Βίλα Καζούλη: Η ιστορία του νεοκλασικού όπου βασάνιζαν αντιστασιακούς – Γιατί θεωρείται «στοιχειωμένη»

Στολίδι της Κηφισιάς, έκτασης 47 στρεμμάτων, η γνωστή στο κοινό ως «βίλα Καζούλη», αποτελεί ένα από τα πιο πολυσυζητημένα κτίρια της Αθήνας. Μία παλιά, αρχοντική κατοικία που συνοδεύεται από θρύλους και δοξασίες,  χτισμένη στις αρχές τoυ 1910 από τον Αιγυπτιώτη επιχειρηματία της Αλεξάνδρειας  Νικόλαο Καζούλη.

Διαβαίνοντας κανείς την μεγάλη σιδερένια πύλη της έπαυλης έρχεται αντιμέτωπος με τα γλυπτά λοντάρια, τις μαρμάρινες σκάλες, και τον εντυπωσιακό τρούλο που «δένει» όλο το οίκημα σε ένα μείγμα νεοκλασικισμού και αναγεννησιακής αρχιτεκτονικής. Τα επόμενα χρόνια ο γαμπρός του Καζούλη, ο αρχιτέκτονας Παναγιώτης Αριστόφρονας, άνθρωπος με μεγάλη και πολύπλευρη μόρφωση ξεκινά έρευνες για την ανακάλυψη της Ακαδημίας Πλάτωνος , με ορμητήριό του την θερινή κατοικία του στην Κηφισιά. Λέγεται πως βυθισμένος μέσα στους χώρους της πολύτιμης βιβλιοθήκης του, ανάμεσα σε σπάνια φιλοσοφικά έργα, πραγματοποίησε όλες τις μελέτες και τις έρευνές του, για ένα όνειρο που δεν έμελλε να υλοποιηθεί ποτέ.

Όπως αναφέρεται στη Μηχανή του Χρόνου, την περίοδο της γερμανικής κατοχής η έπαυλη, κατόπιν κατάληψης των Γερμάνων, διετέλεσε φρουραρχείο των SS. Θρύλοι περί φαντασμάτων εντός της έπαυλης μοιάζουν ολοένα και πιο αληθινοί στο άκουσμα των μεσαιωνικών βασανιστηρίων εις βάρος των συλληφθέντων αντιστασιακών. Οι εφιαλτικοί μέθοδοι των SS οδήγησαν στον θάνατο 12 Ελλήνων, οι οποίοι θάφτηκαν στον κήπο της έπαυλης. Φήμη που έρχεται να ενισχύσει την ύπαρξη φαντασμάτων, αποτελεί η δολοφονία της δημοσιογράφου Χούλια και o Σπανός, από τους Γερμανούς, έξω ακριβώς από την έπαυλη.

Τουρκικό νεκροταφείο

Δεν μπορεί κανείς να αμελήσει το γεγονός ότι η βίλα είναι χτισμένη πάνω σε τούρκικο νεκροταφείο. Τα υπόγεια περάσματα – όπως η φημολογούμενη σήραγγα που συνέδεε την άλλοτε θερινή κατοικία με το παρεκκλήσι του Αγ. Παύλου, εντός του ΚΑΤ- οι ατελείωτοι διάδρομοι, και τα σκοτεινά δωμάτια προκαλούν δέος στον επισκέπτη, εξάπτοντας την φαντασία του μπροστά στα υπερφυσικά σενάρια που κρύβει μέσα της έπαυλη. Πολλοί πιστεύουν ότι τις νύχτες στις σκοτεινές γωνίες της άλλοτε λαμπερής έπαυλης, περιπλανώνται οι σκιές των νεκρών ενώ και οι ίδιοι οι ιδιοκτήτες της ανά τα χρόνια έχουν ενισχύσει με τον τρόπο τους, την ύπαρξη των εν λόγω θρύλων.

Η βίλα Καζούλη, εκτός των φαντασμάτων, έχει φιλοξενήσει ανά δεκαετίες εξέχουσες προσωπικότητες, ανάμεσα τους και ο Βασιλιάς Γεώργιος ο Α’. Η εκλεκτικιστικού ρυθμού, γερμανικών τάσεων βίλα έχει χρησιμοποιηθεί όμως και ως τόπος γυρισμάτων της ταινίας «Υπολοχαγός Νατάσα», με πρωταγωνίστρια την Αλίκη Βουγιουκλάκη.

Μετά την απελευθέρωση το κτίσμα χρησιμοποιείται από τον ΕΛΑΣ. Το 1949 περνά στο Δημόσιο. Εκεί στεγάζεται το πρώτο νοσοκομείο ΚΑΤ μέχρι το 1952. Το 1953 στεγάζει και περιθάλπτει τους σεισμοπαθείς των Ιονίων Νήσων, μέχρι και το 1955. Το 1985-87  η βίλα αποτέλεσε ιδιοκτησία του ΙΚΑ, ενώ σήμερα στο κτίριο στεγάζεται το Εθνικό Κέντρο Περιβάλλοντος και Αειφόρου Ανάπτυξης.