Όταν οι Κυκλάδες ήταν στεριά… πριν 20.000 χρόνια!
Ποια νησιά ήταν ενωμένα;
Πρίν από 20.000 χρόνια περίπου ξεκίνησε το τέλος του τελευταίου παγετώνα. Μέχρι πρίν από 11.000 χρόνια ακόμα γίνονταν εκτεταμένες τεκτονικές ανακατατάξεις και ανύψωση της θαλάσσιας στάθμης, γεγονότα που έχουν μείνει σε θρύλους κι έτσι από στόμα σε στόμα έφτασαν ως τις μέρες μας οι διάφοροι κατακλυσμοί που αναφέρονται στις μυθολογίες πολλών λαών του πλανήτη. Τα τελευταία 20.000 χρόνια η στάθμη της θάλασσας έχει ανέβει περίπου 130 μέτρα.
Τότε, ένα μεγάλο μέρος των Κεντρικών Κυκλάδων ήταν ενωμένο μεταξύ του, δηλαδή τα νησιά Άνδρος, Τήνος, Μύκονος, Σύρος, Πάρος, Νάξος, Ίος, Σίκινος, Φολέγανδρος ήταν ένα ενιαίο κομμάτι γης, το οποίο άρχισε να χωρίζεται βαθμιαία, όπως ανέβαιναν τα νερά και τα ψηλότερα μέρη και βουνά απομονώθηκαν και έγιναν νησιά. Μελετώντας το Αιγαίο και γνωρίζοντας τις σχετικές μεταβολές της στάθμης της θάλασσας και του επιπέδου της ακτής μπορεί κανείς να αναζητήσει και να βρεί με επιτυχία, ναυάγια και κατασκευές και να υπολογίσει περίπου πότε κατασκευάστηκαν η βούλιαξαν και ποιό σκοπό, πιθανώς, εξυπηρετούσαν.
Κατά τόπους όλα αυτά τα γεγονότα έχουν μείνει σε θρύλους κι έτσι από στόμα σε στόμα έφτασαν ως τις μέρες μας οι διάφοροι κατακλυσμοί της Μυθολογίας. Από 20.000 χρόνια πρίν και μέχρι σήμερα, η στάθμη της θάλασσας έχει ανέβει 130 μέτρα περιπου, οπότε μέγα μέρος των κεντρικών Κυκλάδων ήταν ενωμένο, δηλαδή τα νησιά Άνδρος, Τήνος, Μύκονος, Σύρος, Πάρος,Νάξος, Ίος, Σίκινος, Φολέγανδρος ήταν ένα ενιαίο κομμάτι γης, το οποίο άρχισε να χωρίζεται σε νησιά, όπως ανέβαινε η στάθμη της θάλασσας.
Η άνοδος της στάθμης της θάλασσας τα τελευταίες χιλιάδες χρόνια.
Πρίν από 100.000 χρόνια η θερμοκρασία της Γής ήταν πολύ χαμηλότερη. Όταν μετά από μερικές χιλιάδες χρόνια άρχισε η θερμοκρασία να ανεβαίνει, άρχισε εντονότερα και η ανθρώπινη δραστηριότητα. Πάντως παγκοσμίως η έντονα καταγεγραμμένη ανθρώπινη δραστηριότητα άρχισε πριν από περίπου 11.000 χρόνια. Είναι πολύ ενδιαφέροντα αυτά, όπως π.χ., το ότι τώρα βρίσκουμε απολιθώματα από θαλάσσιους οργανισμούς στη Σαχάρα, απολιθώματα νάνων ελεφάντων και ιπποποτάμων στα Δωδεκάνησα, Κρήτη κ.α. Μελετώντας λοιπόν το Αιγαίο και γνωρίζοντας τα σχετικά ανεβοκατεβάσματα της στάθμης της θάλασσας μπορεί κανείς να ψάξει και να βρεί με αρκετή επιτυχία, ναυάγια και κατασκευές και να καταλάβει περίπου, πότε έγιναν και ίσως, ποιό σκοπό εξυπηρετούσαν.
Αυτό το Σάββατο μαζί με ΤΑ ΝΕΑ, «Ανακαλύψτε την Ελλάδα». Μύκονο, Σαντορίνη, Μήλο, Πάρο, Νάξο, Δονούσα, Κουφονήσια και όλες οι Κυκλάδες!
Βρείτε την αμμουδιά που σας ταιριάζει, για κολύμπι, χαλάρωση ή διασκέδαση και γνωρίστε τις ομορφότερες γωνιές των Κυκλάδων
Μαζί, Esquire!
To νησί Δεσποτικό, η Αρχαία Πρεπέσινθος, που αναφέρεται από τον Στράβωνα και τον Πλίνιο, κατά τη Ρωμαϊκή περίοδο και πρίν, ήταν ενωμένο με την Αντίπαρο. Στη βόρεια παραλία, φαίνονται πολύ καθαρά, λαξεύσεις στο υπόστρωμα του βράχου στα ρηχά, οι οποίες «χάνονται» μέσα στη γη και έχουν κατεύθυνση προς τον χώρο Μάνδρα, όπου έχουν βρεθεί εξαιρετικά αρχαιολογικά ευρήματα, που χρονολογούνται από το 1.000 π.Χ.. Αυτές οι λαξεύσεις, στις οποίες είχε αναφερθεί ο αρχαιολόγος Χρ. Τσούντας από τη δεκαετία του 1890 και οRubensohn στις αρχές του 20ου αιώνα αποτελούν έκτοτε άλυτο αρχαιολογικό μυστήριο.
Μοιάζουν με αυτές του Δριού και του Βουτάκου, στην νοτιο-ανατολική και νοτιο-δυτική Πάρο, τους γνωστούς, λανθασμένα και ως «νεώσοικους» του Δριού (σ.σ.: νεώσοικος= οίκος της νηός / νεώς, ναύς= πλοίο), είμαι όμως πεπεισμένος, ότι οι λαξεύσεις του Δεσποτικού αλλά και οι άλλες, ούτε ως προς την κατασκευή, ούτε ως προς την κλίση, ούτε την έκταση, τον αριθμό, την τεχνοτροπία, το μήκος, ούτε -κυρίως- ως προς τη φορά τους σε σχέση με την ακτογραμμή, έχουν καμμία σχέση με νεώσοικους.
Διαβρωμένα υπολείμματα αρχαίων τεχνικών έργων στη Νότια Πάρο, σκεπασμένων σήμερα από τα νερά της θάλασσας. Το μηκος τους ξεπερνά τα 300 μέτρα! Μοιάζουν σε εμένα περισσότερο με οδηγούς/ράγιες, για την ελεγχόμενη κύλιση βαρέων αντικειμένων, δηλαδή, τοποθετούνται μέσα φάλαγγες, («κατρακύλια» που λέμε σήμερα στα καρνάγια) και με τη βοήθεια ζωϊκού λιπαντικού (άλειμμα) στα τοιχώματα, γιά να γλυστράει ο φάλαγγας, τοποθετούμε επάνω μιά παλέττα, που φέρει ένα μεγάλο όγκο μαρμάρου 10-15 τόνων, όπως αυτούς που βλέπουμε στα εγκαταλελειμμένα ημίεργα στα λατομεία, στο Μαράθι της Πάρου. Εκτιμώ, πως είναι πολύ απίθανο να είχαν δαπανήσει κυριολεκτικά χιλιάδες εργατώρες να κατασκευάσουν αυτά τα έργα σε δυό τρείς θέσεις γύρω από την Πάρο και στην Πρεπέσινθο, χωρίς αυτό να είχε σχέση με μεγάλη οικονομική δραστηριότητα της εποχής τους: το μάρμαρο.
Το ημικύκλιο που διακρίνεται,πιθανώς να ήταν η ευρύτερη βάση κάποιου αγάλματος ή αναθήματος. Βρίσκεται στα βόρεια της Πάρου,ευτυχώς μακρυά από την παραλία, σε μικρό βάθος.
Πριν από 11.000 – 11.500 χρόνια η Πάρος με τη Νάξο ήταν ενωμένες. Το μέγιστο βάθος ανάμεσά τους σήμερα είναι 35 μέτρα. Το εικονιζόμενο στενό μεταξύ Πάρου – Αντιπάρου ήταν ακόμα στεριά πολύ πιό πρόσφατα στο χρόνο, έως 7.200 χρόνια πρίν. Τότε, άρχισε να δημιουργειται ένα παλιρροϊκό, θαλάσσιο «ποταμάκι», όπως στο στενό του Ευρίπου. Έτσι εξηγείται και η πολύ μεγάλη αλιευτική δραστηριότητα στο Σάλιαγκο, χωρίς χρήση αγκιστριών αλλά με την χρήση καμακιών και διβαριών.
Υπάρχει κι ένα τείχος, ολότελα σκεπασμένο από τα νερά, που ενώνει την Πάρο με την Αντίπαρο (Από την Πούντα δεξιά στον παραπάνω χάρτη, μέσω της ξέρας, πάει αριστερά.) Το τείχος είναι σε τέτοιο βάθος, που υπολόγισα, ότι πρέπει να είχε αρχίσει να χτίζεται την εποχή πριν την ακμή του Σάλιαγκου. Δηλαδή, όταν άρχισαν να χάνουν την επαφή με την αντίπερα «όχθη», άρχισαν να τοποθετούν μεγάλες πέτρες στο κατακλυζόμενο στενό και όπως ανέβαινε η στάθμη της θάλασσας, προσέθεταν και άλλες Έτσι δημιουργήθηκε σιγά-σιγά μιά λιθοδομή, ένα τείχος-γέφυρα. Δεν είναι όμως μόνο αυτό. Βρήκα και κάποιες ασυνέχειες στο τείχος.
Το ελαφρά οφιοειδές αρχαίο «τείχος»-γέφυρα, στο μέσο της φωτογραφίας, που ένωνε την Πάρο με την Αντίπαρο, τώρα κάτω από τα νερά του Αιγαίου.Οι περιοχές με πιό σκούρο χρώμα είναι φυκιάδες Ποσειδωνίας. Η φωτογραφία έχει ληφθεί από ελικόπτερο. Το βάθος της θάλασσας εδώ είναι 5,50 – 6 μέτρα. Η διατομή του τείχους είναι σχήματος τραπεζίου. Η στέψη της λιθορριπής αυτής βρίσκεται στα -3 μέτρα. Οι πέτρες κατα μέσο όρο έχουν βάρος, όσο μπορεί να σηκώσει και να κουβαλήσει ένας άνθρωπος, περίπου 25-30 κιλά.Οι τέσσερις σταυροί στο κέντρο της παρακάτω φωτογραφίας υποδεικνύουν μιά ξέρα. Το αμέσως από πάνω νησί είναι το Ρεμματονήσι, «νησί Γουλανδρή» και πιό πάνω ο Σάλιαγκος, όπου έχει πιστοποιηθεί μιά από τις αρχαιότερες παρουσίες ανθρώπου στο νότιο Αιγαίο, τουλάχιστον από το 6.400 χρόνια πριν, οπότε υπολογίζεται ότι υπήρχε εκεί μιά σχετικά μεγάλη για εκείνα τα χρόνια αποικία περίπου 300 ανθρώπων, υποστηρίζει ο Colin Renfrew (τώρα λόρδος), που έκανε τις ανασκαφές εκεί και στο Πυργάκι το 1964 και που τώρα κανει καταπληκτικές ανασκαφές στην Κέρο.
Το στενό ανάμεσα στην Πάρο, δεξιά, και την Αντίπαρο, αριστερά. Οι περιβάλλουσες γραμμές είναι οι ισοβαθείς των 5 μέτρων. Πολύ πρόσφατα στον γεωλογικό χρόνο, 7.200 χρόνια πριν, τα νησιά αυτά ήταν ενωμένα.
- Στα «Νέα Σαββατοκύριακο»: Αντισυστημισμός, ο νέος κίνδυνος
- Τι είναι τα ηλεκτρικά δίκτυα UHV και πως η Κίνα έγινε υπερδύναμη σε αυτά
- Αμαλιάδα: «Την εγγονούλα μου την πήραν από τα χέρια της μαυρισμένη», λέει η γιαγιά του παιδού που σώθηκε
- ΚΚΕ: Τίμησε τον Κώστα Βάρναλη με μια μεγάλη εκδήλωση-συναυλία
- Αμαλιάδα: «Οι δικοί της με ρωτούσαν αν έκανε κακό στο παιδί», αποκαλύπτει η νονά του 2ου παιδιού της Ειρήνης
- Έρχεται η… Legoland του Minecraft