Οι S-400 βάζουν «φωτιά» στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις – Ο ρόλος της Ελλάδας

Στο κόκκινο βρίσκονται οι σχέσεις Τουρκίας – ΗΠΑ το τελευταίο διάστημα με αιχμή την αγορά των ρωσικών S-400 από την Άγκυρα, που σύμφωνα με τις δηλώσεις Τούρκων αξιωματούχων τουλάχιστον προχωρά κανονικά.

Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επιχειρεί να εμφανιστεί ως «αυτόφωτος» και ικανός να λαμβάνει αποφάσεις πρόεδρος, θέλει όμως πραγματικά να σπάσει τα δεσμά της αμερικανικής κηδεμονίας; Αυτό ακόμα δεν είναι σαφές.

Οι ΗΠΑ από την πλευρά τους έχουν ήδη στείλει το πρώτο ξεκάθαρο τελεσίγραφο στην Τουρκία, καλώντας την να επιλέξει εάν είναι με το ΝΑΤΟ (δηλαδή τις ΗΠΑ) ή με τη Ρωσία, καθώς δεν μπορεί να είναι «υπηρέτης δύο αφεντάδων» και κάθε μέρα ανεβάζουν όλο και περισσότερο την πίεση που ασκούν στην Άγκυρα. Φυσικά και η Ουάσιγκτον δεν θέλει να χάσει τον πολύτιμο και στρατηγικής σημασίας σύμμαχο της στην περιοχή, χάνοντας το έλεγχο και αφήνοντας τον Ερντογάν να περάσει στην πλήρη επιρροή της Ρωσίας και για αυτό κανείς δεν μπορεί προς το παρόν να πει ξεκάθαρα ότι οι ΗΠΑ είναι αποφασισμένες να κόψουν τις σχέσεις τους με την Τουρκία και να περάσουν σε ένα τελείως διαφορετικό μείγμα πολιτικής.

Έτσι και οι δύο πλευρές επιλέγουν το επικίνδυνο μονοπάτι του εκβιασμού και τραβούν το σκοινί όλο και περισσότερο με την Ελλάδα και πιο συγκεκριμένα το Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο να αναδεικνύονται σε σημείο τριβής των αμερικανο – τουρκικών σχέσεων, με άγνωστες συνέπειες.

Οι ΗΠΑ στο πλαίσιο της κρίσης των αμερικανο – τουρκικών σχέσεων επιλέγουν να προσεγγίσουν την Αθήνα και Λευκωσία θέλοντας έτσι να ενισχύσουν τις θέσεις της Ουάσιγκτον στην περιοχή και το επιχειρούν ανοίγοντας τη συζήτηση των εξοπλισμών και της εγκατάστασης κρίσιμων οπλικών συστημάτων στην Ελλάδα.

Μόνο τυχαίο δεν μπορεί να θεωρείται το δημοσίευμα στην «Καθημερινή » ότι Αθήνα και Ουάσιγκτον αναζητούν ευέλικτες επιλογές για τη συνέχιση της παρουσίας αμερικανικών οπλικών συστημάτων,και άλλων πόρων στην περιοχή, σχετικά με τη δυνατότητα φιλοξενίας στην Ελλάδα αεροσκαφών UAV ή άλλων εξοπλισμών, αλλά και για την «προθυμία» των ΗΠΑ να να αυξήσουν τη συμμετοχή τους σε ασκήσεις που οργανώνονται από την Ελλάδα.

Την ίδια στιγμή σε ένα διακομματικό νομοσχέδιο για την Εταιρεική Σχέση Ασφάλειας και Ενέργειας στην Ανατολική Μεσόγειο, η Ελλάδα εμφανίζεται να μπαίνει στο «επίκεντρο του στρατηγικού ενδιαφέροντος των ΗΠΑ». Τα στοιχεία που έχουν προκαλέσει υπερβολική και πρόωρη αισιοδοξία στην Αθήνα είναι η άρση της απαγόρευσης πώλησης όπλων στην Κυπριακή Δημοκρατία,η πρόβλεψη ότι μέσα σε 90 ημέρες από την επικύρωσή του ο αμερικανός ΥΠΕΞ θα πρέπει να υποβάλει λίστα στο Κογκρέσο με τον αριθμό των παραβιάσεων του ελληνικού εναέριου χώρου και της ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας, η αναφορά ότι η ασφάλεια των εταίρων της Αμερικής, όπως η Ελλάδα και η Κύπρος, είναι σημαντική για τα συμφέροντα των ΗΠΑ, καθώς και ο χαρακτηρισμός της Ελλάδας ως πολύτιμου μέλους του ΝΑΤΟ και πυλώνα ασφαλείας στην Ανατολική Μεσόγειο.

Η μεταστροφή των ΗΠΑ δεν είναι παρά αποτέλεσμα της ανάγκης τους να προχωρήσουν σε αναθεώρηση της πολιτικής τους στον απόηχο και της διαδικασίας αποδόμησης των αμερικανο – τουρκικών σχέσεων που βρίσκεται σε εξέλιξη. Η Αθήνα παραμένει ένα χρήσιμο «σχέδιο Β» το οποίο παράλληλα χρησιμοποιείται στο έπακρο από τους αμερικανούς στον εκβιασμό τους απέναντι στην Τουρκία, καθώς εάν τελικά επέλθει το «διαζύγιο» θα πονέσει περισσότερο εάν έχει σαν αποτέλεσμα την ενίσχυση των σχέσεων με την Ελλάδα. Επίσης η προοπτική ενίσχυσης των σχέσεων με την Ελλάδα λειτουργεί αποτρεπτικά στο πλαίσιο του εκβιασμού που θα μπορούσε να ματαιώσει τη ρήξη.

Η Ελλάδα χρησιμοποιείται ως κλειδί, ένα πολύτιμο εργαλείο, στο παζάρι των ΗΠΑ με την Τουρκία, το οποίο φυσικά δεν θα διστάσει κανείς να θυσιάσει σε ενδεχόμενη συμφωνία.

Η Τουρκία την Κυριακή σήκωσε το «γάντι» που έριξαν οι ΗΠΑ και απάντησε μέσα από ένα δημοσίευμα της Milliyet συνδέοντας την απόκτηση των S-400 από την Άγκυρα με την Ελλάδα και τις «παραβιάσεις» που πραγματοποιεί στο Αιγαίο.

Σύμφωνα με τη Milliyet δημιουργείται ένα «τείχος προστασίας» το οποίο σύμφωνα με το δημοσίευμα θα λειτουργήσει αποτρεπτικά ενισχύοντας τις δυνατότητες της Τουρκίας τόσο έναντι της Ελλάδας όσο και για να καλυφθεί η περιοχή της ανατολικής Μεσογείου η οποία έχει πλέον αυξημένη σημασία λόγω της ενέργειας.

Μία πυροβολαρχία από τις συστοιχίες των S-400 εξετάζεται σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα να τοποθετηθεί στο Τσανάκαλε (Δαρδανέλια), τη Σμύρνη ή τη Μούγλα αυξάνοντας την αποτρεπτική ικανότητα της περιοχής έναντι της Ελλάδας. Σχολιάζεται ακόμη ότι έτσι θα μειωθεί και το κόστος από τις απογειώσεις των τουρκικών F16 που χρησιμοποιούνται εκεί για καταδίωξη ελληνικών μαχητικών αεροσκαφών. Για την περιοχή της Μεσογείου για να καλύπτεται ιδιαίτερα η ανατολική Μεσόγειος της οποίας η σημασία αυξάνεται λόγω της πολιτικής ενέργειας και η Κύπρος, γίνονται σκέψεις για τοποθέτηση μιας μονάδας είτε στη Μερσίνη, είτε στα Άδανα είτε στο Χατάι (Αντιόχεια). Η τοποθέτηση άλλωστε μιας μονάδας στο Χατάι ή το Γκαζιάντεπ θα καλύπτει και τη βόρεια περιοχή της Συρίας.

Το δημοσίευμα επί της ουσίας χτυπάει «καμπανάκι» ότι ο εκβιασμός των ΗΠΑ μέσω Αθήνας δεν έχει περάσει απαρατήρητος και ήδη απαντάται. Και φυσικά έπεται συνέχεια…