Στράτος και Οινιάδες, οι αρχαίες πόλεις των Ακαρνάνων

Αιτωλοακαρνανία: περιοχή με πλούσια μυθική παράδοση και αξιόλογο ιστορικό παρελθόν, κατοικημένη από δύο αντιμαχόμενα φύλα, τους Aιτωλούς και τους Aκαρνάνες.

Ο ποταμός Αχελώος αποτελούσε το επίμαχο όριο ανάμεσά τους, με τους μεν Αιτωλούς να κατοικούν ανατολικά του Αχελώου, τους δε Ακαρνάνες δυτικά αυτού.

Όσοι ταξιδεύουν σήμερα στην Περιφερειακή Ενότητα Αιτωλοακαρνανίας έχουν τη δυνατότητα να επισκεφθούν τους αρχαιολογικούς χώρους των δύο σημαντικότερων πόλεων των Ακαρνάνων, της Στράτου και των Οινιαδών.

Τα λείψανα της Στράτου, της οχυρής πρωτεύουσας των Ακαρνάνων, βρίσκονται στην ευρύτερη περιοχή του ομώνυμου μεσόγειου χωριού, βορειοδυτικά του Αγρινίου.

Χτισμένη σε θέση στρατηγικής σημασίας, κοντά στις δυτικές όχθες του Αχελώου, στα σύνορα με την Αιτωλία, η Στράτος, μεγίστη κατά τον Θουκυδίδη πόλη, κατελήφθη το 266 π.Χ. από τους Αιτωλούς και δέχτηκε πολλές επιθέσεις από τον Φίλιππο Ε’, βασιλιά της Μακεδονίας.

Η διατηρούμενη οχύρωση της πόλης χρονολογείται από τον 5ο αιώνα π.Χ. Οι αρχαιολογικές έρευνες έχουν φέρει στο φως οικοδομήματα της αγοράς, ερείπια μεγάλου θεάτρου (εντός των τειχών της πόλης και πολύ κοντά στην αγορά της), που κατασκευάστηκε τον 4ο αιώνα π.Χ. (ανακατασκευές και επιδιορθώσεις έγιναν τον 3ο και το 2ο αιώνα π.Χ.), και ερείπια ναού αφιερωμένου στον Στράτιο Δία.

Ο ναός (δωρικός, εξάστυλος, με κορινθιακούς κίονες στο εσωτερικό του), ένα από τα σπουδαιότερα μνημεία της Δυτικής Ελλάδας, άρχισε να κατασκευάζεται το 321 π.Χ., έμεινε όμως ημιτελής, ίσως λόγω πολεμικών συγκρούσεων με τους Αιτωλούς.

Οι Οινιάδες ήταν η δεύτερη σε μέγεθος και σπουδαιότητα πόλη των Ακαρνάνων μετά τη Στράτο. Ο αρχαιολογικός χώρος των Οινιαδών βρίσκεται στη θέση «Τρίκαρδος», σε απόσταση 6 χιλιομέτρων δυτικά από την Κατοχή, γεωργική κωμόπολη, χτισμένη κοντά στις όχθες του Αχελώου.

Τα σωζόμενα ερείπια (Τρικαρδόκαστρο για τους κατοίκους της περιοχής) φανερώνουν την αλλοτινή σημασία της πόλης, που πρέπει να έλαβε την οριστική μορφή της μέσα στον 4ο αιώνα π.Χ.

Διατηρούνται, μεταξύ άλλων, εντυπωσιακά τμήματα τειχών, λείψανα του θεάτρου, νεώσοικοι στο αρχαίο λιμάνι, θεμέλια οικοδομημάτων της αγοράς και τμήμα του οικιστικού ιστού της πόλης, ενώ εκτός των τειχών έχουν ερευνηθεί τάφοι.

Η οχύρωση, χτισμένη κατά το πολυγωνικό σύστημα, ακολουθεί το ανάγλυφο του εδάφους και περιβάλλει την πόλη σε μήκος περίπου 6,5 χιλιομέτρων.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι νεώσοικοι, όπου στεγάζονταν και επισκευάζονταν τα πλοία το χειμώνα, και το θέατρο, κοντά στην αγορά, με δύο κατασκευαστικές φάσεις (μέσα 4ου αιώνα π.Χ. και α’ μισό 3ου αιώνα π.Χ.).

Στο χώρο του θεάτρου πραγματοποιούνται τους καλοκαιρινούς μήνες θεατρικές παραστάσεις και συναυλίες, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Οινιαδών.