Χωρίς αντικειμενική ενημέρωση

Πού σταματά η αντικειμενική ενημέρωση και πού αρχίζει η παραπληροφόρηση; Σε μια χώρα σαν τη Βενεζουέλα δεν είναι και πολύ δύσκολο να το διακρίνει κανείς. Εδώ και χρόνια υπάρχει έλλειψη βασικών ειδών διατροφής και φαρμάκων που το καθεστώς κυρώσεων των ΗΠΑ και της ΕΕ έχει επιτείνει ακόμη περισσότερο.

Ο πρόεδρος της χώρας Νικολάς Μαδούρο δεν παραδέχεται ότι η χώρα του βρίσκεται σε ανθρωπιστική κρίση και καλεί τους Αμερικανούς, αντί να στέλνουν ανθρωπιστική βοήθεια, να άρουν τις κυρώσεις. Οι ειδήσεις που φτάνουν στον απλό πολίτη είναι παραμορφωμένες, στα περισσότερα ΜΜΕ επιβάλλεται λογοκρισία με αποτέλεσμα οι πολίτες, άλλα να βιώνουν στην πραγματικότητα, κι άλλα να ακούν στις ειδήσεις.

Ειδήσεις στο κατάμεστο λεωφορείο

Μια ομάδα φοιτητών Μέσων Επικοινωνίας στο Καράκας έχει επινοήσει έναν πρωτότυπο τρόπο για να ενημερώνει τους πολίτες γύρω από τις εξελίξεις στη χώρα τους. Σε κατάμεστα λεωφορεία της γραμμής για τους «μπάριος», τις φτωχογειτονιές του Καράκας, μια εθελόντρια, η Αντρέα Κιντέρο, διαβάζει ειδήσεις.

Μια συνάδελφός της κρατά ένα τετράγωνο πλαίσιο από χαρτόνι, που φαίνεται σαν τηλεοπτική οθόνη. Πρώτο θέμα σήμερα είναι η ανθρωπιστική βοήθεια, μπλοκαρισμένη στα σύνορα με την Κολομβία, γιατί η κυβέρνηση Μαδούρο δεν το επιτρέπει.

Η νεαρή φοιτήτρια αναφέρει ότι ο Ερυθρός Σταυρός και η Καθολική Εκκλησία έδειξαν ενδιαφέρον να παραλάβουν τη βοήθεια και να την μοιράσουν. Στο ραδιόφωνο οι πρωινές ειδήσεις έδιναν μιαν εντελώς διαφορετική διάσταση.

«Οι άνθρωποι δεν έχουν πλέον πρόσβαση στην ενημέρωση» λέει η Αντρέα. «Στις φτωχογειτονιές χρησιμοποιούν κυρίως ραδιόφωνο και τηλεόραση που όμως η κυβέρνηση λογοκρίνει.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ότι οι Βενεζουελανοί δεν έχουν πρόσβαση στις ειδήσεις και έτσι δεν μπορούν να ασκήσουν τα δικαιώματά τους. Όταν δεν ξέρει κανείς τι συμβαίνει, δεν μπορεί να παίρνει δημοκρατικές αποφάσεις».

Η ανθρωπιστική βοήθεια είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Σύμφωνα με την κρατική εκδοχή πίσω από τις προσπάθειες του αυτοανακηρυχθέντος προέδρου Χουάν Γκουαϊδό να μπει η ανθρωπιστική βοήθεια στη χώρα, κρύβεται ο στόχος της στρατιωτικής επέμβασης.

Τι σημαίνει «ανθρωπιστική» κρίση

Η διαφωνία δυσκολεύει τη δουλειά των ΜΚΟ, που ξέρουν την κατάσταση στα κρατικά νοσοκομεία και επί χρόνια προσπαθούν να βοηθήσουν. Για τον Φελισάνο Ρέινα από την «Δράση Αλληλεγγύης» η λειτουργία των κρατικών νοσοκομείων έχει από καιρό καταρρεύσει κι αυτό το ξέρει πολύ καλά ο Μαδούρο.

«Το πρόβλημα είναι ο όρος ‘ανθρωπιστική’, που την απορρίπτει. Οι οργανώσεις που εργάζονται εδώ κάνουν λόγο για συνεργασία με σκοπό την ενίσχυση του κοινωνικού κράτους. Αυτό έχει ιδεολογικούς λόγους.

Η παραδοχή ανθρωπιστικής κρίσης σημαίνει παραδοχή ότι η κυβέρνηση απέτυχε κι αυτό θα μπορούσε να ανοίξει την πόρτα για στρατιωτική επέμβαση.

Επίσης θα σήμαινε παραδοχή ότι, σε αντίθεση με ό, τι διακηρύσσει η κυβέρνηση, δεν υπάρχει καμιά επιτυχία σε κοινωνικό επίπεδο, αλλά ακριβώς το αντίθετο: καταστροφή, φτώχεια, υψηλό κόστος διαβίωσης, έλλειψη νερού, έλλειψη μέσων μαζικής μεταφοράς».

Άννε Κατρίν Μελμάν/ ΑRD