Παναγία των Παρισίων: Οι ανεκτίμητοι θησαυροί που σώθηκαν και αυτοί που αγνοούνται

Παγκόσμιο κύμα θλίψης και συμπαράστασης προς τον γαλλικό λαό προκάλεσε η πυρκαγιά που ξέσπασε στην Παναγία των Παρισίων, καταστρέφοντας σημαντικό μέρος του εμβληματικού καθεδρικού ναού.

Η συγκίνηση που κατέλαβε τα πλήθη των κατοίκων του Παρισιού και των τουριστών, οι οποίοι συγκεντρώθηκαν με δάκρυα στα μάτια χθες το βράδυ στις γέφυρες του Σηκουάνα σε απόσταση ασφαλείας γύρω από την Νοτρ Νταμ, ήταν διάχυτη.

Η πυροσβεστική υπηρεσία της γαλλικής πρωτεύουσας ανακοίνωσε ότι η φωτιά τέθηκε υπό πλήρη έλεγχο, με ισχυρές δυνάμεις πυρόσβεσης να παραμένουν ανεπτυγμένες περιμετρικά του ναού, επιτηρώντας τον χώρο. Σύμφωνα με τον εισαγγελέα του Παρισιού, η πυρκαγιά πιθανόν προκλήθηκε από ατύχημα και όχι σκόπιμα, ωστόσο το φως της δημοσιότητας είδαν από την πρώτη στιγμή κάποιες θεωρίες συνωμοσίες για το πώς ξεκίνησε η πυρκαγιά, με σχετικά βίντεο και φωτογραφίες από την ώρα της καταστροφής.

Πλέον, οι προσπάθειες της επόμενης μέρας στρέφονται στην αποτίμηση των ζημιών και στην επούλωση των «πληγών». Ο γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, δεσμεύθηκε για την ανοικοδόμηση του ναού, απευθύνοντας έκκληση σε όλους να συμβάλουν στην αποκατάσταση του παρισινού μνημείου. «Θα ανοικοδομήσουμε τη Νοτρ Νταμ μαζί» διαβεβαίωσε ο Μακρόν, υποσχόμενος ότι αυτό θα είναι «το έργο μας τα χρόνια που θα έλθουν», ενώ την ίδια ώρα μεγάλη κινητοποίηση υπάρχει και εκτός Γαλλίας προκειμένου να αποκατασταθούν άμεσα οι ζημιές μετά την καταστροφική πυρκαγιά.

Παρότι ο γάλλος πρόεδρος αλλά και οι πολίτες εμφανίζονται αισιόδοξοι, αγωνία επικρατεί ακόμη για ορισμένα από τα θρησκευτικά και ιστορικά κειμήλια που φυλάσσονταν μέσα στην εκκλησία. Ο 855 ετών καθεδρικός ναός φιλοξενούσε μέχρι χθες το βράδυ δεκάδες ανεκτίμητης αξίας θησαυρούς, μεταξύ των οποίων αγάλματα, θρησκευτικά κειμήλια και μουσικά όργανα.

Παρά το γεγονός πως οι Αρχές έχουν αρχίσει σιγά-σιγά να αποκαλύπτουν ποια από τα εκθέματα σώθηκαν από την πύρινη λαίλαπα, υπάρχει και μια αρκετά μακριά λίστα με κειμήλια η τύχη των οποίων αγνοείται.

Ποιοι θησαυροί διασώθηκαν

Το ακάνθινο στεφάνι

Ένας από τους μεγαλύτερους θησαυρούς της Νοτρ Νταμ είναι το ακάνθινο στεφάνι, το οποίο έχει πάνω του περίπου 70 αγκάθια και περιβάλλεται από ένα χρυσό νήμα. Το ακάνθινο στεφάνι εκτίθεται μόνο τις Παρασκευές και κατά τη διάρκεια της Σαρακοστής, αλλά και τη Μεγάλη Παρασκευή. Αγοράστηκε από τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία από τον Λουδοβίκο Θ’.

Ένα κομμάτι από τον Τίμιο Σταυρό και ένα καρφί από τη Σταύρωση συγκαταλέγονται, επίσης, στον ανεκτίμητο θησαυρό που σώθηκε από την ολική καταστροφή.

Σύμφωνα με το υλικό που έχει συγκεντρώσει η λειψανοθήκη, ο Ακάνθινος Στέφανος του Χριστού αποτελούνταν από τα εξής:

– από βούρλα του γένους Juncus (το βούρλο είναι ποώδες αειθαλές υδρόφιλο φυτό με κυλινδρικό βλαστό και φύλλα μακρόστενα και συνήθως κυλινδρικά επίσης· τα άνθη του είναι μικρά, και από τα φύλλα του φτιάχνονται καλάθια),

– και από το αγκαθωτό θαμνόδεντρο Ziziphus spina-christi (είδος τζιτζιφιάς) της οικογένειας των ραμνιδών.

Ο ακάνθινος στέφανος του Χριστού που αποθησαυρίζεται στην Παναγία των Παρισίων είναι ένα κυκλοτερές στεφάνι από πλεγμένα, συνεστραμμένα στελέχη βούρλων, και δεν υπάρχουν καθόλου κλαδιά Ziziphus spina-christi ή αγκάθια από αυτό το θαμνόδεντρο.

Το εκκλησιαστικό όργανο

Ο αντιδήμαρχος του Παρισιού, Εμανουέλ Γκρεγκουάρ, δήλωσε την Τρίτη ότι το τεράστιο εκκλησιαστικό όργανο, με τους 8.000 αυλούς, σώθηκε με μικρές… πληγές.

Το εκκλησιαστικό όργανο «έχει εν μέρει διασωθεί, όμως είναι καλυμμένο με μπάζα, σκόνη και νερό» δήλωσε ο Φιλίπ Λεφέβρ, που εδώ και 35 χρόνια είναι οργανίστας στην Παναγία των Παρισίων.

«Τους επόμενους μήνες, όλο αυτό θα στεγνώσει και υπάρχει κίνδυνος να προκληθούν δομικά προβλήματα» πρόσθεσε ο 70χρονος.

«Ελπίζουμε ότι θα παραμείνει σταθερό και ότι μόλις καταστεί δυνατό θα προστατευτεί» σημείωσε, επισημαίνοντας πως το συγκεκριμένο όργανο είναι από τα μεγαλύτερα στην Ευρώπη.

Παρότι κατασκευάστηκε το 1403, έχει αναπαλαιωθεί αρκετές φορές και πιο πρόσφατα το 2013. Ωστόσο, ορισμένοι από τους αυλούς του είναι πολύ παλιοί και χρονολογούνται στη Μεσαιωνική Εποχή.

Βιτρό

Άθικτα φέρεται να είναι και τα περίτεχνα βιτρό του καθεδρικού ναού, όπως μεταδίδουν γαλλικά ΜΜΕ.

Η Παναγία των Παρισίων διαθέτει εντυπωσιακά βιτρό, με τα πιο χαρακτηριστικά να είναι τρία παράθυρα διακοσμημένα με τριαντάφυλλα που χρονολογούνται στον 13ο αιώνα.

Όπως δήλωσε ο εκπρόσωπος του ναού, και τα τρία απέραντα παράθυρα φαίνεται να έχουν επιβιώσει, παρόλο που οι εμπειρογνώμονες δεν τα έχουν ακόμη επιθεωρήσει και μπορεί να έχουν υποστεί μικρές ζημιές.

Το πρώτο και πιο μικρό βρίσκεται στη δυτική πρόσοψη και ολοκληρώθηκε γύρω στο 1225. Το νότιο παράθυρο έχει διάμετρο περίπου 13 μέτρων και αποτελείται από 84 πάνελ αλλά δεν διατηρεί τα αρχικά του χρώματα καθώς είχε καταστραφεί από προηγούμενες φωτιές.

Le désastre. Trois vitraux inestimables sont déjà partis en fumées #NotreDame
-La Rosace ouest, 1225
-La Rosace nord, 1250
La Rosace sud, 1250 pic.twitter.com/IK5IENDMjd

— Vasilis Dalianis (@VasilisDalianis) April 15, 2019

Το άμφιο του Λουδοβίκου του Θ΄

Στον καθεδρικό ναό φυλασσόταν και το άμφιο του Λουδοβίκου του Θ’-γνωστού και ως Λουδοβίκου του Άγιου. Ο μονάρχης της Γαλλίας τον 13ο αιώνα είναι και ο μοναδικός βασιλιάς της Γαλλίας που αγιοποιήθηκε.

Ο χιτώνας του Αγίου Λουί

Ο χιτώνας του Αγίου Λουί είναι ένα ένδυμα του 13ου αιώνα που λέγεται ότι ανήκει στον βασιλιά Λουί – τον μοναδικό γάλλο βασιλιά που έγινε άγιος.

Ο Λουί συμμετείχε στην έβδομη σταυροφορία και πέθανε κατά τη διάρκεια της 8ης σταυροφορίας το 1270. Η δήμαρχος επιβεβαίωσε ο χιτώνας σώθηκε τη Δευτέρα.

Ο πλανήτης αγωνιά για την τύχη τους

Ένας μεγάλος αριθμός έργων τέχνης και γλυπτών μεταφέρθηκαν από τον καθεδρικό ναό στο δημαρχείο του Παρισιού νωρίτερα, ωστόσο δεν είναι ακόμη σαφές ποια από τα παρακάτω έργα είναι μεταξύ τους:

«Κάθοδος από τον σταυρό»

Η «κάθοδος από τον σταυρό», το γλυπτό του Νικολά Κουστό, είναι ένα από τα πιο γνωστά γλυπτά του ναού και είναι τοποθετημένο πάνω από το ιερό. Στις φωτογραφίες φαίνεται πως επίσης έχει διασωθεί επίσης, όμως δεν ήταν ακόμα δυνατό να διαπιστωθεί αν έχει υποστεί ζημιές.

«Η Παναγιά των Παρισίων»

Ένα από το σπουδαιότερα αγάλματα της εκκλησίας είναι αυτό που απεικονίζει την Παναγία με τον Ιησού στην αγκαλιά της και χρονολογείται στον 14ο αιώνα. Το άγαλμα, η τύχη του οποίου αγνοείται, μεταφέρθηκε στη Νοτρ Νταμ το 1818.

Ο πίνακας του Θωμά του Ακινάτη

Ο εν λόγω πίνακας, του 17ου αιώνα έγινε δωρεά στον ναό το 1974. Απεικονίζει τον Άγιο να πίνει νερό από την πηγή της σοφίας.

Οι καμπάνες του καθεδρικού

Η Παναγία των Παρισίων έχει συνολικά 10 καμπάνες. Η παλαιότερη, που ονομάζεται Εμάνουελ, ζυγίσει 13 τόνους και κατασκευάστηκε τον 15ο αιώνα.