Στον «πάγο» έχουν μπει οι σχέσεις Τουρκίας – ΗΠΑ, λόγω της επιλογής της Άγκυρας να συμμαχήσει με τη Μόσχα και την Τεχεράνη, απειλώντας τα συμφέροντα της Ουάσιγκτον.

Η αφορμή για την εκδήλωση της κρίσης, που ανάγκασε και τον Ντόναλντ Τραμπ να πάρει θέση αποτέλεσε το ζήτημα της προμήθειας των ρωσικών S-400 από την Τουρκία και την επιμονή στην παραγγελία παρά τις όποιες προειδοποιήσεις.

Αποτέλεσμα ο αμερικανός πρόεδρος να υπογράψει νομοσχέδιο στο οποίο μεταξύ άλλων περιλαμβάνεται η πρόνοια για το πάγωμα της παράδοσης των F-35 στην Άγκυρα, μέχρι την 1η Νοεμβρίου 2019.

Στα αγκάθια των σχέσεων Τουρκίας –ΗΠΑ είναι και το ζήτημα της Συρίας, με το κουρδικό να αποτελεί επίσης μία πρώτης τάξεως αφορμή σύγκρουσης. Να σημειωθεί ότι ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Μάικ Πομπέο ανέφερε σε δηλώσεις του ότι η Τουρκία θα πληρώσει τίμημα εάν επιτεθεί εναντίον των Κούρδων στη βόρεια Συρία.

Πληροφορίες που επικαλείται δημοσίευμα της τουρκικής εφημερίδας Sabah από την περασμένη εβδομάδα ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Μάικ Πένς απαίτησε – υπό τη μορφή τελεσιγράφου – από τον Ρ. Ερντογάν, σε τηλεφωνική συνομιλία, να αναστείλει την προμήθεια των S-400, διαφορετικά η χώρα του θα υποστεί κυρώσεις λόγω του νόμου CAATSA (Countering America’s Adversaries Through Sanctions Act.), που πέρασε το Κογκρέσο το 2017. Αν και καμία από τις δύο πλευρές δεν επιβεβαίωσε την πληροφορία, το έκαναν τα γεγονότα.

Όπως αναφέρουν οι πληροφορίες της ιστοσελίδας Middle East Eye ο Μ. Πενς έδωσε ως εναλλακτική για την ακύρωση στον Ρ. Ερντογάν την προμήθεια των πυραύλων Patriot χωρίς ωστόσο να υπάρξει θετική ανταπόκριση .

Σύμφωνα δε με τον αρθρογράφο της Sabah το τελεσίγραφο Πενς αποτελεί ένδειξη ότι οι εντάσεις μεταξύ της Άγκυρας και της Ουάσινγκτον βαίνουν κλιμακούμενες για το συγκεκριμένο θέμα.

Εάν τελικά η Τουρκία παραλάβει από τη Μόσχα τους S-400 το γεγονός από μόνο του θα προκαλέσει εξελίξεις, καθώς ο υπουργός Εξωτερικών Μαικ Πομπέο και η πολιτική και στρατιωτική ηγεσία του Πενταγώνου θα είναι πλέον υποχρεωμένοι να στείλουν στη Βουλή και τη Γερουσία προς έγκριση πακέτο κυρώσεων κατά της Τουρκίας.

Κυρώσεις – μεγάλο πλήγμα

Θα είναι η πρώτη φορά που η αμερικανική κυβέρνηση θα αναφέρει αναλυτικά κυρώσεις εναντίον της Τουρκίας με βάση το νόμο CAATSA και οι οποίες όπως αναμένεται θα αποτελέσουν πλήγμα για την τουρκική οικονομία αλλά και των αξιωματούχων του Ερντογάν που συνεργάστηκαν με τη Ρωσία για την αγορά των S-400.

Αξίζει δε να σημειωθεί ότι η Τουρκία, η οποία επί σειρά δεκαετιών χαρακτηριζόταν από τις ΗΠΑ ως ένα στρατηγικός σύμμαχος, με ρόλο στη σταθερότητα της περιοχής και του μουσουλμανικού κόσμου, αυτή τη στιγμή για πολλά μέλη του Κογκρέσου είναι αναξιόπιστη και πρέπει να εγκαταλειφθεί, λόγω της συμμαχίας στην οποία πιστεύεται ότι έχει προχωρήσει η Αγκυρα με τη Ρωσία και το Ιράν.

Δημοσιογραφικές πληροφορίες, από τις ΗΠΑ θέλουν την αμερικανική κυβέρνηση να βαδίζει αποφασισμένη για τη σύγκρουση, ωστόσο αν σε κάθε περίπτωση ο Ρ. Ερντογάν αποφασίσει να μην παραλάβει τους S-400, ακυρώνοντας την παραγγελία οι αμερικανοί θα του δώσουν τους Πάτριοτ και τα μαχητικά F-35.

Η κατάσταση στη Μέση Ανατολή και οι εξελίξεις στη Συρία, η διεισδυτικότητα της Ρωσίας με στόχο την συνεχώς αυξανόμενη επιρροή της, τα στρατηγικά συμφέροντα των ΗΠΑ στην Ανατολική Μεσόγειο και την ευρύτερη περιοχή, με ιδιαίτερη έμφαση στους ενεργειακούς σχεδιασμούς και τα γεωπολιτικά τους συμφέροντα είναι αυτά που θα καθορίσουν τη στάση της Ουάσιγκτον. Το ερώτημα είναι τι θα επιλέξει ο Ρ. Ερντογάν, με την Ουάσιγκτον να απειλεί ευθέως – μέσω κυρώσεων – με αποφασιστικό χτύπημα την τουρκική οικονομία, ενώ παραμέενι το ερώτημα αν θα συνεχίσει να επενδύει στο «γάμο συμφέροντος» που έχει συνάψει το τελευταίο διάστημα με τον Βλαντιμίρ Πούτιν και τι τελικά θα του αποφέρει μεγαλύτερα κέρδη.

Τι σημαίνει για Ελλάδα – Κύπρο

Η ένταση στις αμερικανο – τουρκικές σχέσεις σε κάθε περίπτωση ενισχύει τη θέση Ελλάδας και Κύπρου καθώς η Τουρκία χάνει την εμπιστοσύνη της οποίας απολάμβανε ως ο στρατηγικός σύμμαχος των ΗΠΑ στην περιοχή, που σε πολλές περιπτώσεις χαρακτηριζόταν και ως «εγγυητής της σταθερότητας». Και ίσως από αυτή τη διαμάχη – πάντα στο πλαίσιο των αμερικανικών συμφερόντων – Αθήνα και Λευκωσία να μην χάσουν τόσα όσα θα έχαναν αν Ουάσιγκτον και Άγκυρα διένυαν μία ήρεμη περίοδο στις σχέσεις τους. Οι εξελίξεις θα είναι καθοριστικές τόσο για το Αιγαίο όσο και για το Κυπριακό.

Σε κάθε περίπτωση καταλύτης θα είναι οι αποφάσεις του Ρ. Ερντογάν και με ποια πλευρά θα αποφασίσει τελικά να συνταχθεί. Θα μείνει στο «μαντρί» της Δύσης ή θα ρισκάρει στο πλευρό του Πούτιν;

Και αν επιλέξει το δεύτερο τι θα σημαίνει αυτό για Ελλάδα και Κύπρο;

Headlines