Ήταν 18 Φεβρουαρίου 1972.  Τα αδέλφια Κουρή… ο Δημήτρης, ο Γιώργος και ο Γρηγόρης φωτογραφίζονται με φόντο αεροπλάνα της Ολυμπιακής αεροπορίας, λίγο πριν το λίαρ τζετ του Αριστοτέλη Ωνάση αναχωρήσει για τη Νίκαια της Γαλλίας.

Οι δύο αγαπημένοι πιλότοι του Αλέξανδρου Ωνάση, Δημήτρης και Γιώργος, ταξιδεύουν με σκοπό να τον παραλάβουν και να τον μεταφέρουν στο Παρίσι.

Τα αδέλφια Κουρή δεν συνάντησαν ποτέ τον Αλέξανδρο Ωνάση, το λιάρ τζετ εξερράγη μυστηριωδώς πριν προσγειωθεί …Ο τρίτος αδελφός, που έμεινε πίσω μίλησε στο Star  για το θρίλερ.

«Μου λένε «ξέρεις τα αδέλφια σου σκοτώθηκαν, εν  ψυχρώ»…Και πάμε όλοι μαζί με το αυτοκίνητο με τον Αλέξανδρο και τον οδηγό του στην πυροσβεστική.  Είχε ξεβράσει η θάλασσα ένα κομμάτι από την άτρακτο που είχε 2 τρύπες μεγάλες ανοιγμένες από τα μέσα προς τα έξω. Δεν είπα τίποτα. Ήταν και ένα σακάκι πολιτικό…   Και τότε λέω στον Αλέξανδρο, «Αλέξανδρε, αυτό πρέπει να είναι σαμποτάζ. Επειδή δεν είναι ένα κομμάτι, είναι δύο κομμάτια και οι τρύπες αυτές δεν δικαιολογούνται σε καμιά περίπτωση», εξηγεί ο πρώην κυβερνήτης της ΟΑ, Γρηγόρης Κουρής.

Στη συνέχεια, ανέφερε: «Εξαφανίζεται ο Αλέξανδρος, τον έψαχνα από δω τον έψαχνα από κει, πουθενά. Με τα πολλά με τα από κάποιες μέρες μου δίνουν ένα τηλέφωνο στο Λονδίνο, έρχομαι σε επαφή μαζί του, μου λέει: «μουσουξουτου δεν γίνεται τίποτα». Και μαθαίνω εγώ εξώδικα μετά ότι τον είχε πάρει τηλέφωνο ο πατέρας του και του είπε, «να σταματήσεις να ασχολείσαι με τους Κουρήδες, γιατί θα σου κόψω τα πόδια»

Ποιοι και γιατί ήθελαν να βγάλουν τα αδέλφια Κουρή από τη μέση; Πως από αγαπημένα πρόσωπα των Ωνάσηδων μπήκαν στα αζήτητα;  Για ποιο λόγο ο Ωνάσης ήθελε να εξαφανίσει κάθε ίχνος από το αεροπλάνο στο οποίο παραλίγο να σκοτωνόταν και ο γιος του, αν είχε προλάβει να επιβιβαστεί σε αυτό;

47 χρόνια τώρα ο 85χρονος σήμερα Γρηγόρης Κουρής δεν σταμάτησε να ψάχνει τα αδέλφια του. Δεν τους βρήκε ποτέ, παρά μόνο ένα κομμάτι της πόρτας επιβίβασης του αεροπλάνου

Το θρίλερ μεγαλώνει με τον θάνατο του Αλέξανδρου Ωνάση, ο οποίος σκοτώθηκε ένα χρόνο μετά, όταν συνετρίβη το αεροπλάνο του, κατά την απογείωση.

Ποιος ήταν

Ο Αλέξανδρος Ωνάσης, γεννήθηκε στις 30 Απριλίου 1948 στη Νέα Υόρκη. Ήταν γιος του Αριστοτέλη Ωνάση και της Τίνας Λιβανού. Οι γονείς του χώρισαν το 1960. Σε ηλικία δεκαέξι ετών άρχισε να δουλεύει στο γραφείο του πατέρα του στο Μονακό. Ολη την ιστορία γύρω από το θάνατό του την κατέγραψε το 2008 το Βήμα και ο δημοσιογράφος Βασίλης Λαμπρόπουλος.

Συγκεκριμένα έγραφε:

Το απολογητικό υπόμνημα του μηχανικού της Ολυμπιακής Αεροπορίας Δημητρίου Πιπεράκη, που κατετέθη λίγες ημέρες μετά τον θάνατο ­ στις 23 Ιανουαρίου 1973 ­ του 25χρονου μονάκριβου γιου του Αριστοτέλη Ωνάση,Αλέξανδρου, όριζε το «παιχνίδι των υποψιών». Η συντριβή του μικρού αμφίβιου αεροσκάφους Piaggio 136, με στοιχεία νηολογήσεως SX-BDC, εκείνο το απομεσήμερο του Ιανουαρίου, στον διάδρομο απογείωσης του Ελληνικού, άφηνε πολλά περιθώρια αμφιβολιών. Αποτέλεσε επί 26 χρόνια μια υπόθεση όπου τη μυθοπλασία ακολουθούσε η απόπειρα στοιχειοθεσίας, όπου οι υπόνοιες δολιοφθοράς συνδυάζονταν με τα πορίσματα των πραγματογνωμόνων, όπου τα πολλαπλά κίνητρα αναζητούσαν την επαλήθευση από τα πραγματικά περιστατικά.

Ο θάνατος του γιου του ανθρώπου που μεσουρανούσε τότε στο παγκόσμιο εφοπλιστικό και επιχειρηματικό στερέωμα δεν θα μπορούσε να ήταν τυχαίος! Σαν το απρόοπτο, το ατύχημα να είναι μόνο για τους κοινούς θνητούς…

Εξάλλου ο Αριστοτέλης Ωνάσης θεωρούσε βέβαιο ότι ο Αλέξανδρος έπεσε θύμα εγκληματικής ενέργειας. Χωρίς όμως να παρουσιάσει κανένα περαιτέρω στοιχείο, χωρίς ποτέ να μιλήσει για το ενδεχόμενο κίνητρο των «ηθικών αυτουργών». Μόνος αυτός ίσως να ήξερε ή έστω να ήθελε να πιστεύει…

Το τραγικό συμβάν

«Το Βήμα» παρουσιάζει σειρά αποκαλυπτικών στοιχείων αλλά και σημαντικών ­ μη καταγεγραμμένων ως σήμερα ­ μαρτυριών για τον θάνατο του Αλέξανδρου Ωνάση. Παρουσιάζει όχι μόνο το ακριβές περιεχόμενο των πορισμάτων των πραγματογνωμόνων αλλά και όσα αναφέρουν σήμερα ­ 27 χρόνια μετά ­ οι μηχανικοί του αεροσκάφους, οι άνθρωποι που παρακολούθησαν από κοντά τις τελευταίες κινήσεις του Αλέξανδρου αλλά και τις μυστικές έρευνες που ακολούθησαν. Σε μια αναλυτική διερεύνηση του τραγικού περιστατικού που έφερε τη δραματική αίσθηση απώλειας και «ασυνέχειας» στη ζωή και στις δραστηριότητες του Αριστοτέλη Ωνάση.

Ολα είχαν ξεκινήσει δύο ημέρες πριν από το τραγικό συμβάν, όταν η αγγελία που είχε δημοσιεύσει σε αμερικανικά περιοδικά ο τότε γενικός διευθυντής της Ολυμπιακής Αεροπορίας και νυν μέλος του Ιδρύματος Ωνάση κ. Παύλος Ιωαννίδης είχε μια αξιόπιστη ανταπόκριση. Ο κ. Ιωαννίδης έψαχνε έναν έμπειρο πιλότο που θα αντικαθιστούσε τον Αμερικανό Ντόνλορ Μακ Γκρέγκορ. Ο Μακ Γκρέγκορ πετούσε ως τότε μαζί με τον Αλέξανδρο το Piaggio, αλλά είχε λήξει το πιστοποιητικό υγείας του ­ από τις 9.11.1972 ­ ενώ παρουσίαζε και προβλήματα καρδιακής αρρυθμίας. Το βράδυ της παραμονής της μοιραίας πτήσης κατέφθασε στην Αθήνα ύστερα από πολύωρο ταξίδι ο πιλότος Ντόναλντ Μακ Κάσκερ, που είχε εμπειρία χιλιάδων ωρών πτήσεων. Ούτε μιας όμως με Piaggio!

Ο Μακ Κάσκερ την επόμενη ημέρα θα έκανε δοκιμαστική πτήση με το Piaggio, και μια τέτοια ευκαιρία δεν θα μπορούσε να ξεφύγει από τον Αλέξανδρο.

«Ο Αλέξανδρος ήταν καλός πιλότος, όμως έπειτα από απαίτηση του πατέρα του παρακολούθησε ειδικό σεμινάριο στο Λονδίνο με εξομοιωτές πτήσεων.Εκείνη την ημέρα, μετά τη δοκιμαστική με τον καινούργιο πιλότο του Piaggio,θα επιχειρείτο προσθαλάσσωση κοντά στον Πόρο και μετά το αεροπλάνο θα πήγαινε στον Σκορπιό για να «δέσει» στη θαλαμηγό «Χριστίνα» που θα έφευγε για Καραϊβική. Ο «αεροπλανάκιας» λοιπόν, όπως τον αποκαλούσε ο πατέρας του, δεν θα μπορούσε να μην είναι παρών», αναφέρει στενός συνεργάτης του Αριστοτέλη Ωνάση.

Ο Αλέξανδρος Ωνάσης φθάνει από το Μόντε Κάρλο στην Αθήνα το βράδυ της 21ης Ιανουαρίου και συντρώγει με τον κ. Ιωαννίδη σε εστιατόριο της Γλυφάδας. Το επόμενο πρωί σπεύδει στο αεροδρόμιο, όπου ήδη βρισκόταν ο Μακ Κάσκερ, αλλά και ο Μακ Φόστερ. Παρών και ο 43χρονος συνεργάτης του ΑλέξανδρουΣτέφανος Μαγκλάρας, ο οποίος πέταγε συχνά με το Piaggio. Γύρω στις 3.10 το μεσημέρι μπαίνουν στο αεροπλάνο. Χειριστής ήταν ο Αλέξανδρος Ωνάσης, που καθόταν στη δεξιά πλευρά του πιλοτηρίου, δίπλα του ο Μακ Κάσκερ και πίσω ο Μακ Γκρέγκορ. Το αεροσκάφος κατευθύνεται αμέσως στον διάδρομο απογείωσης 33, από το δεύτερο συνδετήριο τροχόδρομο.

Η θανατηφόρα δίνη

«Το αεροσκάφος μπήκε στον αεροδιάδρομο, ευθυγραμμίστηκε εν κινήσει αλλά δεν σταμάτησε ως είχεν εντολήν. Με τις κινήσεις του αυτές που έκανε το αεροσκάφος μού έδωσε να καταλάβω ότι ήτο έτοιμος να φύγει και δι’ αυτό του έδωσα την άδεια προς απογείωσιν. Το αεροσκάφος απεγειώθη, έφθασε κατά την κρίσιν έξι-επτά μέτρα και αμέσως το είδα να κλίνει προς τα δεξιά, με πλάγια κατακόρυφον φοράν προς τα δεξιά, εις τρόπον ώστε κτύπησεν επί του εδάφους το δεξιό μέρος του αεροσκάφους, χωρίς να δύναμαι να προσδιορίσω εάν κτύπησε η πτέρυξ ή ο δεξιός πλωτήρας. Δεν γνωρίζω, διατί το αεροσκάφος μετά την απογείωσιν έκλινε προς τα δεξιά».

Η κατάθεση ­ στις 9 Μαρτίου 1973 ­ στον όγδοο τακτικό ανακριτή Γεώργιο Σταθέα του ελεγκτή εναέριας κυκλοφορίας Παύλου Ζουλάκη περιέγραφε τη στιγμή της απογείωσης και της άμεσης συντριβής του Piaggio 136. Το αεροπλάνο «έσκασε» στον διάδρομο και μετά άρχισε, λόγω της αρχικής φοράς, να περιστρέφεται χτυπώντας συνεχώς στο τσιμέντο, μετατρέποντας την άτρακτο σε άμορφη μάζα από σίδερα. Σε μια θανατηφόρο δίνη…

Στις επτά το απόγευμα της Τρίτης 23ης Ιανουαρίου 1973 ο Αλέξανδρος Ωνάσηςθα άφηνε την τελευταία του πνοή στο ΚΑΤ ­ αφού μεταφέρθηκε αρχικά στο νοσοκομείο της αμερικανικής βάσης του Ελληνικού ­ μετά από βαριά κρανιοεγκεφαλική κάκωση. Οι Μακ Κάσκερ και Μακ Φόστερ επέζησαν με μερικά κατάγματα.

Ηταν το απρόσμενο τραγικό τέλος σε μια πτήση «ρουτίνας», σχεδόν, του Αλέξανδρου Ωνάση.

Γιατί όμως το αεροπλάνο παρουσίασε αυτή τη μοιραία κλίση σε λίγα μέτρα ύψος; Ποια ήταν η αιτία του τραγικού δυστυχήματος;

Για τους λόγους συντριβής του Piaggio 136 έχουν εκδοθεί τρία πορίσματα που συγκλίνουν στο ίδιο συμπέρασμα. Η Επιτροπή Διερευνήσεως Ατυχημάτων της Πολιτικής Αεροπορίας, με πρόεδρο τον τότε διοικητή της ΥΠΑ κ. Σ. Βαρβαρούτσο, η Επιτροπή της Πολεμικής Αεροπορίας, με πρόεδρο τον προϊστάμενο της Διεύθυνσης Ασφάλειας Πτήσεων σμήναρχο κ. Μιχ. Τσιγκρή, και η μελέτη ­ στις 6 Ιουλίου 1973 ­ του βρετανού εμπειρογνώμονα Ανταμ Β. Χάντερ, τον οποίο όρισε η πλευρά του Αριστοτέλη Ωνάση, συνέκλιναν στο ίδιο συμπέρασμα: ότι αιτία του δυστυχήματος ήταν «η αντίθετος της κανονικής λειτουργία των πηδαλίων κλίσεως, οφειλομένη στην αντίστροφον σύνδεσιν των συρματόσχοινων κινήσεως αυτής. Ακόμη συνετελέσασαι αιτίαι είναι η πλημμελής επίβλεψις και έλεγχος των εις το αεροσκάφος εκτελεσθεισών εργασιών, υπό των αρμοδίων τεχνικών υπηρεσιών, όπως και ο μη εντοπισμός υπό του χειριστού της αντιστρόφου ανταποκρίσεως των πηδαλίων κλίσεως,κατά τον προ της πτήσεως έλεγχον».

Τα πορίσματα αυτά ­ μερικά εκ των οποίων παρουσιάστηκαν ως «αποκλειστικά» ή… αποκρυφθέντα σε δημοσιεύματα (22 Οκτωβρίου 1994 σε οικονομική εφημερίδα, 21 Οκτωβρίου 1997 σε τεύχος εβδομαδιαίου περιοδικού κλπ.) ενώ περιείχοντο στην αρχική δικογραφία ­ δεν άφηναν κανένα περιθώριο αμφιβολίας.

Τα συρματόσχοινα των πηδαλίων ήταν δεμένα ανάποδα και όταν ο Αλέξανδρος Ωνάσης προσπάθησε να κάνει μια διορθωτική κίνηση, λόγω ενός πλάγιου ανέμου ­ από τη δεξιά πλευρά ­ του αεροσκάφους, αντί να στραφεί προς τα αριστερά, έκανε περαιτέρω δεξιά κλίση και άρχισε η πτώση.

Ποιος όμως είχε δέσει ανάποδα τα συρματόσχοινα και τι επιδίωκε; Ποιος έκανε αυτή τη μοιραία παρέμβαση στο ίδιο το αεροπλάνο του «γιου του αφεντικού» τότε της Ολυμπιακής;

Τα αποκαλυπτικά στοιχεία

Η μικρή ιστορία των επιδιορθώσεων και των μηχανικών παρεμβάσεων στο Piaggio είναι αποκαλυπτική: Η τελευταία πτήση του αμφίβιου αεροσκάφους, πριν από τη μοιραία της 22ας Ιανουαρίου 1973, είχε γίνει στις 2 Οκτωβρίου 1972. Σχεδόν δηλαδή τέσσερις μήνες πριν από την πτώση του. Το αεροπλάνο πετούσαν κατά διαστήματα, εκτός του Ωνάση, ο κ. Στέφ. Μαγκλάρας και ο κ. Μακ Γκρέγκορ. Τους τελευταίους τέσσερις μήνες όμως ήταν ακινητοποιημένο στη μέση της πίστας του αεροδρομίου.

Στο πλαίσιο λοιπόν της συντήρησης του αεροσκάφους αφαιρέθηκαν στις 15 Νοεμβρίου τα χειριστήρια και τα συρματόσχοινά τους, τα οποία αλλάχθηκαν, και στις 25 Νοεμβρίου 1972 έγινε η επανατοποθέτηση των καινούργιων. Δηλαδή τρεις μήνες πριν από την τελευταία πτήση του Αλέξανδρου Ωνάση.

Τότε φαίνεται ότι έγινε το «λάθος»….

Ποιος όμως είχε τοποθετήσει ανάποδα τα συρματόσχοινα των πηδαλίων κλίσης;

Ο άνθρωπος που είχε αναλάβει τη σχετική εργασία ήταν ο 46χρονος εμπειρικός μηχανικός της Ολυμπιακής Αεροπορίας Δημήτριος Πιπεράκης. Στο απολογητικό υπόμνημά του εξέφρασε τη βεβαιότητα ότι δεν έκανε καμία εσφαλμένη εργασία και ότι είχε συνδέσει κανονικά τα συρματόσχοινα. Αφήνοντας ταυτόχρονα υπονοούμενα για ενδεχόμενο σαμποτάζ στο Piaggio 136!

Ο Δημήτρης Πιπεράκης, ο μηχανικός που φέρεται να έκανε τη μοιραία σύνδεση, έχασε τη ζωή του τον Φεβρουάριο του 1983 ­ δέκα χρόνια μετά τη μοιραία πτήση του Αλέξανδρου Ωνάση ­, όταν προσπαθώντας να επιδιορθώσει μια βλάβη σε ένα Μπόινγκ 747 έσπασε ένας ιμάντας.

Σήμερα άνθρωποι του στενού οικογενειακού του περιβάλλοντος αναφέρουν ότι «ο Δημήτριος Πιπεράκης επέμενε ότι δεν ήταν αυτός που είχε πραγματοποιήσει αυτή την εργασία και απλώς επόπτευε»…

Οι τεχνικοί έλεγχοι όμως στο αμφίβιο αεροπλάνο φαίνεται να ήταν διαρκείς.

Ετσι λίγες ημέρες αργότερα πραγματοποιήθηκε από τους μηχανικούς κκ. Ευθύμιο Πασχάλη και Νικόλαο Προνοΐτη έλεγχος των επισκευών στο Piaggio, υπό την επίβλεψη του κ. Στέφ. Μαγκλάρα. Ο κ. Πασχάλης, επίσης στο απολογητικό υπόμνημά του, ανέφερε: «Ηλεγξα διά του καταλλήλου χειρισμού των πηδαλίων και διεπίστωσα ότι τα πτερύγια κινούνται κανονικώς κατά τον προσήκοντα τρόπον και με την προσήκουσα λειτουργικήν ευχέρειαν».

Η πιθανότητα της δολιοφθοράς

«Είμαι απολύτως βέβαιος, ακόμη και σήμερα, ότι τα πηδάλια λειτουργούσαν κανονικά. Μπορεί να έγινε στη συνέχεια κάποια δολιοφθορά. Δεν μπορώ όμως να ξέρω οτιδήποτε για αυτό, γιατί τον Δεκέμβριο του 1972 πήρα άδεια και έφυγα για μετεκπαίδευση στη Γερμανία. Επέστρεψα τρεις ημέρες μετά το δυστύχημα» αναφέρει στο «Βήμα» ο κ. Πασχάλης.

Τη βεβαιότητα για την ορθή τοποθέτηση των πηδαλίων εκφράζει και ο 26χρονος τότε μηχανικός κ. Νικόλαος Προνοΐτης, ο οποίος συνταξιοδοτήθηκε προ μερικών ημερών.

«Μόλις πληροφορηθήκαμε τα περί αντίθετης σύνδεσης των συρματόσχοινων αρχίζαμε να πειραματιζόμαστε στο «αδελφό» αεροπλάνο του Piaggio. Σας πληροφορώ ότι ήταν αδύνατο να συνδέσουμε ανάποδα τα συρματόσχοινα,γιατί αυτά έχουν σταθερό μήκος και όταν επιχειρήσεις να τα περάσεις σταυρωτά και όχι παράλληλα στις τροχαλίες δεν φτάνουν στο μήκος. Εχω ζήσει τόσα χρόνια με τον εφιάλτη αυτού του περιστατικού. Να μου λένε ορισμένοι συνάδελφοι «έλα, Νικόλα, τον φάγατε τον μικρό» και εγώ να μην μπορώ να μιλήσω» τονίζει ο κ. Προνοΐτης. Αυτός ήταν ο τελευταίος άνθρωπος στον οποίο είχε μιλήσει ο Αλέξανδρος…

«Μου είχε πάρει το στυλό λίγες στιγμές πριν από την πτήση, μου είχε ζητήσει συγγνώμη και μου είχε πει ότι θα μου τον επέστρεφε μόλις προσγειωνόταν» θυμάται σήμερα ο μηχανικός της Ολυμπιακής Αεροπορίας.

Την ίδια διαπίστωση λοιπόν για εύρυθμη λειτουργία των πηδαλίων εξέφρασε και ο αεροναυπηγός Εμμανουήλ Μαυροφόρος, ο οποίος εξέδωσε στις 18.1.1973 πιστοποιητικό πλοϊμότητας στο αμφίβιο αεροπλάνο. Χωρίς όμως να προχωρήσει σε δοκιμαστική πτήση του, ώστε να διαπιστώσει αν λειτουργούσαν σωστά τα πηδάλια.

Σωρεία παραλείψεων στο αεροπλάνο του ίδιου του γιου του τότε ιδιοκτήτη της Ολυμπιακής που δημιουργεί σειρά αποριών. Το ενδεχόμενο όμως εκ των υστέρων παρέμβασης στα συρματόσχοινα του Piaggio και σαμποτάζ στο αεροπλάνο του Αλέξανδρου Ωνάση είχε σχεδόν αποκλεισθεί από την αρχή!

Το υπ’ αριθμόν 89/1974 παραπεμπτικό βούλευμα του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών περιείχε ­ στο έκτο φύλλο ­ μία απάντηση στους ισχυρισμούς περί δολιοφθοράς:

«Επί του ισχυρισμού τούτου παρατηρούμεν ότι ναι μεν το ως άνω αεροσκάφος παρέμεινε εν ακινησία εις το ύπαιθρον επί τρίμηνον περίπου, πλην όμως εκ της γενομένης ανακρίσεως δεν προέκυψε ότι έλαβε χώρα κατά τον άνω χρόνο δολία τις επενέργεια επί του αεροσκάφους. Αν ελάμβανε χώρα πράξις δολιοφθοράς, τούτο θα εγένετο οπωσδήποτε αντιληπτόν υπό των φυλάκων του αεροδρομίου, καθ’ όσον για να τεθώσιν τα συρματόσχοινα καθ’ ον τρόπον ευρέθησαν θα έπρεπε να αποξηλωθεί ολόκληρος η επιφάνεια η καλύπτουσα τα ως άνω συρματόσχοινα, πράγμα όπερ θα απήτει ολόκληρον συνεργείον και πλήρην άνεσιν χρόνου».

Σε αυτή την αναφορά όμως φαίνεται να παρατίθεται ένας άλλος ισχυρισμός. Ενα σαμποτάζ δεν ήταν ίσως τόσο πολύπλοκη υπόθεση… «Είναι ίσως υπερβολικός ο αποκλεισμός μιας παρέμβασης τρίτου… Γιατί η λανθασμένη σύνδεση έγινε μπροστά από το πιλοτήριο και η παρέμβαση εκεί δεν είναι τόσο σύνθετη και χρονοβόρα» σημειώνει σήμερα ο εκ των μηχανικών του αεροπλάνου κ. Ευθ.Πασχάλης.

Ενα όμως ήταν το γεγονός. Δεν εμφανίστηκε κανείς μάρτυρας που να αναφέρει ότι είδε κάποια περίεργη κίνηση κοντά στο αεροπλάνο του Αλέξανδρου Ωνάση.

Η δίκη για τον θάνατο του Αλέξανδρου Ωνάση πραγματοποιήθηκε έπειτα από διαδοχικές αναβολές, κυρίως λόγω της απουσίας του αμερικανού πιλότου Ντόναλντ Μακ Κάσκερ στις 7 Νοεμβρίου 1977. Δηλαδή σχεδόν πέντε χρόνια μετά το συμβάν. Κατηγορούμενοι επτά μηχανικοί της Ολυμπιακής και ο Μακ Κάσκερ, ο οποίος ήταν πάλι απών.

Πρόεδρος του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου ­ στεγαζόταν τότε στο Αρσάκειο ­ ήταν ο σημερινός πρόεδρος του Αρείου Πάγου κ. Στέφανος Ματθίας.

«Η μοναδική παραίνεση και προτροπή του Αριστοτέλη Ωνάση ήταν να κινηθούμε με βάση τα στοιχεία της δικογραφίας και με σεβασμό στα πρόσωπα των κατηγορουμένων, οι οποίοι ας σημειωθεί ότι ήταν όλοι υπάλληλοι της Ολυμπιακής. Και να μην υπήρχε καμία εκβιαστική ενέργεια, ώστε να καταδείξουμε κάποια δόλια ενέργεια και να κατηγορήσουμε κάποιον, χωρίς να υπάρχουν τα απαραίτητα στοιχεία» υπογραμμίζει στενός συνεργάτης και νομικός εκπρόσωπος του τότε ιδιοκτήτη της Ολυμπιακής Αεροπορίας.

Η δίκη των μηχανικών

Στη δίκη οι κατηγορούμενοι αρνήθηκαν την ευθύνη τους και υποστήριξαν αφ’ ενός ότι πραγματοποίησαν έλεγχο στα πηδάλια του αεροσκάφους και αφ’ ετέρου ότι δεν ήταν αυτός ο λόγος της πτώσης του αεροσκάφους!

«Από τη μελέτη της δικογραφίας προκύπτει, σύμφωνα με την προσωπική μου αντίληψη, ότι δεν υπήρξε λανθασμένη σύνδεση συρματόσχοινων. Αλλά και αν υπήρχε, το αεροπλάνο είχε ήδη απογειωθεί και η μικρά επιδεινωθείσα κλίση ασήμαντος και οπωσδήποτε δεν μπορούσε να φέρει την άκρη του πλωτήρος στο έδαφος. Δεδομένου μάλιστα ότι οι μοχλοί των τροχών και των πτερυγίων ήσαν πλησίον και ο κυβερνήτης Μακ Κάσκερ κουρασμένος από το ταξίδι από την Αμερική και δεν γνώριζε τις ιδιαιτερότητες του αεροσκάφους, ανεβίβασε,αντί των μοχλών του τροχού, τον μοχλό των πτερυγίων του αεροπλάνου, με αποτέλεσμα την απότομη κλίση του αεροσκάφους» υποστηρίζει σήμερα ένας εκ των δικηγόρων των κατηγορουμένων, ο κ. Χρήστος Μανέας.

«Είναι αναμφισβήτητο και από όλα τα ευρήματα προκύπτει ότι το δυστύχημα οφείλεται στην αντίθετον σύνδεση των συρματόσχοινων των πηδαλίων. Αυτό είναι πασιφανές. Δεν υπάρχει κανένα σφάλμα των πιλότων στη διάρκεια της πτήσης» σημειώνει ο κ. Μιχ. Τσιγκρής, ο πρόεδρος της Επιτροπής της Πολεμικής Αεροπορίας που διερεύνησε τις συνθήκες του δυστυχήματος.

Τα σφάλματα όμως των πιλότων φαίνεται ότι ήταν αξιοσημείωτα πριν από την πραγματοποίηση της πτήσης. Και αυτό γιατί ούτε ο «πολύπειρος» Μακ Κάσκερ ούτε και ο Αλέξανδρος έκαναν, όπως όφειλαν, τον έλεγχο των πηδαλίων και άλλες προληπτικές ενέργειες σύμφωνα με το «check list» που είχαν στη διάθεσή τους.

Ο Μακ Κάσκερ δεν έχει μιλήσει γι’ αυτή την υπόθεση και «χάθηκε» από προσώπου γης λίγες ημέρες μετά το δυστύχημα. Επέστρεψε στις ΗΠΑ και έκτοτε δεν έχει δώσει σημεία ζωής.

Μοναδική «παρουσία» του το απολογητικό υπόμνημα που απέστειλε στις 9.6.1973 στον ανακριτή, όπου αρνείται οποιαδήποτε κατηγορία για πλημμελή έλεγχο των χειριστηρίων του αεροσκάφους».

Το δικαστήριο προχώρησε στην αθώωση όλων των κατηγορουμένων, αφού δημιουργήθηκε σειρά καθοριστικών αμφιβολιών για την ευθύνη και ασφαλώς τον ενδεχόμενο δόλο τους.

Και αυτό γιατί, όπως αναφέρει ο πρόεδρος της επιτροπής της Πολιτικής Αεροπορίας κ. Σωτήρης Βαρβαρούτσος, «πώς θα μπορούσε να στοιχειοθετηθεί μια δόλια ενέργεια με στόχο τον Αλέξανδρο όταν μεσολαβούν τρεις μήνες από την πραγματοποίηση των επισκευών και θα μπορούσε κάλλιστα να είχε πετάξει κάποιος άλλος με το αεροπλάνο. Εξάλλου ένας απλός προβλεπόμενος έλεγχος των πηδαλίων θα είχε ματαιώσει τα σχέδια των υποτιθέμενων δολιοφθορέων. Πώς λοιπόν οι επίδοξοι σαμποτέρ θα μπορούσαν να επενδύουν σε μια ενέργεια που θα ήξεραν ότι θα γινόταν αμέσως αντιληπτή και δεν θα επιτύγχαναν τον στόχο τους και ακόμη θα εξετίθεντο ανεπανόρθωτα;».

Οπως υποστήριζε μηχανικός της Ολυμπιακής όμως, παρών στη διαδικασία της απογείωσης του μοιραίου Piaggio, «μόνο ο Μακ Κάσκερ ήξερε τι πραγματικά συνέβη εκείνες τις λίγες στιγμές στον αέρα. Μόνο αυτός ξέρει γιατί σκοτώθηκε ο Αλέξανδρος».

Από την επόμενη ημέρα του θανάτου του Αλέξανδρου Ωνάση άρχισαν να εκφράζονται υπόνοιες για εγκληματική ενέργεια εις βάρος του διαδόχου του έλληνα μεγιστάνα. Πολλά σενάρια για την εμπλοκή διαφόρων φυσικών και ηθικών «αυτουργών» με ποικίλα κίνητρα παρατίθενται κατά καιρούς γι’ αυτή την υπόθεση, χωρίς όμως την τεκμηρίωση των υπονοιών και την παρουσίαση μιας πλήρους εικόνας των τεκταινομένων. Μια εικόνα την οποία επιχειρεί να σχηματίσει «Το Βήμα» με την παρουσίαση άγνωστων λεπτομερειών από τις παρασκηνιακές κινήσεις των πρωταγωνιστών της…

Ο θάνατος λοιπόν του Αλέξανδρου Ωνάση «συνδυάστηκε» αμέσως με την πτώση ένα χρόνο πριν ­ στις 18 Φεβρουαρίου 1972 ­ στη θαλάσσια περιοχή της Νίκαιας του οικογενειακού λίαρ τζετ του Ωνάση, με αποτέλεσμα τον θάνατο των πιλότων, των αδελφών Γιώργου και Δημήτρη Κουρή, δύο κυβερνητών που ετύγχαναν της απολύτου εμπιστοσύνης και εκτίμησης του Αριστοτέλη Ωνάση και κατείχαν μαζί με τον άλλο αδελφό τους Γρηγόρη Κουρή σημαντικές θέσεις στην Ολυμπιακή Αεροπλοΐα. Το λίαρ τζετ αναχώρησε το μεσημέρι της ίδιας ημέρας από την Αθήνα με προορισμό τη Νίκαια, όπου θα παρελάμβανε τον Αλέξανδρο Ωνάση για να τον μεταφέρει στο Παρίσι. Οπως αναφέρει ο κ. Γρηγόρης Κουρής, «η αναχώρηση του αεροσκάφους από την Αθήνα καθυστέρησε γιατί χρησιμοποιήθηκε ως «φόντο» για μια φωτογράφηση μόδας στο αεροδρόμιο του Ελληνικού. Και αυτή η καθυστέρηση ήταν καθοριστική για τα σχέδια των δολιοφθορέων. Είχαν, όπως προκύπτει από όλες τις ενδείξεις, στόχο τον Αλέξανδρο».

Η πτώση του λίαρ τζετ

Το αεροσκάφος κατέπεσε μερικά μίλια ανοικτά των ακτών της Νίκαιας, χωρίς ως σήμερα να έχει εκδοθεί από τις γαλλικές αρχές ένα πόρισμα για τους λόγους της πτώσης του αεροσκάφους. Σύμφωνα πάντα με τον κ. Γρηγόρη Κουρή, «μερικά τμήματα της ατράκτου που ανασύρθηκαν από τη θαλάσσια περιοχή της Νίκαιας είχαν ορισμένες σχισμές με φορά προς τα έξω, σαν να είχε γίνει έκρηξη στο εσωτερικό του αεροπλάνου. Ισως να υπήρχε ένας ωρολογιακός εκρηκτικός μηχανισμός που είχε προγραμματισθεί να εκραγεί όταν θα είχε επιβιβασθεί ο Αλέξανδρος».

Οπως αναφέρουν σήμερα στενοί συνεργάτες του Αριστοτέλη Ωνάση, ο Αλέξανδρος ­ μάλλον παρακινούμενος από τον κ. Γρηγόρη Κουρή και λόγω της συμπάθειας που είχε στους δύο προσωπικούς του πιλότους ­ «άρχισε να ζητεί πιεστικά από τον πατέρα του την ανέλκυση του αεροπλάνου. Μάλιστα είχε προσεγγίσει τον γνωστό ερευνητή Ζακ-Υβ Κουστό, ο οποίος του είχε ζητήσει 110.000 δολάρια για να «σηκώσει» το αεροπλάνο. Ο Αριστοτέλης Ωνάσης όμως δεν δεχόταν σε καμία περίπτωση το αίτημα του γιου του», χωρίς όμως να αναφέρει σε κανέναν το γιατί δεν ήθελε να διερευνήσει αυτή την ιστορία. Και ασφαλώς ένα ήταν βέβαιο: δεν αρνιόταν για τα… λεφτά! Και ο Αριστοτέλης Ωνάσης, μετά τον θάνατο του γιου του, φαινόταν μετανιωμένος που δεν εξέτασε περισσότερο το περιστατικό της Νίκαιας. Ούτε όμως μετά τον θάνατο του Αλέξανδρου προχώρησε στην ανέλκυση του λίαρ τζετ από τη Μεσόγειο.

Μετά τον θάνατο του Αλέξανδρου και λόγω της επικήρυξης των άγνωστων σαμποτέρ με 500.000 δολάρια, πολλοί άρχισαν να αναφέρουν ότι γνώριζαν μετά… βεβαιότητας τους «φονιάδες».

«Κάθε λίγο δεχόμασταν προσκλήσεις από τις φυλακές Κορυδαλλού, από ποινικούς που υποστήριζαν ότι ήξεραν ποιοι ήσαν οι φυσικοί ή οι ηθικοί αυτουργοί της καταγγελλόμενης εγκληματικής ενέργειας κατά του Αλέξανδρου. Ερευνήσαμε όλες τις αναφορές τους και διαπιστώσαμε ότι ήσαν άνευ αντικρίσματος» αναφέρει νομικός σύμβουλος του Αριστοτέλη Ωνάση.

Τις συνθήκες θανάτου του Αλέξανδρου άρχισαν να διερευνούν οικειοθελώς και… ντετέκτιβ, με στόχο βέβαια να εισπράξουν το ποσό της επικήρυξης. Ενας εξ αυτών, ο Δημήτρης Χαλκιαδάκης, σκοτώνεται σε τροχαίο δυστύχημα στις 17 Απριλίου 1975, όταν έπεσε από μια γέφυρα στο ύψος των Καμένων Βούρλων. Λίγες ημέρες πριν είχε υποστηρίξει σε συνεντεύξεις του ότι «διέθετε σειρά στοιχείων για τον θάνατο του Αλέξανδρου Ωνάση». Σήμερα η σύζυγός του κυρία Τόνια Κολυβά-Χαλκιαδάκη, η οποία είναι δημοτική σύμβουλος στον Δήμο Ζωγράφου, υποστηρίζει ότι «ο σύζυγός της επέμενε πως βρισκόταν κοντά στην εξιχνίαση της υπόθεσης και ότι τα ντοκουμέντα που διέθετε χάθηκαν από τον τόπο του δυστυχήματος», συμπληρώνοντας ότι το δυστύχημα δεν ήταν διόλου «τυχαίο».

Από την άλλη πλευρά, πρώην συνεργάτες του Χαλκιαδάκη εκφράζουν αμφιβολίες για την ύπαρξη δόλιας ενέργειας στον θάνατο του ντετέκτιβ.

Στα «σενάρια» των συνθηκών θανάτου περιλαμβάνεται και η διατύπωση ερωτημάτων για το θανατηφόρο τραύμα που είχε ο Αλέξανδρος Ωνάσης στην κορυφή της κεφαλής. Οπως αναφέρει ο κ. Γρηγόρης Κουρής, «το τραύμα αυτό δεν δικαιολογείται από τον τρόπο της πτώσης του αεροσκάφους στη δεξιά πλευρά». Κάποιοι μάλιστα συγγραφείς που έχουν ασχοληθεί με τη ζωή του Αριστοτέλη Ωνάση έχουν προχωρήσει στην εκτίμηση ότι «ο Αλέξανδρος ξυλοκοπήθηκε στο νοσοκομείο της βάσης του Ελληνικού», χωρίς ασφαλώς και σε αυτή την περίπτωση να παρουσιάσουν συγκεκριμένα αποδεικτικά στοιχεία…

Οι υποψίες των συνεργατών του Αριστοτέλη Ωνάση στράφηκαν και προς την πλευρά ορισμένων εκ των μηχανικών του αεροσκάφους. Το πόρισμα των πραγματογνωμόνων της Πολεμικής Αεροπορίας και της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας άφηνε «ανοικτό» το ζήτημα μιας εκούσιας αλλοίωσης στο μηχανικό σύστημα του Piaggio 136.

Η εμπλοκή της CIA

«Ακόμη και ως τις ημέρες μας παρακολουθήσαμε την πορεία και την οικονομική εξέλιξη ορισμένων εκ των ανθρώπων αυτών. Αν υπήρχε μια δόλια ενέργεια, ασφαλώς θα είχε αντίτιμο ιδιαίτερα υψηλό. Και αυτό κάποια στιγμή θα φαινόταν, θα χρησιμοποιούσαν τα χρήματα αυτά σε διάφορες συναλλαγές.Δεν είμαστε αφελείς να μη παρακολουθούμε την πορεία αυτών των ανθρώπων. Κανένας όμως εξ αυτών στους οποίους είχαμε εστιάσει την προσοχή μας δεν έδειξε να έχει καρπωθεί παράνομα οφέλη. Καμία τέτοια ένδειξη δεν είχαμε» σημειώνει άλλος πρώην συνεργάτης του Αριστοτέλη Ωνάση.

Ποιος όμως ήθελε να δολοφονήσει τον Αλέξανδρο Ωνάση, σύμφωνα με τις «θεωρίες συνωμοσίας» που έχουν αναπτυχθεί κατά καιρούς;

Το πρώτο σενάριο για την «αποκάλυψη» των ηθικών αυτουργών περιλαμβάνει εμπλοκή της CIA για πολλούς και ως σήμερα αναπόδεικτους λόγους…

Μάλιστα το 1994 ένας πρώην πράκτορας της CIA, o Ρόμπερτ Μέιχιου, ισχυρίζεται σε βιβλίο του ότι είχε προσληφθεί από τον Σταύρο Νιάρχο με σκοπό την εξόντωση του Ωνάση. Μάλιστα η συνάντηση αυτή φέρεται να έγινε σε σουίτα του ξενοδοχείου «Claridges» του Λονδίνου που διατηρούσε μόνιμα ο Νιάρχος. Ενώ όμως στο βιβλίο του Μέιχιου αναφέρεται σειρά στοιχείων για τη «δυσαρέσκεια» της κυβέρνησης των ΗΠΑ για τις συμφωνίες του Αριστοτέλη Ωνάση με τον βασιλιά της Σαουδικής Αραβίας Σαούντ για τη μεταφορά πετρελαίου με τα δεξαμενόπλοια του έλληνα μεγιστάνα, δεν αναφέρεται καμία αναλυτική πληροφορία για την υλοποίηση του υποτιθεμένου σχεδίου «δολοφονίας» του Αλέξανδρου Ωνάση. Ακόμη καταγράφεται και η δυσαρέσκεια του Λευκού Οίκου για το επίμονο φλερτ του Ωνάση, το 1963, με την Τζάκι Κένεντι, χωρίς όμως κανένα περαιτέρω στοιχείο επί των πραγματικών περιστατικών στην υπόθεση συντριβής του Piaggio.

Μία άλλη εκδοχή που παρουσιάστηκε, ιδίως τη δεκαετία του ’70, έφερε το δικτατορικό καθεστώς της Ελλάδος να επιχειρεί να επιφέρει ένα ισχυρό πλήγμα στον Αριστοτέλη Ωνάση επειδή ο μεγαλοεφοπλιστής αρνήθηκε να προχωρήσει σε μια επένδυση 500 εκατ. δολαρίων στην χώρα. Αργότερα αυτό το «σενάριο» συμπληρώθηκε και από την αναφορά για ενεργοποίηση της ΚΥΠ επειδή, όπως υποστηριζόταν τότε, «ο Αριστοτέλης Ωνάσης χρησιμοποιούσε τα αεροσκάφη του για να φυγαδεύονται αντίπαλοι της δικτατορίας, ύστερα μάλιστα από προσωπική εντολή του ιδίου». Ούτε όμως και αυτή η υπόθεση «εργασίας» φαίνεται να επαληθεύεται και να συνδυάζεται με συγκεκριμένα περιστατικά…

Ενα άλλο ενδεχόμενο που επίσης έχει αναφερθεί συνδέει τον θάνατο του Αλέξανδρου Ωνάση με τη διατάραξη ­ εκείνη, και όχι μόνο, την εποχή ­ της εργασιακής ειρήνης στην Ολυμπιακή χωρίς όμως ούτε και σε αυτή την περίπτωση να παρατεθεί κάποιο συγκεκριμένο στοιχείο που να επαληθεύεται από τα γεγονότα και από τα στοιχεία της δικογραφίας που έχει σχηματισθεί…

Headlines