Αγωνία στο Αιγαίο για το τουρκικό σχέδιο – Θα θελήσουν να εκμεταλλευτούν κενό εξουσίας στην Αθήνα;

H αναφορά του πρώην πρωθυπουργού, Κώστα Σημίτη, για τον κίνδυνο να στήσουν οι Τούρκοι νέα «Ιμια», προκάλεσε αίσθηση, προβληματισμό και φόβο για το επόμενο χρονικό διάστημα.

Ο κ. Σημίτης βρισκόταν για λίγες ημέρες στο τιμόνι της χώρας το 1996 όταν συνέβη το «θερμό» επεισόδιο που σημάδεψε τη μεταπολιτευτική ιστορία της χώρας.

Μιλώντας στην Καθημερινή ο πρώην πρωθυπουργός λέει: «Είναι πεποίθησή μου ότι το πρόβλημα των Ιμίων το 1996 δεν προέκυψε τυχαία. Η τουρκική ηγεσία τότε θέλησε να εκμεταλλευθεί την κρίση που προκάλεσε η ασθένεια του Ανδρέα Παπανδρέου, η παραίτησή του, και η εκλογή νέας ηγεσίας, για την οποία πίστεψε ότι μπορεί να την αιφνιδιάσει. Δεν αποκλείεται να υπάρξουν παρόμοιες σκέψεις στη σημερινή τουρκική ηγεσία. Η έντονη πολιτική αντιπαράθεση στην Ελλάδα λόγω των εκλογών δημιουργεί ευνοϊκές προϋποθέσεις για δράσεις. Η Τουρκία μπορεί να θεωρήσει ότι η περίοδος αυτή προσφέρεται για να επιβάλει τις απόψεις της στα θέματα των ορίων τόσο της ελληνικής αιγιαλίτιδας ζώνης όσο και της ελληνικής υφαλοκρηπίδας. Ενα τουρκικό πλοίο με στόχο την έρευνα κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου πλέει ήδη επί της κυπριακής υφαλοκρηπίδας. Μπορεί πιθανότατα η Τουρκία να στείλει πλοίο σε τμήμα της υφαλοκρηπίδας, που η Ελλάδα θεωρεί ελληνική αλλά η Τουρκία τουρκική».

Οι σκέψεις αυτές δεν είναι απλές για να περάσουν απαρατήρητες. Όχι γιατί τις καταθέτει ένας πρώην πρωθυπουργός που είχε την ατυχία να του «σκάσει στα χέρια» η «βόμβα» των Ιμίων.

Αλλά γιατί εκτός του κ. Σημίτη τις εκφράζουν και ανώτατοι στρατιωτικοί και διπλωματικοί παράγοντες εδώ και αρκετό καιρό.

Θερμό καλοκαίρι

Πολύ συχνά ακούμε ότι η Τουρκία μπορεί να κάνει ένα «θερμό» επεισόδιο στο Αιγαίο ή την Ανατολική Μεσόγειο, με αφορμή τις εξελίξεις στα ενεργειακά και τις γεωτρήσεις που κάνουν από τις μια οι ξένες εταιρείες κι από την άλλη η Αγκυρα.

Η προκήρυξη εκλογών για τις 7 Ιουλίου θα μπορούσε να δημιουργεί το έδαφος που χρειάζεται η τουρκική κυβέρνηση ή το «βαθύ κράτος» της γείτονος, για να προσπαθήσουν να δημιουργήσουν τετελεσμένα.

Βασικός στόχος της Τουρκίας είναι να σύρουν την ελληνική διπλωματία σε μια διαπραγμάτευση με όλα τα θέματα ανοικτά. Μια Χάγη, ακόμη και για απαιτήσεις της Αγκυρας που δε δέχεται σε καμιά περίπτωση η Αθήνα, όπως οι «γκρίζες» ζώνες που έχει καλλιεργήσει τεχνηέντως η γειτονική χώρα, η ΑΟΖ στο Καστελόριζο κ.λπ.

Διπλωματικοί κύκλοι εκτιμούν ότι μέχρι τις επαναληπτικές εκλογές που επέβαλε ο Ερντογάν στην Κωνσταντινούπολη για τις 23 Ιουνίου ίσως να μην περιμένουμε μια πρόκληση από την Τουρκία σε επίπεδο «θερμού» επεισοδίου.

Όμως, στην τουρκική διπλωματία υπάρχουν σκέψεις για μια προκλητική κίνηση στο Αιγαίο πριν ή μετά τις ελληνικές εκλογές με σκοπό να αιφνιδιάσουν την ελληνική πλευρά.

Οπως στα Ιμια

Το έχουν ξανακάνει με τα Ιμια: Να εκμεταλλευτούν το κενό πολιτικής εξουσίας που υπάρχει λόγο της προεκλογικής περιόδου ή ακόμη χειρότερα, να θεωρήσουν ότι είναι ιδανική στιγμή μετά τις εκλογές και σε περίπτωση πολιτικής κρίσης στη χώρα με το μη σχηματισμό κυβέρνησης, με εντολές που θα πηγαινοέρχονται στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, με συζητήσεις για συνεργασίες κ.λπ.

Η Τουρκία θα μπορούσε να εκμεταλλευτεί όχι μόνο ένα τέτοιο κενό εξουσίας αλλά και την απλή μετάβαση από μια κυβέρνηση σε μια άλλη μετά τις κάλπες της 7ης Ιουλίου.

Για το λόγο αυτό διπλωματικές και στρατιωτικές πηγές συνιστούν μεγάλη προσοχή όλο αυτό το χρονικό διάστημα, πριν και μετά τις εκλογές, αλλά και όλο το καλοκαίρι.

Η Αγκυρα πιστεύει ότι μια νέα κυβέρνηση δεν θα μπορεί να διαχειριστεί εύκολα ένα σοβαρό επεισόδιο και θα αναγκαστεί να πάει σε διαπραγματεύσεις για όλα τα θέματα. Και γι’ αυτό η διατήρηση της έντασης και των απειλών τις τελευταίες ημέρες βάζει σε σκέψεις την ελληνική πλευρά.

Οσο σωρεύεται η ένταση τόσο υπάρχουν πιθανότητες να κλιμακωθεί και να έχουμε επεισόδιο. Η ανησυχία μας είναι υπαρκτή», είπε ο κ. Κουμουτσάκος, μιλώντας στον ΣΚΑΙ, κάτι που δείχνει ότι και στη ΝΔ έχουν γνώση της κατάστασης και ανησυχούν.

Για το ίδιο θέμα μίλησε στο liberal, ο καθηγητής Κώστας Υφαντής λέγοντας ότι  «η περίοδος κυβερνητικής μετάβασης στην Αθήνα αυξάνει την ευαλωτότητα μας» και σημειώνει ότι «κάνεις δεν συγχωρείται να υποτιμά τους κινδύνους».

Σύμφωνα με τον καθηγητή της Παντείου, στην Τουρκία δεν διανοούνται ότι ένα θερμό επεισόδιο μπορεί να έχει αρνητική κατάληξη αφού μπορεί να χρησιμοποιηθεί ακόμη και για να αποκτήσει μια ευκαιρία να διαπραγματευτεί με την Ουάσιγκτον το σύνολο των θεμάτων στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις, προκειμένου να μην καταρρεύσει η αρχιτεκτονική ασφάλειας των ΗΠΑ στην Ανατολική Μεσόγειο.

Τι είπε ο Αποστολάκης

Σύμφωνα με το hellasjournal στην πρόσφατη επίσκεψή του στις ΗΠΑ ο υπουργός Αμυνας, Ευ. Αποστολάκης, αναφέρθηκε εκτενώς στην τουρκική προκλητικότητα.

Ο κ. Αποστολάκης περιέγραψε μία εξαιρετικά δυσάρεστη κατάσταση, η οποία είναι γνωστή σε μικρό κύκλο Ελλήνων αξιωματούχων, ανάμεσα τους και στελέχη της αντιπολίτευσης: Η Τουρκία δεν απειλεί μόνο την Κύπρο στην Αποκλειστική Οικονομική της Ζώνη, αλλά έχει εκπονήσει σχέδια και για το Αιγαίο, στην περιοχή του Καστελόριζου. Ο Έλληνας υπουργός παρουσίασε με στοιχεία την τουρκική παραβατικότητα, και αφού αναφέρθηκε στα καθημερινά προβλήματα που δημιουργεί η κατοχική δύναμη με τις παραβιάσεις του εναέριου χώρου και των χωρικών υδάτων της Ελλάδας, εντόπισε σοβαρότατα θέματα με την απόφαση της Τουρκίας να ξεκινήσει γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ. Αλλά δεν έμεινε μέχρι εκεί.

Παρουσίασε αποδείξεις ότι οι Τούρκοι σχεδιάζουν να συνεχίσουν στην άλλη πλευρά της ζώνης, όπως είπε, και στο Αιγαίο, και αυτό -όπως τόνισε- μας ανησυχεί πολύ γιατί οι απειλές εντείνονται. Ο κ. Αποστολάκης επέλεξε να παρουσιάσει τις απειλές και στο Αιγαίο με πιο ομαλό τρόπο στη διάρκεια ομιλίας του στην ευρύτερη γειτονιά του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, σε συνέδριο του Foreign Policy. Όμως, είναι φανερό πως δημιουργήθηκε σοβαρό θέμα, αφού η Τουρκία και η Ελλάδα είναι χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ και είναι αδιανόητο, έτσι κι αλλιώς, αυτό που συμβαίνει καθημερινά στο Αιγαίο.