Την κλιμάκωση μιας διπλωματικής αντιπαράθεσης μηνών αποτελεί η χθεσινή απόφαση των ΗΠΑ να αναστείλουν έως τα τέλη Μαρτίου του 2020 τη συμμετοχή της Τουρκίας στο πρόγραμμα των μαχητικών αεροσκαφών F-35, λόγω της αγοράς, από την πλευρά της Αγκυρας των ρωσικών S-400.

Εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου επισήμανε ότι το F-35 «δεν μπορεί να συνυπάρξει» με το ρωσικό πυραυλικό σύστημα S-400, το οποίο η Άγκυρα άρχισε να παραλαμβάνει την περασμένη Παρασκευή και χαρακτήρισε τους S-400 «ρωσική πλατφόρμα συλλογής πληροφοριών» που θα επιτρέψει την συλλογή πληροφοριών για τις προηγμένες δυνατότητες του αμερικανικού μαχητικού.

Ο εκπρόσωπος ανέφερε πως η απόκτηση των S-400 θα έχει επιφέρει «σοβαρότατες επιπτώσεις» στην επιχειρησιακή διασυνδεσιμότητα της Τουρκίας με το NATO. Διευκρίνισε ωστόσο πως η Ουάσιγκτον εξακολουθεί να εναποθέτει μεγάλη αξία στην στρατηγική συνεργασία με την Άγκυρα, η οποία έχει πολλά επίπεδα.

«Θα μπορέσουμε να καλύψουμε τα κενά»

H αναπληρώτρια υφυπουργός Αμυνας των ΗΠΑ, αρμόδια για θέματα προμηθειών, Eλεν Λορντ, διαβεβαίωσε ότι η Ουάσιγκτον θα μπορέσει να καλύψει τα κενά που θα δημιουργήσει ο «αποκλεισμός» της Αγκυρας από το πρόγραμμα και δεν θα υπάρξουν προβλήματα στις παραδόσεις των F-35 στα κράτη που έχουν ήδη κάνει παραγγελίες.

«Προχωράμε σε έναν πολύ συντεταγμένο τερματισμό» της τουρκικής συμμετοχής στο πρόγραμμα κατασκευής των F-35, ο οποίος θα έχει ολοκληρωθεί «τον Μάρτιο του 2020» είπε η Λορντ.

Τόνισε πως η Τουρκία θα χάσει περισσότερα από 9 δισεκατομμύρια δολάρια που αναλογούν στο κομμάτι συμπαραγωγής που της είχε ανατεθεί σε βάθος χρόνου, συν θέσεις εργασίας και οικονομικές ευκαιρίες για την αμυντική βιομηχανία της. Τα τουρκικά εργοστάσια είχαν ήδη λάβει παραγγελίες αξίας περίπου $1 δισεκατομμυρίου.

Η παραγωγή των 900 και πλέον εξαρτημάτων του F-35 που είχε αναλάβει η Τουρκία θα μεταφερθεί σε πρώτη φάση πρωτίστως σε αμερικανικές μονάδες, και στην συνέχεια θα κατανεμηθεί και σε διεθνείς προμηθευτές, προσέθεσε.

Όσον αφορά την μονάδα παραγωγής και συντήρησης κινητήρων στο Εσκίσεχιρ, είπε ότι δύο ευρωπαϊκές βιομηχανίες που ήδη εμπλέκονται στο πρόγραμμα μπορούν να καλύψουν το κενό.

Η υφυπουργός άφησε να εννοηθεί ότι η έξοδος της Τουρκίας από το πρόγραμμα είναι εν πολλοίς μη αναστρέψιμη. Προσέθεσε πως η τροποποίηση της αλυσίδας παραγωγής θα κοστίσει στις ΗΠΑ από 500 έως 600 εκατομμύρια δολάρια.

«Θα πληγεί η στρατηγική σχέση με τις ΗΠΑ»

Σχολιάζοντας την αμερικανική κίνηση, το τουρκικό ΥΠΕΞ έκανε λόγο για «άδικη απόφαση», προσθέτοντας ότι ««αυτό το μονομερές μέτρο αντίκειται προς το πνεύμα της συμμαχίας και δεν βασίζεται σε θεμιτούς λόγους».

Κάλεσε μάλιστα την Ουάσιγκτον να ανακαλέσει την απόφαση, την οποία χαρακτήρισε λανθασμένη, ενώ έκρινε ότι θα πλήξει τους στρατηγικούς δεσμούς των δύο κρατών, συμμάχων στον Οργανισμό του Συμφώνου του Βόρειου Ατλαντικού.

«Αυτό το μονομερές μέτρο αντίκειται προς το πνεύμα της συμμαχίας και δεν βασίζεται σε θεμιτούς λόγους (…). Ο αποκλεισμός της Τουρκίας, ενός από τους εταίρους του προγράμματος F-35, είναι άδικος» υποστήριξε το υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας σε ανακοίνωσή του που δημοσιοποιήθηκε μετά τα μεσάνυχτα της Τετάρτης.

Ανοιχτό το ενδεχόμενο κυρώσεων

Πάντως, η πλευρά του Πενταγώνου, τηρώντας τη γραμμή Τραμπ απέφυγε να «κόψει» εντελώς τους συμμαχικούς δεσμούς με την Αγκυρα, μια και όπως διευκρίνισε ο αναπληρωτής υφυπουργός Αμυνας αρμόδιος για τη χάραξη πολιτικής, Ντέιβιντ Τράκτενμπεργκ, πρόκειται για μια «πολύ συγκεκριμένη αντίδραση σε μια συγκεκριμένη ενέργεια», διαβεβαιώνοντας ταυτόχρονα ότι η αμερικανική κυβέρνηση παραμένει προσηλωμένη στη στρατηγική σχέση της με την Τουρκία.

Παράλληλα, παραμένει άγνωστο το αν και πότε θα επιβληθούν κυρώσεις από την πλευρά των ΗΠΑ προς την Τουρκία.

Στήριξη από Ουάσινγκτον σε Αθήνα

Την ίδια ώρα πάντως, ως ιδιαίτερα σημαντικό αξιολογείται το παρθενικό ταξίδι του έλληνα υπουργού Εξωτερικών στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο Νίκος Δένδιας συνάντησε τον αμερικανό ομόλογό του Μάικ Πομπέο στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Στο κέντρο των συνομιλιών τους βρέθηκε η τουρκική προκλητικότητα, με την Αθήνα να ζητά έμπρακτη στήριξη.

Όπως δήλωσε ο ίδιος ο Νίκος Δένδιας, ζήτησε «μια ξεκάθαρη θέση, μια καθαρή στήριξη της Ελλάδας όσον αφορά στα ζητήματα της τουρκικής επιθετικότητας, όπως και μια καθαρή γραμμή επικοινωνίας για όποια θέματα προκύψουν». Σημείωσε δε πως «οι Αμερικανοί το σημείωσαν για να απαντήσουν σχετικά».

Μία ακόμα σημαντική εξέλιξη –αν και αναμενόμενη– είναι η πρόσκληση του αμερικανού υπουργού Εξωτερικών στην Αθήνα, το προσεχές φθινόπωρο. Πρόκειται για την συνέχεια της επικοινωνίας που είχε και ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης με τον πρόεδρο και τον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ, στην οποία επιβεβαιώθηκε η στενή συμμαχία των δύο χωρών, αλλά και η προσπάθεια ενδυνάμωσής της, μέσω του ήδη δρομολογημένου Στρατηγικού Διαλόγου.

Headlines