τα σχετικά κουμπιά, έβαλα πρώτα το δεκάρικο στη σχισμή, μετά το τάλιρο…

Το μηχάνημα επέστρεψε και τα δύο χαρτονομίσματα. Στην οθόνη διάβασα «η συναλλαγή σας ακυρώθηκε». «Πάμε πάλι από την αρχή», είπα στο αγόρι, βλαστημώντας από μέσα μου το νέο σύστημα που και αργό είναι και πολλά άλλα.

Συνέβη το ίδιο: «Η συναλλαγή σας ακυρώθηκε». Στην τρίτη προσπάθεια παρατήρησα πώς όταν έβαλα το δεκάευρο στη σχισμή, στην οθόνη εμφανίστηκε η επιβεβαίωση πως είχε γίνει δεκτό. Μόλις έβαλα και το τάλιρο… «η συναλλαγή σας ακυρώθηκε».

Εκείνη ακριβώς τη στιγμή είδα το δεκάρικο να επιστρέφεται από το μηχάνημα και να εξαφανίζεται ταχυδακτυλουργικά πίσω από την πλάτη του παιδιού. Τότε κατάλαβα: Κάθε φορά που προσπαθούσα να ολοκληρώσω τη διαδικασία το παμπόνηρο (και καλά εκπαιδευμένο) αγόρι πατούσε με τρόπο το κουμπί της ακύρωσης προσπαθώντας να βάλει στο χέρι τα λεφτά μου, και εγώ να νομίζω πως τα έφαγε το μηχάνημα.

Το αντιλήφθηκε και ο κύριος που προσπαθούσε να εκδώσει το δικό του εισιτήριο στο διπλανό μηχάνημα και πλησίασε. Με άκουσε να λέω στο παιδί «νομίζω πως έχεις κρύψει τα λεφτά μου πίσω από την πλάτη σου και μου λες ψέματα».

«Οχι», επέμενε εκείνο προσποιούμενο έκπληξη. «Τι όχι;», παρενέβη ο κύριος, «αφού βλέπω πως τα κρατάς πίσω από την πλάτη σου!». «Οχι!», συνέχισε εκείνο κρύβοντάς τα πράγματι πίσω από την πλάτη του. «Αφού το βλέπω! Δώσε τα λεφτά στον κύριο».

«Δεν είσαι εντάξει», είπα όσο πιο ήρεμα μπορούσα. «Γιατί;». «Γιατί ενώ εγώ σε φώναξα για να σου δώσω τα ρέστα, εσύ με κλέβεις». «Θα φωνάξω την Αστυνομία», συμπλήρωσε ψαρωτικά ο κύριος.

«Δώσε μου τα λεφτά μου», ξαναείπα, «αφού δεν είσαι κακό παιδί! Αν κάνεις αυτό που πρέπει θα σου δώσω κι εγώ περισσότερα χρήματα. Θα είναι η αμοιβή σου που με βοήθησες να βγάλω εισιτήριο. Καλύτερα δεν είναι από το να κλέψεις;».

Εβγαλε τα 15 ευρώ πίσω από την πλάτη του και μου τα έδωσε. Με βοήθησε να εκδώσω τα εισιτήριά μου, πήρε τα ρέστα, του έδωσα και πέντε ακόμα ευρώ που είχα στο πορτοφόλι μου. Στην αποβάθρα συνάντησα τον κύριο που είχε γίνει αυτόπτης μάρτυρας του περιστατικού. Με κοίταξε και κούνησε το κεφάλι: «Εμείς φταίμε που τους δίνουμε λεφτά και τα μαθαίνουμε στη ζητιανιά». Είχε, εν μέρει, δίκιο.

Πριν όμως να φτάσουμε στο πως αντιμετωπίζει καθένας μας τέτοιες περιπτώσεις, ας δούμε πώς θα έπρεπε να τις αντιμετωπίζει η Πολιτεία, τη στιγμή που δεκάδες κλέφτες αλωνίζουν στο Μετρό και στον ΗΣΑΠ αδειάζοντας τις τσέπες και τις τσάντες των επιβατών. Η σωστή αστυνόμευση και η παρακολούθηση (και με κάμερες) δημοσίων χώρων όπως των σταθμών του τρένου, θα λειτουργούσαν αποτρεπτικά και για τα παιδιά που κλέβουν και για τους μεγάλους που κρύβονται πίσω από αυτά τα παιδιά και τα εκμεταλλεύονται _ δηλαδή καταστρέφουν τις ζωές τους.

Αναρωτήθηκα πόσους ανύποπτους περαστικούς θα ληστεύει καθημερινά το αγόρι που επιχείρησε να κλέψει εμένα, σε έναν σταθμό που μένει πολλές ώρες τη μέρα αφύλακτος (ή που ο ένας φύλακας που ενίοτε συναντώ δεν είναι σε καμία περίπτωση αρκετός), σε έναν σταθμό που όποιος θέλει μπαινοβγαίνει ελεύθερα και ό,τι θέλει κάνει.

Οι παραινέσεις του στιλ «προσέχετε τις τσάντες σας» που ακούγονται καμιά φορά από τα μεγάφωνα δεν είναι αρκετές. Οσο και αν είναι δύσκολο να ελέγξεις αποτελεσματικά έναν χώρο όπου καθημερινά κινούνται χιλιάδες, δεν μπορεί να τον εγκαταλείπεις στην τύχη του, όπως έχουν εγκαταλειφθεί οι σταθμοί σε υποβαθμισμένες περιοχές, για να μετατραπούν σε φωλιές απατεώνων, μικρών και μεγάλων, εγχώριων ή εισαγόμενων.

Και όπου αν σήμερα μπορεί απλώς να σου κλέψουν 15 ευρώ, αύριο μπορεί και να σε σκοτώσουν για πολύ λιγότερα. Τελικά θα πρέπει να σκοτωθεί κάποιος για να γίνει αυτό που πρέπει;