H Κύπρος και «το δίκαιο του ισχυρότερου»

Στο θέμα των διαφιλονικούμενων γεωτρήσεων για φυσικό αέριο στην κυπριακή ΑΟΖ, τις τουρκικές προκλήσεις και τη στάση Ελλάδας και Κύπρου εστιάζει ρεπορτάζ της γερμανικής ραδιοφωνίας DLF. «Κανονικά θα έπρεπε να είναι ένα ήσυχο Σαββατοκύριακο του Αγίου Πνεύματος για την κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα και της κυβέρνησής του. Αντ´ αυτού συνήλθε το ΚΥΣΕΑ. Η πέτρα του σκανδάλου ήταν οι δοκιμαστικές πρόβες για γεωτρήσεις στα κυπριακά ύδατα» σημειώνει το ρεπορτάζ κάνοντας αναφορά στις εξελίξεις της τελευταίας εβδομάδας. Ο Έλληνας πρωθυπουργός καταδίκασε τις τουρκικές ενέργειες χαρακτηρίζοντάς τις «παραβίαση του διεθνούς δικαίου». Και ο Κύπριος κυβερνητικός εκπρόσωπος Πρόδρομος Προδρόμου χαρακτήρισε «παράνομες» τις τουρκικές ενέργειες γιατί, όπως είπε, αποτελούν «σοβαρή παραβίαση του διεθνούς δικαίου» και «επίθεση στην Κύπρο».

Το DLF σχολιάζει: «Πρόκειται για σοβαρές λέξεις από μια χώρα που το 1974 δέχθηκε επίθεση από την Τουρκία και έκτοτε έχει χωριστεί στα δύο: στη διεθνώς αναγνωρισμένη Δημοκρατία της Κύπρου στο νότιο τμήμα του νησιού και στο τουρκοκυπριακό βόρειο τμήμα, που μόνο η Τουρκία αναγνωρίζει ως κυρίαρχο κράτος». Επί των εξελίξεων τοποθετήθηκε και ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν πρόσφατα, λέγοντας ότι η Τουρκία δεν προτίθεται να σταματήσει τις έρευνες. Ο Κωνσταντίνος Φίλης από το ελληνικό Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων ανέφερε στο DLF ότι στην πραγματικότητα τα συμφέροντα των Τουρκοκυπρίων δεν αφορούν τον Ερντογάν αλλά, όπως επισημαίνει, «η Τουρκία αντίθετα προσπαθεί να εμφανιστεί ως ηγέτιδα δύναμη στην περιοχή. Ταυτόχρονα έχει κακές σχέσεις με το Ισραήλ, την Αίγυπτο, επειδή υποστηρίζει την Μουσουλμανική Αδελφότητα και επίσης δεν αναγνωρίζει τη διεθνώς αναγνωρισμένη Κυπριακή Δημοκρατία. Με ποιον θα μπορούσε λοιπόν να διαπραγματευθεί; Δεν προσανατολίζεται στο ισχύον δίκαιο αλλά προσπαθεί να κυριαρχήσει με την επιβολή του δικαίου του ισχυρότερου».

Σύμφωνα με τον Κ. Φίλη στην Κύπρο δεν απομένει κάτι άλλο πέρα από τη διπλωματία, δεδομένου ότι η μικρή νησιωτική χώρα δεν μπορεί να αντιπαρατεθεί στρατιωτικά με την Τουρκία. Όπως σημειώνει τέλος το ρεπορτάζ, «η Κύπρος και η Ελλάδα, με την οποία συνδέεται στενά, εναποθέτουν τις ελπίδες τους στη διήμερη Σύνοδο Κορυφής ζητώντας από την ΕΕ να αναλάβει δράση κατά της Τουρκίας. Ωστόσο η Άγκυρα το πάει ένα βήμα παραπέρα: ο Τούρκος υπ. Ενέργειας Φατίχ Ντονμέζ ανακοίνωσε ότι και το δεύτερο τουρκικό γεωτρύπανο Γιαβούζ θα σταλεί στην περιοχή με προγραμματισμένες γεωτρήσεις για τον Ιούλιο».

«Οι εγκλωβισμένοι της Λέσβου»

Εκτενές ρεπορτάζ της TAZ αναφέρεται για άλλη μια φορά στο κέντρο υποδοχής και ταυτοποίησης προσφύγων στη Μόρια της Λέσβου. «Όταν άνοιξε η Μόρια το 2013 προοριζόταν για φυλακή προσφύγων» αναφέρει η ΤΑΖ. «Αλλά κάποια στιγμή έπρεπε οι αρχές να ανοίξουν τον καταυλισμό. Έπρεπε να φιλοξενηθούν πάρα πολλοί άνθρωποι. Επίσημα υπάρχουν 3000 θέσεις, αλλά τον περασμένο Οκτώβριο εδώ ζούσαν περίπου 10.000 άνθρωποι. Σήμερα ζουν σύμφωνα με στοιχεία 4390, εκ των οποίων 285 ασυνόδευτοι ανήλικοι.»

Το ρεπορτάζ περιγράφει τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης των προσφύγων στη Μόρια, καταγράφοντας μαρτυρίες τους. «Οι περιγραφές είναι παρόμοιες: πούλησαν τα πάντα για να φτάσουν εδώ, αρρώστησαν, έπρεπε να περιμένουν. Κάθε μέρα περιμένουν μια ώρα για φαγητό. Και ένα μήνα για γιατρό. Ένα χρόνο για τη συνέντευξη για το άσυλο. Μεγάλη αναμονή ακόμη και για τους ενήλικες. Αλλά πάνω από το ένα τρίτο στη Μόρια είναι παιδιά. Χάνουν πολύτιμο χρόνο. Σχολείο δεν υπάρχει, μόνο μια ελβετική ΜΚΟ οργανώνει μαθήματα. Το μόνο που γίνεται γρήγορα είναι οι επαναπροωθήσεις. Όποιος θέλει να επιστρέψει εκεί από όπου ήρθε, μπορεί να πάει σε ένα γραφείο της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ και σύντομα μπορεί να πετάξει» αναφέρει το ρεπορτάζ. Σύμφωνα με την Καρολίν Βίλεμεν από τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα «η κατάσταση είναι αποτέλεσμα της ευρωπαϊκής πολιτικής». Όπως λέει χαρακτηριστικά, οι περισσότεροι άνθρωποι είναι άρρωστοι όχι μόνο επειδή έχουν έρθει από εστίες κρίσης και είχαν δύσκολο ταξίδι, αλλά και επειδή αρρωσταίνουν στη Μόρια. Σύμφωνα με τους ΓΧΣ «ένα στα τέσσερα παιδιά ή έφηβοι, τα οποία ξεκίνησαν θεραπείες με τους γιατρούς του διεθνούς οργανισμού αρωγής, σκέφτηκαν ή προσπάθησαν να αυτοκτονήσουν».

Η ΤΑΖ σημειώνει επίσης ότι παρά το ότι η ελληνική κυβέρνηση επιθυμεί την κατανομή των προσφύγων και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες «στην ΕΕ δεν υπάρχει πλειοψηφία για έναν τέτοιο μηχανισμό κατανομής. Η Κομισιόν θέλει τα λεγόμενα hotspot όχι μόνο για λόγους καταγραφής. Ο κίνδυνος να παραμείνουν εκεί πρόσφυγες επί μακρόν επιτελεί και μια ακόμη στρατηγική λειτουργία. Πρέπει να τους αποτρέψει. Κι αυτό γιατί το Αιγαίο εξακολουθεί να είναι μια από τις δημοφιλέστερες οδούς διαφυγής». Από την άλλη πλευρά, όπως παρατηρεί τέλος η εφημερίδα, «ούτε η Ελλάδα θέλει να χορηγήσει άσυλο. Είναι μια παράδοξη κατάσταση. Αντί μιας κανονικής διαδικασίας ασύλου, ελέγχεται αν η Τουρκία θα είναι για τους πρόσφυγες ασφαλής χώρα.» Όλα αυτά έχουν ως αποτέλεσμα «οι άνθρωποι να παραμένουν για χρόνια στα νησιά πριν επιτραπεί η μεταφορά τους στην ηπειρωτική Ελλάδα και αφεθούν έτσι μόνοι τους. Ένα μέρος προσπαθεί να διαφύγει, για παράδειγμα προς τη Γερμανία. Αλλά με νόμιμο τρόπο αυτό είναι σχεδόν αδύνατον».

Δήμητρα Κυρανούδη