Από τη φυσαρμόνικα του Κύρκου στο ψαροντούφεκο του Σφακιανού… ένας Πολάκης δρόμος

Η σύγχρονη πολιτική διακυβεύεται όντως πάνω στην εικόνα. Αυτό είναι ένα αποτέλεσμα των όρων με τους οποίους διεξάγεται σήμερα το πολιτικό παιχνίδι και όπου δεν υπάρχουν μεγάλες προγραμματικές συζητήσεις και αντιπαραθέσεις, Ως αποτέλεσμα τα πολιτικά κόμματα περιμένουν πότε οι αντίπαλοί τους θα κάνουν το λάθος να πουν κάτι που θα θεωρηθεί «εκτός πλαισίου».

Αυτό εξηγεί γιατί έγινε τόσος πολύ θόρυβος για μια παρέμβαση του Παύλου Πολάκη στο facebook. Την ώρα που η κυβέρνηση προσπαθούσε να φτιάξει ένα αφήγημα ότι έχει «κοινωνικό πρόσωπο» και αριστερή ιδεολογία, ο αναπληρωτής υπουργός Υγείας έκανε μια ανάρτηση που αμφισβητούσε τη δυνατότητα των ανθρώπων με αναπηρία να κάνουν χρήση των «θετικών διακρίσεων» που έχουν θεσπιστεί ακριβώς για να μπορούμε να μιλάμε για «ισότητα ευκαιριών».

Δηλαδή, στην πράξη έδειχνε ένα πρόσωπο σκληρό και βάναυσο απέναντι στους αδύναμους, ένα πρόσωπο θεμελιωδώς ανταγωνιστικό προς τον πυρήνα της αριστερής ιδεολογίας.

Το damage control και τα όριά του

Το πολιτικό και επικοινωνιακό επιτελείο του ΣΥΡΙΖΑ αμέσως αντιλήφθηκε το πιθανό κόστος από μια τέτοια κίνηση. Προφανώς και ο πρωθυπουργός δεν μπορούσε εύκολα να τον αδειάσει δημόσια, ιδίως όταν ο Πολάκης έχει υπάρξει αιχμή του δόρατος στην πολιτική και επικοινωνιακή παρέμβαση της κυβέρνησης, όμως δεν είναι τυχαίο ότι υπήρξαν μια σειρά από διαφοροποιήσεις.

Αυτό αποτυπώθηκε όχι μόνο στην απόπειρα του Πολάκη να κάνει διορθωτική επί της ουσίας δήλωση, αλλά –και κυρίως– στη «γραμμή» που δόθηκε στα «φίλια μέσα».

Σύμφωνα με αυτήν, μπορεί η κίνηση του Πολάκη να ήταν «απρεπής» και εσφαλμένη, όμως το βασικό πρόβλημα ήταν κυρίως επικοινωνιακό, καθώς βοήθησε τη ΝΔ να καλύψει το θόρυβο που είχαν προκαλέσει οι δηλώσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη για το «δώρο των Χριστουγέννων».

Δηλαδή, η κυβέρνηση θεωρεί ότι οι δηλώσεις ήταν επικοινωνιακά άστοχες περισσότερο παρά πολιτικά εσφαλμένες.

Ο Πολάκης υλοποίησε τη «γραμμή ΣΥΡΙΖΑ»

Όμως, εάν το δούμε από μια άλλη οπτική ο Παύλος Πολάκης δεν έκανε τίποτα άλλο παρά να υλοποιήσει μια γραμμή που είναι σήμερα κεντρική στον ΣΥΡΙΖΑ.

Είναι η γραμμή που λέει ότι ακόμη και εάν ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει κάποιο θετικό πρόγραμμα να προτείνει,  μπορεί πάντα να επικεντρώνει στην καταγγελία των άλλων πολιτικών χώρων, ώστε να συντηρείται το αφήγημα περί του «ηθικού πλεονεκτήματος της Αριστεράς».

Είναι η γραμμή που λέει ότι δεν υπάρχει τεκμήριο αθωότητας και τα πρωτοσέλιδα της Documento μπορούν να καταγγέλλουν χωρίς μέτρο και χωρίς φραγμό τον οποιοδήποτε, με τον επικοινωνιακό μηχανισμό του ΣΥΡΙΖΑ να τα υιοθετεί.

Είναι η λογική της «οικογενειακής ευθύνης» που για να χτυπήσει τον κεντρικό τραπεζίτη ποινικοποιεί τις επιχειρηματικές δραστηριότητες της συζύγου του.

Είναι η αντίληψη των «δικογραφιών Παπαγγελόπουλου» που θέλει τους Εισαγγελείς διαφθοράς κυρίως να υπηρετούν πολιτικούς σχεδιασμούς και τη δικαιοσύνη να μετατρέπεται σε παράρτημα του προεκλογικού μηχανισμού του ΣΥΡΙΖΑ και της ανάγκης του να αποκαλεί τους αντιπάλους του «υπόδικους» παραμονές των εκλογών.

Είναι η πρακτική των δήθεν διαχωριστικών γραμμών που παραβλέπουν ότι σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ δεν εφαρμόζει πολύ διαφορετική πολιτική από τις προηγούμενες κυβερνήσεις αλλά παρ’ όλα αυτά επιμένουν να θέλουν να δείξουν τεράστιες αποκλίσεις.

Είναι η πολιτική της στρατιάς των τρολ που ανά πάσα στιγμή θα αναπαράγουν το κεντρικό αφήγημα και θα επιτεθούν σε όποιον κάνει το λάθος να κάνει κριτική.

Είναι τελικά η αναγόρευση της «αισθητικής» (και όχι μόνο) Πολάκη σε κεντρική γραμμή, όπως είχε φανεί όλο το προηγούμενο διάστημα, μια γραμμή που ο ίδιος ο σφακιανός βουλευτής είχε περιγράψει ως την ανάγκη «μπουν και μερικοί μέσα» ώστε μαζί με τα «κοινωνικά μέτρα» να κερδηθούν οι εκλογές.

Η «αντιπολιτευτική ρητορική» ως κυβερνητική πρακτική

Από την πρώτη μέσα που κέρδισε τις εκλογές ο ΣΥΡΙΖΑ έκανε μια πολύ συγκεκριμένη πολιτική επιλογή. Ξέροντας ότι δεν μπορούσε να προσφέρει κάποιο θετικό όραμα, επέλεξε να συνεχίσει να φέρεται σαν αντιπολίτευση παρότι ήταν κυβέρνηση.

Σύμφωνα με αυτή τη γραμμή η βασική πολιτική ρητορική της κυβέρνησης παρέμεινε η καταγγελία των προηγούμενων κυβερνήσεων.

Ήταν η αντίληψη ότι εάν πειστεί η κοινή γνώμη ότι για όλα τα προβλήματα φταίνε οι προηγούμενοι, τότε θα είναι πιο επιεικής απέναντι στις διαρκείς παλινωδίες αυτής της κυβέρνησης.

Κατά κάποιο τρόπο η «καταγγελία» έγινε για αυτή την κυβέρνηση όχι απλώς μια κλασική πολιτική τακτική αλλά μια στρατηγική δέσμευση.

Το αφήγημα του ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι ότι συνθηκολόγησε ούτε ότι πρόδωσε στόχους, δεσμεύσεις και ιδανικά. Η δικαιολογία του είναι ότι δεν μπορούσε να κάνει κάτι διαφορετικό και για αυτό έφταιγαν «όλοι οι προηγούμενοι».

Αυτό με τη σειρά του οδηγούσε στην άρρητη παραδοχή ότι εφόσον για τα προβλήματα και για την αδυναμία θετικής διεξόδου φταίνε όλοι οι άλλοι, τότε νομιμοποιείται και η κυβέρνηση αντί να κάνει πολιτική, κυρίως να ασχολείται με την πολιτική καταγγελία και – όπου μπορεί – την πολιτική δίωξη των υπευθύνων για τα προβλήματα.

Και ο Παύλος Πολάκης ανέλαβε τον πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτή την προσπάθεια.

Ο Πολάκης δεν είναι η εξαίρεση, αλλά ο κανόνας

Αν δει κανείς τις αντιδράσεις από το εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ απέναντι στις πρακτικές του Πολάκη, θα διακρίνει την προσπάθεια να διατυπωθεί η θέση ότι οι δηλώσεις του ήταν άστοχες και απρεπείς γιατί «δεν εκπροσωπούν τον ΣΥΡΙΖΑ».

Είναι, δηλαδή, η αντίληψη ότι ο ΣΥΡΙΖΑ κατά βάθος παραμένει ένα κόμμα που εμπνέεται από τις αξίες και τα ιδανικά της αριστεράς και γι’ αυτό αποκηρύσσει έστω και εμμέσως τον Πολάκη εφόσον αυτός είπε κάτι που είναι αντίθετο σε αυτές τις αξίες και αυτά τα ιδανικά.

Μόνο που η πραγματικότητα είναι η ακριβώς αντίθετη. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ένα κόμμα που σε γενικές γραμμές δεν εφαρμόζει αριστερή πολιτική και που κυρίως εφαρμόζει τις εντολές της Τρόικας, ακόμη και τώρα εντός της «ενισχυμένης επιτήρησης».

Ο ΣΥΡΙΖΑ θα ήθελε να έχει μια «αριστερή απεύθυνση» για να μπορέσει να επανασυσπειρώσει αριστερούς ψηφοφόρους που απομακρύνθηκαν μετά το 2015 και εξακολουθούν να μην πείθονται από το επιχείρημα «ψηφίστε ΣΥΡΙΖΑ, για να μην έρθει ο Κυριάκος Μητσοτάκης».

Όμως, το μόνο που κάνει είναι κυρίως να προσπαθεί να διαμορφώσει κλίμα δήθεν πόλωσης. Μόνο που αυτό δεν έχει καμιά σχέση με τις παραδόσεις της αριστεράς, αλλά πολύ περισσότερο με την αισθητική και πρακτική Πολάκη.

Και γι’ αυτό το λόγο όσο και εάν δεν θέλουν να το παραδεχτούν, εάν κοιταχτούν στον καθρέφτη δεν θα δουν τη φυσαρμόνικα του Λεωνίδα Κύρκου αλλά το ψαροντούφεκο του Παύλου Πολάκη.