Συνθήκη Βερσαλλιών: Ένας αιώνας από την υπογραφή της

Πριν από έναν ακριβώς αιώνα, στις 28 Ιουνίου 1919, υπογράφτηκε στα ανάκτορα των Βερσαλλιών, του προαστίου του Παρισιού, η περίφημη συνθήκη που επέπρωτο να τερματίσει την εμπόλεμη κατάσταση μεταξύ της ηττημένης Γερμανίας και των νικητριών δυνάμεων του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Οι κυριότεροι όροι της Συνθήκης των Βερσαλλιών —η επ’ αυτών διαπραγμάτευση είχε διαρκέσει περίπου μισό χρόνο, χωρίς τη συμμετοχή της γερμανικής αντιπροσωπείας— ήταν εδαφικοί, στρατιωτικοί και οικονομικοί.

Στη Συνθήκη των Βερσαλλιών κυριάρχησαν κατ’ αρχήν οι θέσεις και οι επιδιώξεις της Γαλλίας. Η Γερμανία απώλεσε την Αλσατία και τη Λωρραίνη, που προσαρτήθηκαν στη Γαλλία, καθώς και διάφορες μικρότερες περιοχές, που παραχωρήθηκαν στο Βέλγιο και την Πολωνία. Η Γερμανία έχασε επίσης όλες τις αποικίες της.

Εξίσου δυσμενείς ήταν και οι στρατιωτικοί όροι της συνθήκης, καθώς η ανατολική όχθη του Ρήνου αποστρατιωτικοποιήθηκε σε βάθος 50 χιλιομέτρων και κατελήφθη από τους Συμμάχους.

Η Γερμανία ανέλαβε επίσης την υποχρέωση να καταβάλει στις Συμμαχικές δυνάμεις επαχθέστατες πολεμικές αποζημιώσεις (ύψους 132 δισ. μάρκων) για την αποκατάσταση των ζημιών που είχαν προκληθεί από τον πόλεμο.

Η ταπείνωση της Γερμανίας και η αποσάθρωση της οικονομίας της συνεπεία των όρων της Συνθήκης των Βερσαλλιών οδήγησαν, μαζί με άλλους ασφαλώς παράγοντες, στο ξέσπασμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Είναι κοινώς αποδεκτό ότι οι διαβουλεύσεις του Παρισιού επηρέασαν την ιστορία όχι μόνο του 20ού αλλά και του 21ου αιώνα. Η Συνθήκη των Βερσαλλιών είχε αντίκτυπο, πέραν της γηραιάς ηπείρου, στη Μέση Ανατολή και στην Άπω Ανατολή.

Τα πολλά λάθη που διέπραξαν οι ειρηνοποιοί έμελλε να οδηγήσουν σε μια σειρά από κρίσεις, αιματοχυσίες και πολέμους (Αλγερία, Κόσοβο, Ισραήλ, Βιετνάμ κ.α.).