Η αντιμετώπιση της πνευμονικής υπέρτασης

Κρεμαστινός Δημήτριος Θ.

Παλαιότερα η πνευμονική υπέρταση και ιδιαίτερα η ιδιοπαθής, εθεωρείτο πρακτικά μη αντιμετωπίσιμη νόσος. Οι εξελίξεις όμως σήμερα στην καρδιολογία δημιουργούν νέες προοπτικές. Σε κάθε μορφή πνευμονικής υπέρτασης επιβαρύνεται συνεχώς η λειτουργία της δεξιάς κοιλίας. Τα τοιχώματα παχαίνουν για να προωθούν το αίμα προς τους πνεύμονες. Τελικά η δεξιά κοιλία διατείνεται και το αίμα παλινδρομεί με αποτέλεσμα να πρήζονται τα πόδια και το ήπαρ (συκώτι). Δηλαδή, επιστημονικά μιλούμε για δεξιά καρδιακή ανεπάρκεια.

Η αντιμετώπιση των συμπτωμάτων με φάρμακα χωρίς να διερευνηθεί η αιτία που τα προκαλεί αποτελεί ιατρικό λάθος, γιατί η ανεύρεση της αιτίας αυξάνει πολύ την πιθανότητα της επιτυχημένης θεραπείας. Η αντιμετώπιση π.χ. των κιρσών των ποδιών ή γενικότερα των φλεβικών θρομβώσεων οδηγεί σε ουσιαστική θεραπεία. Αντίθετα η αντιμετώπιση μόνο των συμπτωμάτων βελτιώνει και εφησυχάζει τον άρρωστο, ο οποίος όμως μπορεί να χάσει οριστικά το τρένο της πιθανής θεραπείας.

Γενικά, όλα τα είδη της πνευμονικής υπέρτασης αντιμετωπίζονται και πολλές φορές αντιμετωπίζονται ουσιαστικά με τη θεραπεία του βασικού αιτίου που την προκαλεί.

Αντίθετα, η πρωτοπαθής (ιδιοπαθής) πνευμονική υπέρταση χρειάζεται ειδική θεραπεία. Τα τελευταία σύγχρονα φάρμακα έχουν εντυπωσιακά αποτελέσματα. Βασικά φάρμακα θεωρούνται η προστακυκλίνη και τα συνθετικά ανάλογά της καθώς και οι ανταγωνιστές της ενδοθηλίνης. Τα φάρμακα αυτά, με το να προκαλούν αγγειοδιαστολή ή να δεσμεύουν τους παράγοντες που προκαλούν αγγειοσύσπαση, βοηθούν στην καλύτερη αιμάτωση των πνευμόνων.

Ενα φάρμακο πολύ γνωστό, η σιδεναλφίλη (Viagra), έχει αποδειχθεί ότι βελτιώνει τα ενοχλήματα των αρρώστων με πρωτοπαθή πνευμονική υπέρταση και την ποιότητα της ζωής τους και πιθανόν να αποδειχθεί στο μέλλον ότι επηρεάζει και το προσδόκιμο επιβίωσης, ανάλογα με τη δοσολογία.

Τέλος, ριζική θεραπευτική αντιμετώπιση της πρωτοπαθούς (ιδιοπαθούς) υπέρτασης αποτελεί η καρδιοπνευμονική μεταμόσχευση. Η μεταμόσχευση των πνευμόνων συνδυάζεται συνήθως με μεταμόσχευση καρδιάς εάν η καρδιά έχει υποστεί βλάβες λόγω της πνευμονικής υπέρτασης. Η επιβίωση των μεταμοσχευμένων είναι εντυπωσιακή και κυμαίνεται περί το 70%.

Με απλά λόγια, σήμερα ο άρρωστος με πρωτοπαθή (ιδιοπαθή) πνευμονική υπέρταση όχι μόνο δεν είναι καταδικασμένος όπως άλλοτε, αλλά προσβλέπει στο μέλλον με αισιοδοξία.

Ο Δημήτρης Θ. Κρεμαστινός είναι ομότιμος καθηγητής Καρδιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και εκλεγμένο μέλος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών