Μια καθαρά ελληνική ιστορία

Η δικτατορία δημιούργησε τα κατά κοινή ομολογία χρήσιμα ΚΑΤΕΕ, τα οποία η δημοκρατία μας μετέτρεψε σε ΤΕΙ το 1983 και με διαδοχικούς νόμους αύξησε τη διάρκεια σπουδών τους στα 4 έτη και τα ανωτατοποίησε οριστικά το 2007 παρά τις ισχυρές αντιδράσεις των πανεπιστημίων και όχι μόνο. Κάθε αντίδραση πάντοτε χαρακτηριζόταν ως συντεχνιακή και ελιτίστικη και η κοινωνία αποδεχόταν με ευχαρίστηση την κατ’ όνομα αναβάθμιση, την αύξηση των εισακτέων και την ίδρυση τμημάτων ΤΕΙ και στην πιο απομακρυσμένη γωνιά της χώρας. Δεν αποδεχόταν βέβαια ευχάριστα η κοινωνία την ανεργία των αποφοίτων αλλά αυτό είναι μια άλλη υπόθεση που απέχει βολικά ορισμένα έτη.

Θα περίμενε κανείς ότι, μετά την τυπική αναβάθμιση των ΤΕΙ, θα δινόταν ιδιαίτερη έμφαση και στην ουσιαστική χρηματοδότηση, την ενίσχυση τους σε καθηγητές και την ποιοτική αναβάθμιση των προγραμμάτων σπουδών. Όμως η πραγματικότητα είναι τελείως διαφορετική. Αν πάρουμε μόνο τον πολύ σημαντικό δείκτη του αριθμού των διδασκόντων, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ βλέπουμε να παραμένει σταθερός μέχρι το 2009 και μετά να μειώνεται κατά τα 2/3! Δεν συμβαίνει βέβαια το ίδιο με τους εισακτέους που είναι συνήθεια όλων των κυβερνήσεων να αυξάνονται. Υπάρχει λοιπόν εδώ μια συνειδητή (;) προσπάθεια υποβάθμισης των ΤΕΙ, τα οποία πρέπει να σημειώσουμε έκαναν τηρουμένων των αναλογιών αξιόλογο και σε κάποιες περιπτώσεις εξαιρετικό έργο.

Και φτάνει η εποχή του μεταρρυθμιστή Γαβρόγλου, ο οποίος αποφασίζει ότι τα ΤΕΙ δεν εξυπηρετούν πλέον τίποτε και πρέπει να τα καταργήσουμε. Φταίμε όλοι μας λέει που έφτασε η κατάσταση εκεί προσαρμόζοντας κατάλληλα το «μαζί τα φάγαμε». Αν υποθέσουμε όμως για μια στιγμή πως είναι έτσι τότε θα έπρεπε να τα κλείσουμε ή ακόμη καλύτερα όπως λέει ο ΟΟΣΑ να τα επαναδρομολογήσουμε στον αρχικό τους στόχο. Φυσικά αυτά δεν τα σκέπτεται καν ο Υπουργός ίσως γιατί έχουν πολιτικό κόστος και αποφασίζει κάτι πολύ δημοφιλέστερο: να τα κάνουμε πανεπιστήμια! Ας μην μπούμε σε λεπτομέρειες οικονομικές, ακαδημαϊκές και τεχνικές, έχει ο Θεός! Τι ωραίος που θα ήταν ο κόσμος αν αρκούσε μόνο η απόφαση μας!

Εδώ να μου επιτραπεί να κάνω αναλογική χρήση του διαλόγου από το ‘Μεγάλο μας Τσίρκο’ του Ιάκωβου Καμπανέλλη: «Έτσι θα έχουν χωρίς να έχουν και δεν θα έχουν ενώ θα έχουν». Ο Καμπανέλλης μιλάει για το Σύνταγμα, εμείς εδώ για τα Πανεπιστήμια.

Αλλά και το Σύνταγμα κάποια σχέση έχει με τα Πανεπιστήμια. Το περίφημο άρθρο 16 που τυπικά δεν καταργήσαμε μιλάει σαφέστατα για το αυτοδιοίκητο των Πανεπιστημίων και επιβάλλει την ύπαρξη νόμου που αφορά στην ίδρυση πανεπιστημιακών τμημάτων. Ο νόμος αυτός που απαιτείται από το Σύνταγμα είναι ο 4485/17 του ίδιου του κ. Γαβρόγλου, όμως στην προκειμένη περίπτωση παρακάμπτεται με καινούριο νόμο που δεν απαιτεί την σύμφωνη γνώμη της Συγκλήτου. Συμπτωματικά δύο Σύγκλητοι, του Πανεπιστημίου Πατρών και του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, αρνούνται το σχέδιο Γαβρόγλου.

Ο σεβασμός και η ενίσχυση της αυτονομίας των πανεπιστημίων είναι προτεραιότητα σε ολόκληρη την Ευρώπη. Μάλιστα ο ΟΟΣΑ θεωρεί ότι κύριος στόχος για την αναβάθμιση της ανώτατης παιδείας στην Ελλάδα πρέπει να είναι η ενίσχυση της αυτονομίας των ΑΕΙ. Όμως αυτό προσκρούει στο πολιτικό σύστημα που χρησιμοποιεί διαχρονικά τα πανεπιστήμια και ειδικά το μηχανογραφικό ως μέσο ενίσχυσης της πολιτικής επιρροής.

«Δεν είναι κι ώριμοι για να το έχουν» όπως θα έλεγε ο Καμπανέλλης.