Τα «χρυσά οικόπεδα» της Ελλάδας για φυσικό αέριο – Τεράστια ανατροπή φέρνει το κοίτασμα του «Γλαύκου»

Ολοι θυμόμαστε ότι σημαία της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ ήταν η ανακάλυψη και αξιοποίηση των υδρογονανθράκων στην Ελλάδα. Ολοι θυμόμαστε τον πρώην υπουργό Αμυνας, Πάνο Καμμένο, να λέει στη Βουλή για τους… υδατάνθρακες. Ηταν ακόμη 2013 όταν και ο ΣΥΡΙΖΑ αλλά και ο πρόεδρος των ΑΝΕΛ έβλεπαν δισεκατομμύρια από τα ελληνικά κοιτάσματα που έρχονται οι ξένοι να τα αρπάξουν. «Δεν είναι ευρωπαϊκοί υδατάνθρακες, δεν είναι ευρωπαϊκή ΑΟΖ, ελληνική είναι η ΑΟΖ και ελληνικοί είναι οι… υδατάνθρακες και το φυσικό αέριο», είχε πει τότε.

Πέρασαν τέσσερα χρόνια αλλά η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ δεν έκανε ουσιαστικά απολύτως τίποτε για την αξιοποίηση πιθανών κοιτασμάτων στο ελληνικό υπέδαφος. Σε αντίθεση με την Κύπρο, η οποία έξυπνα έβαλε στο παιχνίδι όλες τις μεγάλες ξένες εταιρείες και κινήθηκε ταχύτατα για να γίνουν οι γεωτρήσεις, η Ελλάδα βρίσκεται ακόμη πολύ πίσω, ακόμη και στους διαγωνισμούς.

Με δεδομένο ότι οι μελέτες δείχνουν ότι και στις υποθαλάσσιες περιοχές της χώρας, κυρίως νοτίως της Κρήτης υπάρχουν μεγάλα κοιτάσματα, θα μπορούσε εδώ και καιρό η κυβέρνηση να κινητοποιηθεί τάχιστα και να δρομολογήσει και σοβαρές γεωοπολιτικές εξελίξεις.

Την ώρα που η Τουρκία αμφισβητεί το μισό Αιγαίο ή στους χάρτες της κρύβει ακόμη και την Κρήτη, η ελληνική πλευρά θα μπορούσε, και όφειλε να το έχει κάνει, να έχει ολοκληρώσει τις διαδικασίες για την ανακάλυψη (ή όχι) κοιτασμάτων φυσικού αερίου και πετρελαίου.

Επειτα από την ανακάλυψη 8-10 τρισεκατομμυρίων κυβικών ποδιών στον κυπριακό στόχο «Γλαύκο», τα δεδομένα αλλάζουν, όχι μόνο για την Κύπρο αλλά και για την Ελλάδα η οποία πρέπει τώρα να κινηθεί άμεσα. Η κυπριακή κυβέρνηση άλλωστε ετιμά ότι αφού χτύπησε φλέβα χρυσού στο οικόπεδο 10 είναι δεδομένο ότι θα βρει και αλλού φυσικό αέριο.

Αν ήταν και η Ελλάδα έτοιμη για να βρει φυσικό αέριο σε μεγάλες ποσότητες θα μπορούσε να δημιουργηθεί ένας ελληνοκυπριακός σταθμός υγραεριοποίησης ο οποίος θα ανέτρεπε τα πάντα στην περιοχή. Οι δύο χώρες, όχι μόνο θα είχαν φθηνό φυσικό αέριο για τους κατοίκους της (και φθηνή ηλεκτρική ενέργεια) αλλά θα μπορούσαν να γίνουν από κοινού ή κατά μόνας, ισχυροί παίκτες στην αγορά με τη μεταφορά αερίου στην Ευρώπη.

Αν σκεφτούμε ότι τώρα στην Ελλάδα φυσικό αέριο παίρνουμε από τη Ρωσία, και 6.000 χιλιόμετρα μακριά, το να βρεθεί κοίτασμα στα 100 ή 200 χιλιόμετρα θα ήταν «ανάσταση» για την ελληνική οικονομία. Οσο χρόνο κι αν έπαιρνε αυτό.

Τα ελληνικά κοιτάσματα

Η Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων έχει δηλώσει ότι έχει σκανάρει το υπέδαφος σε έκταση 32 χιλιάδων τετραγωνικών χιλιομέτρων και σχετικά με τις περιοχές του Ιονίου και της Κρήτης αναφέρει: «Γεωλογικά υπάρχουν ομοιότητες με τα πετρώματα της Νοτιοανατολικής Μεσογείου που έδωσαν τα τελευταία πέντε χρόνια πολλές ανακαλύψεις μεγάλων κοιτασμάτων αερίου. Οι θαλάσσιες περιοχές της Δυτικής Ελλάδας και νότια της Κρήτης χαρακτηρίζονται ιδιαίτερα από ασβεστολιθικά πετρώματα και παρουσιάζουν ομοιότητες με το κοίτασμα Zohr της Αιγύπτου, της Καλυψούς και του Ονησιφόρου της Κύπρου, αλλά και σε άλλες περιπτώσεις με το κοίτασμα της Αφροδίτης στην Κύπρο ή του Λεβιάθαν στο Ισραήλ».

Ο Ηλίας Κονοφάγος, Χημικός Μηχανικός και μέλος της Επιτροπής Ενέργειας της Ακαδημίας Αθηνών ανέφερε παλαιότερα ότι η μείζων περιοχή μεταξύ Κρήτης-Κύπρου και Αιγύπτου, μπορεί να περιέχει απολήψιμα αποθέματα, μέχρι και 15 τρισ. m3 φυσικού αερίου (αντιστοιχούν σε 30 χρόνια των αναγκών της Ευρώπης).

Γενικότερα μια παλαιότερη πρόβλεψη έλεγε ότι το Ιόνιο έχει τουλάχιστον 1,5 δισ. απολήψιμα βαρέλια πετρέλαιο, αλλά και κοιτάσματα φυσικού αερίου, τα οποία αποτελούν προέκταση των κοιτασμάτων της Αλβανίας.

Συνολικά 20 οικόπεδα μέχρι την Κρήτη μπορεί να έχουν κοιτάσματα, τα 9 στην Κρήτη.

Στην Κρήτη υπάρχου πιθανές συγκεντρώσεις φυσικού αερίου, σε απόσταση 30-40 χλμ. από τη στεριά, στα δυτικά της Γαύδου και στα ΝΑ της Ιεράπετρας.

Εκτός των 9 οικοπέδων της Ν. Κρήτης, τα υπόλοιπα οικόπεδα βρίσκονται στη ζώνη που ξεκινά από τα βορειοδυτικά της Κέρκυρας,στα όρια με την Αλβανία, και εκτείνεται προς τα κάτω, στους Παξούς και Αντίπαξους, μέχρι και τη θαλάσσια περιοχή του Ιονίου απέναντι από τον Αμβρακικό Κόλπο.

Ένα άλλο μεγάλο μέρος οικοπέδων βρίσκεται στη ζώνη που εκτείνεται από τα δυτικά της Κεφαλονιάς και φτάνει μέχρι το Κατάκολο, ενώ μια τρίτη ζώνη βρίσκεται στα ανοιχτά του Κατάκολου, κοντά στην περιοχή όπου έχει ήδη δοθεί σε κοινοπραξία για έρευνες.

Για το Ιόνιο ενδιαφέρον έχει επιδείξει η ισπανική REPSOL.

Πρόκειται για έκταση 6.671 τετραγωνικών χιλιομέτρων που καλύπτει την περιοχή δυτικά και νότια της Κέρκυρας, μέχρι την περιοχή δυτικά της Λευκάδας.

Τον Σεπτέμβριο μονογράφηκαν οι συμβάσεις παραχώρησης για τα θαλάσσια «οικόπεδα» νότια και νοτιοδυτικά της Κρήτης, καθώς τον Κυπαρισσιακό Κόλπο.

Η εκτίμηση που είχε κάνει η εταιρεία Energean Oil & Gas έκανε λόγο για την ύπαρξη στην περιοχή απολήψιμου πετρελαίου ύψους 50 ως 100 εκατομμύρια βαρέλια.

Σε παλαιότερο συνέδριο, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων Γιάννης Μπασιάς, επεσήμανε ότι οι πρώτες γεωτρήσεις στις περιοχές του Πατραϊκού κόλπου και του Κατάκολου, που είχαν παραχωρηθεί νωρίτερα, θα γίνουν μέχρι το τέλος του 2019. Στον Πατραϊκό, σύμφωνα με τα ΕΛΠΕ υπάρχουν σοβαρές πιθανότητες εντοπισμού κοιτάσματος μεγέθους 140 εκατ. βαρελιών.

Τα επόμενα χρυσά οικόπεδα της Κύπρου

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Ινστιτούτου Γεωλογικών Ερευνών των ΗΠΑ, η θαλάσσια περιοχή από την Κύπρο προς τον Λίβανο και την Αίγυπτο θα μπορούσε να περιέχει περισσότερα από 340 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια φυσικού αερίου. Σκεφτείτε ότι το κοίτασμα – μαμούθ στην Αίγυπτο είναι 500 τρισεκατομμύρια.

Σύμφωνα με τον Ηλία Κωνοφάγο, το μέγεθος του κοιτάσματος στον στόχο «Γλαύκο» κυμαίνεται μεταξύ 5 τρισ. κυβικά πόδια και 8 τρισ. κυβικά πόδια. Ωστόσο, οι ογκομετρικές εκτιμήσεις μας δείχνουν ότι η μέση ποσότητα αναμενόμενων ανακτήσιμων αποθεμάτων του κοιτάσματος (50% πιθανότητα ύπαρξης) βρίσκεται πολύ κοντά στα 7 τρισ. κυβικά πόδια φυσικού αερίου. Με άλλα λόγια πρόκειται για δύο δισ. ισοδύναμα βαρέλια πετρελαίου. Λαμβάνοντας υπόψη πως ένα κοίτασμα θεωρείται γιγαντιαίο όταν τα αποθέματά του ξεπερνούν τα 500.000.000 βαρέλια πετρελαίου, τότε μιλάμε για μια γιγαντιαία ανακάλυψη στη Μεγαλόνησο.

Στην Κύπρο, αυτή τη στιγμή υπάρχουν χαρτογραφημένοι τουλάχιστον 10 στόχοι κοιτασμάτων παρόμοιοι με το κοίτασμα «Zohr».

Για παράδειγμα η ιταλική εταιρεία ΕΝΙ έχει ήδη χαρτογραφήσει παρόμοιους στόχους κοιτασμάτων Ερατοσθένης-Νότια-1, 2 & 3, όπου εκτιμά ότι μπορεί να βρει αποθέματα μεταξύ 6 και 8 τρισ. ποδών.

Σύμφωνα με το energypress, Την τελευταία επταετία και μέχρι πριν από λίγες ημέρες, στην Κυπριακή ΑΟΖ έχουν πραγματοποιηθεί έξι γεωτρήσεις:

Δύο γεωτρήσεις έκανε το 2011 η Αμερικανική Noble Energy, μαζί με την Ισραηλινή Delek και τη Shell στο οικόπεδο 12. Το κοίτασμα «Αφροδίτη» που ανακαλύφθηκε στο οικόπεδο 12 με αποθέματα της τάξης των 130 δισ. κυβικών μέτρων, έδωσε φτερά στην υπόθεση υδρογονάνθρακες της Κύπρου, ωστόσο δεν ήταν αρκετό για να δώσει ποσότητες τέτοιες που να καθιστούν βιώσιμη την κατασκευή έργων αποθήκευσης και μεταφοράς του αερίου. Η ανακάλυψη νέων κοιτασμάτων θεωρήθηκε εξαρχής καθοριστική γιατί τη δημιουργία του απαραίτητου κρίσιμου μεγέθους.
Τις δύο πρώτες γεωτρήσεις της έκανε επίσης η Ιταλική ΕΝΙ μαζί με την Κορεατική KOGAS στο τεμάχιο 9, γεωτρήσεις όμως που απέβησαν άκαρπες.
Στο δεύτερο εξάμηνο του 2017 πραγματοποιήθηκε μία ακόμα γεώτρηση της Γαλλικής πολυεθνικής TOTAL, σε συνεργασία με την ENI, στο κοίτασμα Ονησιφόρος στο οικόπεδο 11. Τα ευρήματα χαρακτηρίστηκαν ως μικρού έως μεσαίου μεγέθους, και πάντως δεν δημιούργησαν ενθουσιασμό. Παρόλα αυτά, η γεώτρηση αυτή απέδειξε ότι το «μοντέλο» του γειτονικού τεράστιου κοιτάσματος Ζορ  λειτουργεί και εντός της Κυπριακής ΑΟΖ. Σε ποιοτικό επίπεδο η ένδειξη αυτή χαρακτηρίστηκε ως πολύ ελπιδοφόρα και αύξησε το ενδιαφέρον για έρευνες.
Η έκτη γεώτρηση έγινε πάλι από την κοινοπραξία ΕΝΙ και TOTAL στο κοίτασμα Καλυψώ στο οικόπεδο 4. Τα αποτελέσματα είναι πολύ ενθαρρυντικά καθώς υπολογίζεται ότι το κοίτασμα περιέχει πάνω από 170 δις. κυβικά μέτρα αερίου, αλλά βεβαίως για να εκτιμηθεί η ακριβής ποσότητα θα πρέπει να γίνει επιβεβαιωτική γεώτρηση.
Η επόμενη κίνηση που έχει προγραμματίσει η ΕΝΙ είναι να «τρυπήσει» στο κοίτασμα Σουπιά στο οικόπεδο 3 που της έχει παραχωρηθεί κοινοπρακτικά με την KOGAS, όπως άλλωστε και το οικόπεδο 2. Το γεωτρύπανο Saipem 12000 θα έκανε ήδη τις προπαρασκευαστικές ενέργειες εάν δεν είχε εμποδιστεί τις τελευταίες ημέρες από το Τουρκικό πολεμικό ναυτικό, σε μια σαφή προσπάθεια της Άγκυρας να «παγώσει» το ενεργειακό πρόγραμμα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Στην ΕΝΙ έχει ακόμα παραχωρηθεί το οικόπεδο 8.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η παρουσία στην Κυπριακή ΑΟΖ της μεγαλύτερης πετρελαϊκής εταιρείας του κόσμου ExxonMobil (της οποίας διευθύνων σύμβουλος ήταν μέχρι πέρυσι ο υπουργός εξωτερικών των ΗΠΑ Ρεξ Τίλερσον), η οποία έχει αναλάβει, σε συνεργασία με έναν άλλο γίγαντα, την Qatar Petroleum, την εξερεύνηση του -πλέον ελπιδοφόρου- οικοπέδου 10 της κυπριακής επικράτειας. Σύμφωνα με τα στελέχη της κοινοπραξίας, κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2018 θα πραγματοποιηθεί διερευνητική γεώτρηση στο οικόπεδο 10, ενώ έχει ξεκινήσει η διαδικασία για τρισδιάστατες σεισμικές έρευνες προκειμένου να προσδιοριστούν οι καλύτερες τοποθεσίες για γεωτρήσεις.