Δεν χωρεί αμφιβολία πως η ανάπτυξη και η ευημερία μιας χώρας προέρχονται από την ορθολογική λειτουργία του ιδιωτικού τομέα της οικονομίας, τη δραστική και σταθερής βάσης μείωση της φορολογίας και τον συνακόλουθο περιορισμό των κρατικών παρεμβάσεων και γραφειοκρατικών διαδικασιών. Αν δεν γίνουν αυτά, είναι αδύνατη η εκκίνηση μιας πορείας δυναμικής οικονομικής ανάπτυξης.

Από ενός σημείου ανορθωτικής πορείας και έπειτα, για να προσεγγίσουμε τα προηγμένα δυτικά πρότυπα έκρηξης ανακαλύψεων και καινοτομίας, υπάρχει χώρος για προσεκτική παρουσία του δημόσιου τομέα. Οπως έχει δείξει μέσω σημαντικών της επισημάνσεων η Μariana Mazzucato στο βιβλίο της «Τhe Enterpreneurial State: Debunking Public and  Private Sector Myths», στον τομέα των καινοτόμων, εμπορικά εκμεταλλεύσιμων ανακαλύψεων ο δημόσιος τομέας έχει παίξει σημαντικό ρόλο.

Από τη Silicon Valley μέχρι σημαντικές ανακαλύψεις στον τομέα φαρμάκων και υγείας, ο δημόσιος τομέας έχει δείξει έτοιμος να πάρει σοβαρότατα ρίσκα με εξαιρετικά επικερδείς τελικά συνέπειες. Πάνω στη σιγουριά των κρατικών πόρων, οι επιχειρήσεις τεχνολογίας διαμόρφωσαν εμπορικά προϊόντα από τα πορίσματα «σκληρής» επιστήμης που προήλθαν από δημόσια ερευνητικά κέντρα. Καμία φορά και από επιχορηγήσεις συγκεκριμένων ερευνητικών στόχων. Δεν είναι τυχαίο πως ο κορυφαίος φιλελεύθερος αθογράφος των «Financial Times», Martin Wolf, αποκαλεί το βιβλίο αυτό «καταπληκτικό».

Ενας τομέας ιδιαίτερα περίπλοκος είναι αυτός της κυβερνοασφάλειας. Επειδή οι εξελίξεις εκεί τρέχουν, όταν εντοπίζεται κάποια «ρωγμή» ή αδυναμία των συστημάτων, η εταιρεία ή ο δημόσιος τομέας (συνήθως άμυνα) αναζητούν πρωτότυπες ιδέες από υπαλλήλους τους. Οταν τις εντοπίσουν, τους εντάσσουν σε κάποια δυναμική επιχείρηση τεχνολογίας (π.χ. Cisco ή Texas Instruments) και χρηματοδοτούν την ανάπτυξη της ιδέας. Στο τέλος αγοράζουν το προϊόν και ίσως το εμπορευματοποιήσουν. Το Δημόσιο έτσι δουλεύει αποτελεσματικά με ιδιωτικές επιχειρήσεις. Με όρους όμως καθαρά ιδιωτικούς (βλ. Alec Ross, «Industries of the Future», 2016).

Χωρίς να υπάρχει δηλαδή δογματισμός, μπορεί, για το καλό της ανάπτυξης, να αξιοποιείται το κράτος – ιδιαίτερα στον τομέα του μεγάλου ερευνητικού ρίσκου – ώστε να ανακαλύπτονται προϊόντα που μέσω μηχανισμών της αγοράς να αφήνουν τεράστια έσοδα. Ετσι και η οικονομία αναπτύσσεται και το κράτος εξοφλείται για διακινδυνεύσεις που τυχόν ανέλαβε…

Headlines