Ψυχροπολεμικό κλίμα ανάμεσα σε ΗΠΑ και Τουρκία για τα F-35 – Το κόστος για την Άγκυρα

Μαίνεται ο διπλωματικός «πόλεμος» μεταξύ ΗΠΑ και Τουρκίας για τους εξοπλισμούς. Αν και ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε το πάγωμα της προμήθειας των F-35, ο Ντόναλντ Τραμπ δεν φαίνεται εξίσου σίγουρος για το εάν θα πρέπει ή όχι να τραβήξει περαιτέρω το σχοινί, επιβάλλοντας και κυρώσεις. Ο τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν εμφανίστηκε οργισμένος από τις εξελίξεις, καθώς η τουρκική αμυντική βιομηχανία χάνει δισεκατομμύρια από την απόφαση αυτή. Σφήνα των Ρώσων στη διένεξη.

Την Πέμπτη, μια μέρα μετά την ανακοίνωση του Λευκού Οίκου, ότι διώχνει την Τουρκία από το πρόγραμμα των F-35, το οποίο σύμφωνα με δημοσιεύματα ήταν προσωπική απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ, ο αμερικανός πρόεδρος εμφανίστηκε αναποφάσιστος αναφορικά με τις κυρώσεις, αφού στην αρχή τόνισε πως «δεν εξετάζονται», για να σπεύσει να διευκρινίσει λίγα λεπτά αργότερα πως «το εξετάζουμε».

Σύμφωνα με το Reuters, απαντώντας σε ερώτηση δημοσιογράφου για ενδεχόμενες κυρώσεις των ΗΠΑ στην Τουρκία είπε «όχι, δεν το εξετάζουμε αυτό αυτή τη στιγμή. Όχι».

Αργότερα, σε παρόμοια ερώτηση απάντησε πως «το εξετάζουμε. Είναι πολύ, πολύ δύσκολη κατάσταση για πολλούς λόγους… Το εξετάζουμε, θα δούμε τι θα κάνουμε. Δεν το έχουμε ανακοινώσει ακόμα» δήλωσε στους δημοσιογράφους.

Ο πρόεδρος Τράμπ δήλωσε, επίσης, ότι η κατάσταση είναι «πολύ δύσκολη», κατηγορώντας και πάλι τον προκάτοχό του, τον πρώην πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα, για τη σειρά.

«Η προηγούμενη διοίκηση έκανε κάποια πολύ μεγάλα λάθη όσον αφορά την Τουρκία και ήταν πολύ κακή» δήλωσε ο Τραμπ.

Χθες, Πέμπτη, ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε ότι η απόφαση της Τουρκίας να αγοράσει τους S-400 καθιστά αδύνατη τη συνεχιζόμενη συμμετοχή της στο πρόγραμμα των αμερικανικών μαχητικών αεροσκαφών F-35.

Αυτή η εξέλιξη δεν φαίνεται να συγκίνησε καθόλου την Τουρκία, η οποία όχι μόνο φαίνεται να βρήκε αντικατάσταση στα Su-35, αλλά δια στόματος του εκπροσώπου του Ερντογάν, Ιμπραχίμ Καλίν, απείλησε πως οι σχέσεις των δύο χωρών, που είναι σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ, δεν θα μπορούσαν να παραμείνουν υγιείς με τέτοιες μονομερείς αποφάσεις.

Νωρίτερα, μάλιστα, και ο ίδιος ο τούρκος πρόεδρος είχε σπεύσει να εκφράσει τη δυσφορία του για την απόφαση των ΗΠΑ.

Υπενθυμίζεται ότι αυτή η «αποβολή» της Τουρκίας από το πρόγραμμα των F-35, εκτιμάται ότι θα κοστίσει στην Άγκυρα έως και 9 δισ. δολάρια, με τους Τούρκους  να υπογραμμίζουν ότι όποιες απώλειες πωλήσεων της θα αντισταθμιστούν στρέφοντας στην πολιτική αεροπορία.

Απώλειες δισεκατομμυρίων

Η τουρκική αμυντική βιομηχανία, που συμμετέχει στην γραμμή παραγωγής των μαχητικών αεροσκαφών F-35, πρόκειται να απολέσει δισεκατομμύρια δολάρια έπειτα από την απόφαση αυτή της Ουάσινγκτον.

Αυτό γιατί οχτώ τουρκικές εταιρείες συμμετέχουν στο πρόγραμμα παραγωγής των F-35, προμηθεύοντας εκατοντάδες μέρη των αεροσκαφών, όπως συστήματα απεικόνισης θαλάμου διακυβέρνησης και εξοπλισμού προσγείωσης, σε συμβόλαια, που το Πεντάγωνο τονίζει ότι θα έφτασαν σε αξία 9 δισεκατομμυρίων δολαρίων καθ’ όλη τη διάρκεια του προγράμματος.

Ο διευθυντής Αμυντικής Βιομηχανίας της Τουρκίας, Ισμαήλ Ντεμίρ, δήλωσε ότι η αμερικανική απόφαση να μεταφέρει αλλού τις εργασίες παραγωγής – και η πιθανότητα για επιβολή αμερικανικών κυρώσεων – θα αποτελέσει μια αρνητική εξέλιξη για αυτές τις εταιρείες.

Επισήμανε, δε, ότι οι απώλειες αυτές θα είναι προσωρινές, υποστηρίζοντας ότι οι εταιρείες μακροπρόθεσμα θα βγουν ισχυρότερες.

Ωστόσο, αναλυτές τονίζουν ότι η εξέλιξη αυτή αποτελεί ένα ισχυρό πλήγμα στις τουρκικές εταιρείες αμυντικής βιομηχανίας που συμμετείχαν στο πρόγραμμα παραγωγής των αεροσκαφών επί μία δεκαετία, ενώ εκτιμούν ότι θα περιοριστεί επίσης η πρόσβαση της Τουρκίας σε νέα αμυντική τεχνολογία, σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Προκαλεί ασταμάτητα η Τουρκία

Οι τουρκικές εταιρείες που συμμετέχουν στο πρόγραμμα των F-35 είναι οι Roketsan, Havelsan, Alp Aviation, Ayesas, Kale Aerospace, Tubitak-SAGE, η τουρκική αεροδιαστημική βιομηχανία TAI και το τουρκικό σκέλος της ολλανδικής εταιρείας Fokker Elmo, σύμφωνα με τον επίσημο ιστότοπο των F-35. Καμία από τις εταιρίες δεν ήταν άμεσα διαθέσιμη για σχόλιο, σύμφωνα με το Reuters.

O Τούρκος διευθυντής Ντεμίρ τόνισε ότι θα προχωρήσουν σε εκτίμηση πως θα αποζημιωθούν για τις απώλειες τους. Ο όμιλος Kale είχε επισημάνει τον Απρίλιο ότι αν η Τουρκία αποκλεισθεί από το πρόγραμμα παραγωγής των F-35, όποιες απώλειες πωλήσεων της θα αντισταθμιστούν στρέφοντας στην πολιτική αεροπορία.

Ανακοινώνοντας τον αποκλεισμό της Τουρκίας από το πρόγραμμα των μαχητικών, το Πεντάγωνο ανέφερε χθες ότι οι τουρκικές εταιρείες παρήγαγαν περισσότερα από 900 κομμάτια για τα F-35.

Η εφοδιαστική αλυσίδα θα μεταφερθεί κυρίως σε αμερικανικά εργοστάσια, σε μια κίνηση που θα κοστίσει στις ΗΠΑ μεταξύ 500 και 600 εκατομμυρίων δολαρίων.

Ο Ντεμίρ εμφανίστηκε επικριτικός στην απόφαση των ΗΠΑ, τονίζοντας στους Τούρκους δημοσιογράφους ότι «μέχρι σήμερα εκπληρώσαμε στο ακέραιο τις ευθύνες μας, πληρώσαμε τις οφειλές μας για τα F35. Υπάρχει μια απόφαση για μονομερή αναβολή. Είναι μια απόφαση που δεν συνάδει με την συμφωνία. Περιμένουμε να μας την στείλουν επίσημα. Θέλουμε να δούμε βάσει ποιου άρθρου της συμφωνίας λήφθηκε αυτή η απόφαση», είπε σημειώνοντας ότι στην απόφαση χρησιμοποιείται η λέξη αναβολή, όχι η λέξη αποκλεισμός.

«Θα αξιολογήσουμε τις εναλλακτικές μας»

Την ίδια στιγμή οι Τούρκοι αναζητούν… την εναλλακτική του, αφού ήδη η ρωσική κρατική εταιρεία Rostec είναι έτοιμη να προμηθεύσει την Άγκυρα με βομβαρδιστικά μαχητικά αεροσκάφη Su-35 σε περίπτωση που υπάρξει ανάλογο ενδιαφέρον από τουρκικής πλευράς, δήλωσε σήμερα ο πρόεδρος της εταιρεία Σεργκέι Τσεμέζοφ.

«Εάν οι Τούρκοι συνάδελφοι μας εκδηλώσουν επιθυμία, είμαστε έτοιμοι να μελετήσουμε την πώληση Su-35», φέρεται να δήλωσε ο Τσεμέζοφ σύμφωνα με το γραφείο τύπου της Rostec.

«Η Τουρκία θα συνεχίσει να αξιολογεί τις εναλλακτικές της, δηλαδή αν κλείσει μια πόρτα θα ανοίξει άλλη, μπορεί να δημιουργήσουμε τη δική μας πόρτα, κάθε επιλογή είναι στο τραπέζι», δήλωσε αναφέροντας ότι αναμένουν από τις ΗΠΑ να τους προωθήσει την απόφασή για τα F-35 επίσημα.