Του Roger Cohen – Αρθρογράφου ΝΥΤ

Αν ψάχνετε για μια αισιόδοξη είδηση στην Ευρώπη ρίξτε μια ματιά στην Ελλάδα. Ναι, καλά το διαβάσατε.

Έχοντας χάσει εν τέταρτον του ΑΕΠ της, η Ελλάδα γύρισε σελίδα με την δημοκρατία της λειτουργική, τους εξτρεμιστικούς της πειρασμούς νικημένους, και τον αντί-αμερικανισμό της πλέον παρελθόν.

Η τεράστια νίκη στις εκλογές  της Κυριακής του Κυριάκου Μητσοτάκη, του δυναμικού ηγέτη του κεντροδεξιού κόμματος της Νέας Δημοκρατίας κλείνει ένα κεφάλαιο.

Η Ελλάδα απέρριψε τον Αλέξη Τσίπρα, τον αριστερό ηγέτη πού οδήγησε την χώρα στο χείλος της καταστροφής το 2015 και την τελευταία στιγμή συμβιβάστηκε με την πραγματικότητα.

Οι ψηφοφόροι επίσης απέρριψαν την νέο-Ναζιστική Χρυσή Αυγή, η οποία στο απόγειο της κρίσης είχε γίνει τρίτο κόμμα.

Η πρώτη για να ασπαστεί τον λαϊκισμό, η Ελλάδα τώρα έγινε η πρώτη να τον απορρίψει. Για μια χώρα σε ελεύθερη πτώση όπως ήταν η Ελλάδα οι άγκυρες της ΕΕ και του ΝΑΤΟ δεν είναι ευκαταφρόνητες ως φαίνεται.

Η Ευρώπη δεν είναι απλά μια υπόθεση εθνικισμού και ξενοφοβίας. Είναι μια ήπειρος πού υφίσταται βίαιες μεταλλάξεις και διχάζεται ανάμεσα σε φιλελεύθερα δημοκρατικά και αυτοχθονιστικά ρεύματα.

Η Ελλάδα κατάφερε να ισορροπήσει – παρά την ανεργία πού έφτασε στο 30%, ένα χαοτικό παρά λίγο Grexit, τεράστια δάνεια για να  αποφευχθεί η χρεοκοπία, επιβεβλημένα προγράμματα λιτότητας, και ένα κύμα απεγνωσμένων προσφύγων από την Συρία.

Όλα αυτά μας θυμίζουν ότι εκτιμήσεις για το υποτιθέμενο  τέλος της δημοκρατίας είναι υπερβολικές.

Η λέξη κωλοτούμπα χρησιμοποιείται για να περιγράψει την πλήρη μεταστροφή της Ελλάδος το 2015 όταν  σε δημοψήφισμα απέρριψε ο λαός τους όρους του τρίτου μνημονίου αλλά ο πρωθυπουργός κ. Τσίπρας, ηγέτης του ακροαριστερού ΣΥΡΙΖΑ αγνόησε το αποτέλεσμα και απεδέχθη ακόμα πιο επώδυνη συμφωνία.

Οι δημοκρατίες ενίοτε αλλάζουν ρότα όταν έχουν λάβει καταστροφικές αποφάσεις.

Αυτή η κυβίστηση τώρα ολοκληρώθηκε

Ο κ. Μητσοτάκης με σπουδές στο Harvard και στο Stanford και πρώην στέλεχος της McKinsey είναι γόνος μιας εκ των επιφανέστερων πολιτικών οικογενειών της Ελλάδος. Για να εκλεγεί έπρεπε να αντικρούσει την αντίληψη ότι είναι υπερβολικά «Αμερικανός» και υπερβολικά τεχνοκράτης.

Στην προεκλογική του εκστρατεία υποσχέθηκε να μειώσει τους  φόρους επιχειρήσεων, να ξεμπλοκάρει τις ιδιωτικοποιήσεις, να επιφέρει ψηφιακή μετάλλαξη της οικονομίας, να προσελκύσει επενδύσεις, και να δημιουργήσει έναν αποτελεσματικό δημόσιο τομέα.

Ο Μητσοτάκης έπεισε τους Έλληνες ότι είναι ο άνθρωπος πού μπορεί να μετατρέψει τα ψήγματα ανάκαμψης σε αειφόρο ανάπτυξη. Με απόλυτη κοινοβουλευτική πλειοψηφία έχει την δυνατότητα να τρέξει γρήγορα το πρόγραμμά του.

Τα πράγματα δεν θα είναι εύκολα. Παρά το γεγονός ότι η ανεργία έπεσε στο 18% και υπήρξε μικρή ανάπτυξη, η Ελλάδα δεσμεύεται ακόμα από τους οικονομικούς περιορισμούς πού έχουν επιβάλλει η Γερμανία και άλλοι πιστωτές της, όπως το ψηλό πρωτογενές πλεόνασμα.

Ο κ. Μητσοτάκης θα πρέπει να τηρήσει λεπτές ισορροπίες για να υλοποιήσει την υπόσχεσή του να εξασφαλίσει την ανάπτυξη με την μεγάλη μείωση των φόρων επιχειρήσεων.

Θα πρέπει να περιορίσει τους εναπομείναντες εκπροσώπους του πελατειακού κράτους και να βάλει ως προτεραιότητα την επιχειρηματικότητα και την καινοτομία.  Τα παλιά πρότυπα δεν αρκούν.

Ο νέος πρωθυπουργός είναι συνηθισμένος σε τέτοιες προκλήσεις.

Το 2013 όταν ήταν υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης τον γνώρισα σε ένα κτήριο περιτριγυρισμένο από διαδηλωτές πού είχαν αντιταχθεί στον περιορισμό του αριθμού των δημοσίων υπαλλήλων πού ζητούσαν οι δανειστές της Ελλάδος.

«Η χώρα έχει φτάσει στα όριά της» μού είπε ο Μητσοτάκης.

Θα μπορούσε να είχε καταρρεύσει όπως η Δημοκρατία της Βαιμάρης αλλά αυτό αποφεύχθηκε λόγω των ευρωπαικών θεσμών πού σχεδιάστηκαν για να αντισταθούν στον εθνικισμό και να αποτρέψουν την καταστροφή.

Βοηθώντας την Ελλάδα να ξεπεράσει την κρίση, οι ΗΠΑ απάλειψαν τα αρνητικά συναισθήματα από την εποχή μεταξύ 1967-1974 όταν υποστήριζαν την χούντα των συνταγματαρχών.

Η διοίκηση Ομπάμα «κέρδισε» τον Τσίπρα και τον τράβηξε προς το κέντρο.

Ως αντιπρόεδρος ο Joe Biden είπε στον πρωθυπουργό να μην πάρει απερίσκεπτες αποφάσεις – όπως ένα Grexit – πού θα ήταν μη αναστρέψιμες.  Η διάσπαση της ευρωζώνης, πιθανώς και με άλλες χώρες πέραν της Ελλάδος, απεφεύχθη.

Ο αντί-αμερικανισμός  στην Ελλάδα έχει πλέον εν πολλοίς εκλείψει, ενταφιασμένος από μια αριστερή κυβέρνηση. Στο παρελθόν η πιο βίαια μορφή του εκφράστηκε από την τρομοκρατική οργάνωση 17 Νοέμβρη πού διέπραξε πολλούς φόνους.

Οι παράγοντες και η μεταστροφή

Πολλοί παράγοντες – το ότι η Γερμανία με την λιτότητα πού επέβαλε αντικατέστησε τις ΗΠΑ ως «ο κακός», νέες εντάσεις με την Τουρκία πού αυξάνουν την ανάγκη αμερικανικής στήριξης, οι αμυδρές πλέον εικόνες της εποχής της χούντας, και η έντονη αίσθηση της αμερικανικής αλληλεγγύης κατά την διάρκεια της κρίσης – άλλαξαν τις απόψεις των Ελλήνων.

Η εκλογή του κ. Μητσοτάκη συνάδει με αυτήν την μεταστροφή.

Ο κ. Μητσοτάκης αναλαμβάνει την πρωθυπουργία σε μια στιγμή πού η κυβέρνηση της Κύπρου έχει μεγάλες τριβές με την Τουρκία σχετικά με τα αποθέματα αερίου και πετρελαίου στην Ανατολική Μεσόγειο.

Τον Μάιο, το αμερικανικό ΥΠΕΞ εξέφρασε «βαθιά ανησυχία»  για τα τουρκικά σχέδια να ξεκινήσουν έρευνες σε περιοχή πού η Κυπριακή Δημοκρατία τονίζει ότι είναι δική της. Περιέγραψε τις κινήσεις της Άγκυρας ως «ιδιαίτερα προκλητικές» και κάλεσε τις τουρκικές αρχές να «παύσει αυτές  τις επιχειρήσεις».

Ο νέος πρωθυπουργός θα θελήσει να διατηρήσει μιαν ηρεμία στην περιοχή.

Πιστεύει βαθιά στους ευρω-ατλαντικούς θεσμούς τους οποίους πολλάκις ο Πρόεδρος Τράμπ έχει υποτιμήσει.

Ο τουρισμός καλπάζει και είναι κρίσιμος για την ελληνική οικονομία.

Η Ελλάδα θέλει την Τουρκία προσδεμένη με το άρμα της Δύσης, και όχι μια Τουρκία πού να λοξοκοιτάει προς την Ρωσία του Βλάντιμιρ Πούτιν και να συμπεριφέρεται εχθρικά.

Είναι μια καινούργια μέρα για την Ελλάδα.

Το μόνο πού χρειάζεται τώρα η ΕΕ είναι μια Βρετανική κωλοτούμπα για το Brexit.

Headlines