Δεν έχει προηγούμενο αυτό που συνέβη τη Δευτέρα το βράδυ στο Καλλιμάρμαρο, στη συναυλία για τον Μίκη Θεοδωράκη, που με δική του επιθυμία είχε για τίτλο έναν στίχο του που τα λέει όλα: «Είσαι Ελληνας, αυτός που ήσουν κάποτε να γίνεις ξανά». Δεν έχουν προηγούμενο η ηθική δύναμη, ο γνήσιος απονήρευτος πατριωτισμός, η συγκίνηση, η αίσθηση κοινότητας, η ενότητα, η ανθρωπιά, η ιστορικότητα και, τελικά, η αισιοδοξία που εκλύθηκαν σε αυτήν τη συναυλία από τους τραγουδιστές, τους μουσικούς της ορχήστρας, τους οργανωτές και, κυρίως, τις δεκάδες χιλιάδες των ελεύθερων ανθρώπων που σήκωσαν το Στάδιο στον αέρα κρατώντας το ψηλά για ώρες.

Ηταν εκεί όλη η Ελλάδα. Μια Ελλάδα που δεν χώρεσε στην παρακμή και δεν τα πάει καλά μαζί της. Συντεταγμένη σε παράξενες, πανίσχυρες, ελπιδοφόρες ουράνιες μεραρχίες ενός κόσμου αληθινού όσο κανένας άλλος, μα και ταυτόχρονα εξίσου ιδεατού, άυλου. Στα χέρια τους δεν έχουν φυσικά όπλα, διαθέτουν όμως ένα μέγα Οπλο: τη συνείδηση της ταυτότητας του Ελληνισμού και της ανάγκης αυτός να ξαναβρεί όσο πιο γρήγορα μπορεί τον εαυτό του. Η μουσική του Μίκη Θεοδωράκη, αλλά εξίσου και η ζωή του, τα όσα έχει προσφέρει όχι ως συνθέτης αλλά ως δημόσιος άνδρας και ως πολιτικός για την Ελλάδα, την ελευθερία και την ειρήνη είναι η πυρίτιδα και οι βαριές οβίδες αυτού του Οπλου.

Ο ίδιος ο Μίκης Θεοδωράκης ζήτησε αυτή η συναυλία να μην είναι μία ακόμα εκδήλωση τιμής για τον ίδιο, αλλά, όπως έγραψε, ένα προσκλητήριο για αυτό που πίστεψε περισσότερο από καθετί άλλο στη ζωή του. Για αυτό που παλεύει δεκαετίες με όλες του τις δυνάμεις: για την ενότητα του ελληνικού λαού. Ολοι όσοι βρέθηκαν εκεί κατανόησαν αυτό το αίτημα και το σεβάστηκαν. Κι έτσι ήταν που πήραν όλα μια μορφή ανεμοστρόβιλου – όσοι το βίωσαν δεν θα το ξεχάσουν ποτέ. Και όσοι δεν είχαν την τύχη θα νιώσουν τον ηλεκτρισμό του βλέποντας κομμάτια αυτής της «νύχτας μαγικιάς» που ανεβαίνουν ήδη αυθόρμητα κατά δεκάδες στο Διαδίκτυο.

Ολα αυτά δεν είναι διασκέδαση. Είναι μυσταγωγία. Είναι τα άγια των αγίων της συλλογικής μας ύπαρξης. Είναι η ταυτότητά μας, την οποία ο Μίκης Θεοδωράκης σφράγισε, ανανέωσε και πυροδότησε όσο ουδείς άλλος Ελληνας της εποχής μας – και πιθανώς όχι μόνον αυτής. Αλλά η μυσταγωγία γεννά ευθύνη, υποχρέωση: προς τους ίδιους τους εαυτούς μας, προς τις γενιές που έρχονται, προς τη συνέχεια ενός τόπου και ενός λαού που, όσα λάθη κι αν έκανε, δεν μπορεί και δεν πρέπει να το βάλει κάτω. Είναι η γέφυρα που αν την πιστέψουμε μπορούμε να πατήσουμε πάνω της και να περάσουμε απέναντι. Και ξέρουμε όλοι καλά τι αυτό σημαίνει και πώς γίνεται. Αυτή η γνήσια, ισχυρή απόφαση είναι άλλωστε και η μόνη πραγματική τιμή που πρέπει να αποδώσουμε στον ίδιο. Αυτό μας ζητάει. Και αυτό του οφείλουμε.

Headlines