Ημέρα κατά της Σχολικής Βίας και του Εκφοβισμού

Ημέρα κατά της σχολικής βίας και του εκφοβισμού ή αλλιώς ημέρα κατά του bullying είναι η 6η Μαρτίου, η οποία καθιερώθηκε πανελληνίως από το Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων της Ελλάδος.

Δυστυχώς, το «bullying»,  είναι ένας όρος που ακούμε ολοένα και περισσότερο, αφού το φαινόμενο εξαπλώνεται.

Bullying (σχολικός εκφοβισμός) είναι η επαναλαμβανόμενη και εσκεμμένη βίαιη συμπεριφορά από συμμαθητές, εντός και εκτός σχολείου, με σκοπό την πρόκληση σωματικού ή ψυχικού πόνου, σύμφωνα με την Εταιρία Ψυχοκοινωνικής Υγείας του Παιδιού και του Εφήβου. Ο εκφοβισμός μπορεί να αποτελείται από λεκτική βία, διάδοση φημών, κλοπές, σωματική αλλά και σεξουαλική βία. Άνθηση παρουσιάζει και ο ηλεκτρονικός εκφοβισμός, με την Ελλάδα να έρχεται δεύτερη με 26,8% ακολουθώντας την Ρουμανία.

Όταν τα παιδιά δεν μπορούν να μιλήσουν για αυτό που βιώνουν, καταλήγουν να το σωματοποιούν. Σύμφωνα με μελέτη του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων σε 2.427 παιδιά 16-18 ετών, που είναι θύματα bullying, αναφέρουν ότι έχουν προβλήματα ύπνου, ζαλάδες, κόπωση και πόνου στη μέση. Το ίδιο ισχύει και για τους θύτες.

Αν το παιδί σας είναι θύμα bullying 

Μιλήστε με το παιδί σας για το φαινόμενο του bullying πρώτα γενικά και μετά πιο ειδικά. Ζητήστε του να μοιραστεί μία εμπειρία αν θέλει και μην κρίνετε. Κυρίως μην το πιέζετε να εξομολογηθεί κάτι γιατί έτσι το φοβίζετε περισσότερο.

Το παιδί μπορεί να σας πει ότι είναι θύμα εκφοβισμού. Το πρόβλημα ξεκινά όταν το παιδί δεν μιλά και πρέπει να το αντιληφθείτε από μόνοι σας. Μπορεί να έχει σημάδια στο σώμα του, να μην τρώει ή κοιμάται καλά, να βρέχει το κρεβάτι του και να παραπονιέται για πονοκέφαλο ή στομαχόπονο.

Μπορεί να μην θέλει να πάει στο σχολείο, να κάθεται περισσότερο με τους καθηγητές του, να είναι μοναχικό και να δυσκολεύεται να μιλήσει στο σχολείο. Ως προς το συναισθηματικό κομμάτι, μπορεί να δείχνει ξαφνικά πολύ νευρικό, λυπημένο, θυμωμένο ή μυστικοπαθές. Εδώ χρειάζεται να δώσετε προσοχή, γιατί μπορεί να μην δέχεται bullying, αλλά να υπάρχει άλλο θέμα, όπως η κατάθλιψη.

Ερωτήσεις που θα σας βοηθήσουν:

• Με ποιον έπαιξες σήμερα και γιατί;
• Τι παιχνίδια έπαιξες σήμερα; Πέρασες καλά;
• Ανυπομονείς να πας αύριο στο σχολείο;
• Υπάρχει κάποιος στο σχολείο που δεν συμπαθείς; Γιατί;
• Τι έκανες σήμερα στο φαγητό;

Απενοχοποιήστε το παιδί λέγοντάς του ότι κανείς δεν έχει το δικαίωμα να του φέρεται άσχημα και φυσικά δεν το προτρέπουμε να «απαντήσει» στο θύτη με βία. Το παιδί νιώθει αυτομάτως πιο δυνατό αν βλέπει ότι έχει υποστηρικτικό οικογενειακό δίκτυο όπου μπορεί να μιλήσει για όλα όσα βιώνει και να αποκαλύψει πτυχές του εαυτού του που ίσως κρύβει από τους γονείς, όπως είναι η ομοφυλοφιλία. Αποδεχθείτε το παιδί για αυτό που είναι και μιλήστε με το σχολείο ώστε να ληφθούν άμεσα μέτρα. Τέλος, ένας ειδικός θα βοηθήσει πολύ το παιδί αλλά και εσάς ως προς τη διαχείριση του θέματος.

Αν το παιδί σας κάνει bullying στους άλλους

Οι ενδείξεις ότι το δικό σας παιδί μπορεί να ασκεί bullying είναι η μυστικοπάθεια, η κατοχή χρημάτων ή αντικειμένων που δεν του ανήκουν και όταν μιλά αρνητικά ή επιθετικά για άλλα παιδιά. Πριν προβείτε σε συμπεράσματα, θα πρέπει να μιλήσετε μαζί του για το πώς τα πηγαίνει με τους συμμαθητές και αν αντιμετωπίζει προβλήματα το ίδιο.

Τι να κάνετε. Το πρώτο βήμα είναι να αναγνωρίσετε ότι υπάρχει πρόβλημα. Στη συνέχεια, πρέπει να μιλήσετε με το παιδί ώστε να καταλάβει ότι είναι λάθος, όποιες και αν είναι οι συνθήκες. Το επόμενο βήμα είναι να πείτε στο παιδί ότι θέλετε να συνεργαστείτε ώστε να αλλάξουν αυτές οι συνθήκες αλλά με υποστήριξη και αγάπη. Συμπεριλάβετε το σχολείο με ένα θετικό και εποικοδομητικό τρόπο:

• Ενημερώστε πρώτα για το παιδί σας για αυτό που σκοπεύετε να κάνετε
• Κλείστε ραντεβού με το δάσκαλο του παιδιού
• Συζητήστε το πρόβλημα εκτεταμένα και μάθετε ποια είναι η πολιτική του σχολείου σε τέτοια περιστατικά
• Ρωτήστε να μάθετε τι είναι αυτό που μπορείτε να κάνετε από τη δική σας πλευρά
• Βρείτε ένα πλάνο μαζί

Αν το παιδί νιώθει ντροπή, είναι σημαντικό να νιώσει άνετα μαζί σας. Ακόμα πιο σημαντικό όμως είναι να επιδείξετε εσείς οι ίδιοι σεβασμό και νοιάξιμο στη συμπεριφορά σας, εφόσον είστε το πρότυπό του. Βοηθήστε το να νιώθει καλά με τον εαυτό του και να αναπτύξει θετικές σχέσεις. Ακούστε τον με ενσυναίσθηση και μην τον κριτικάρετε. Επιτρέψτε του όμως να μπορεί να εκφράζει και τα δύσκολα συναισθήματα, όπως ο θυμός και η λύπη.

Γιατί φέρεται έτσι το παιδί; Υπάρχουν αρκετοί λόγοι. Ίσως έχει βιώσει το ίδιο επιθετική συμπεριφορά στο σπίτι ή έχει μάθει να είναι προκατειλημμένο απέναντι σε συγκεκριμένες ομάδες ανθρώπων. Ή έτσι νιώθει ότι έχει τον έλεγχο των καταστάσεων. Χρειάζεται λοιπόν να εντοπίσετε μαζί τη ρίζα του προβλήματος και να βοηθήσετε το παιδί να αισθανθεί καλύτερα, κυρίως με τον εαυτό του.