Σύννεφα πολέμου στον Περσικό Κόλπο: Ο ρόλος των ΗΠΑ στην ένταση Ιράν – Βρετανίας

Καζάνι που βράζει θυμίζει η κατάσταση στον Περσικό Κόλπο, μετά το νέο περιστατικό με τη σύλληψη του βρετανικού δεξαμενόπλοιου Stena Impero από το Ιράν την Παρασκευή. Το κλίμα μεταξύ της Τεχεράνης και της Ουάσινγκτον ήταν ήδη τεταμένο μετά τα γεγονότα με τα δύο τάνκερ πριν ένα μήνα και τώρα στον «χορό του πολέμου» μπαίνει και το Λονδίνο.

Μετά την ανακοίνωση του Ηνωμένου Βασιλείου για επιβολή κυρώσεων στο Ιράν, ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν Μοχαμάντ Τζαβάντ Ζαρίφ κατηγόρησε σήμερα τον Σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ Τζον Μπόλτον ότι βάζει παρασκηνιακές «φιτιλιές» προσπαθώντας να σύρει τη Βρετανία σε μία ενδεχόμενη εμπλοκή με το Ιράν.

Make no mistake:

Having failed to lure @realDonaldTrump into War of the Century, and fearing collapse of his #B_Team, @AmbJohnBolton is turning his venom against the UK in hopes of dragging it into a quagmire.

Only prudence and foresight can thwart such ploys.

— Javad Zarif (@JZarif) July 21, 2019

Η ακριβής φρασεολογία που χρησιμοποίησε ο Ζαρίφ στο Twitter είναι: «Μην κάνετε λάθος. Αφού απέτυχε να παρασύρει τον Ντόναλντ Τραμπ στον Πόλεμο του Αιώνα [σσ. εννοώντας την ακύρωση από τον Τραμπ του βομβαρδισμού θέσεων στο Ιράν] και φοβούμενος την κατάρρευση της B Team, o Τζον Μπόλτον στρέφει το δηλητήριό του ενάντια στη Μεγάλη Βρετανία με την ελπίδα ότι θα τη σύρει στον βάλτο. Μόνο η σύνεση και η διορατικότητα μπορούν να εμποδίσουν τέτοια τεχνάσματα».

Ο ρόλος του Τζον Μπόλτον των ΗΠΑ

Σε παρόμοιο συμπέρασμα, φαίνεται ότι καταλήγει και ο πεπειραμένος δημοσιογράφος του Guardian, Σάιμον Τίσνταλ, ο οποίος ειδικεύεται σε θέματα εξωτερικού ρεπορτάζ. Με σημερινό του άρθρο στην ιστοσελίδα της βρετανικής εφημερίδας, ο Τίσνταλ αναλύει πώς βρέθηκαν ξαφνικά «στα μαχαιρία» το Ιράν με τη Μεγάλη Βρετανία.

Αναφέρεται σε ένα πρώτο περιστατικό της σύλληψης από Βρετανούς πεζοναύτες του ιρανικού πετρελαιοφόρου Grace I (με προορισμό τη Συρία) στο Γιβραλτάρ. Η σύλληψη έγινε στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού εμπάργκο σε εισαγωγές πετρελαίου στη Συρία – από την πλευρά της ΕΕ, ωστόσο, επικράτησε σιωπή, ενώ ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλεια των ΗΠΑ Τζον Μπόλτον υποδέχθηκε το γεγονός με ιδιαίτερη χαρά.

Excellent news: UK has detained the supertanker Grace I laden with Iranian oil bound for Syria in violation of EU sanctions. America & our allies will continue to prevent regimes in Tehran & Damascus from profiting off this illicit trade.

— John Bolton (@AmbJohnBolton) July 4, 2019

Ο Τίσνταλ υπονοεί ότι το περιστατικό ενορχηστρώθηκε από τις ΗΠΑ για να «παγιδεύσει» το Ηνωμένο Βασίλειο εν μέσω μιας διεθνούς κρίσης, που δύσκολα μπορεί να αντιμετωπίσει. Η χώρα εξάλλου έχει ήδη αρκετά ανοιχτά ζητήματα με την επιλογή νέου πρωθυπουργού και το ζήτημα του Brexit. Παράλληλα, σημειώνεται ότι οι σχέσεις του Λονδίνου είναι τεταμένες τόσο με την ΕΕ λόγω Brexit όσο και με τις ΗΠΑ λόγω της αντίθεσης για την συμφωνία με τα πυρηνικά και του πρόσφατου σκανδάλου με τα έγγραφα που διέρρευσαν από τον Βρετανό πρέσβη στις ΗΠΑ.

Ο Μπόλτον, γράφει ο Τίσνταλ, βρήκε την ευκαιρία να δηλώσει ότι οι ΗΠΑ είναι στο πλευρό του Λονδίνου, έπειτα από τη νέα εξέλιξη με τη σύλληψη του βρετανικού δεξαμενόπλοιου από τις ιρανικές αρχές, χωρίς να είναι σίγουρο ότι η Βρετανία ήθελε να εμπλακεί στην «καυτή» κατάσταση που επικρατεί στα Στενά του Ορμούζ.

Στην πραγματικότητα όμως – καταλήγει ο Βρετανός δημοσιογράφος – το Ηνωμένο Βασίλειο είναι απομονωμένο από συμμάχους και παρουσιάζει αδυναμίες στην οικονομία και στα στρατεύματά του. Τώρα, είναι αναγκασμένο να αντιμετωπίσει μία διεθνή κρίση, με έναν νέο πρωθυπουργό (κατά πάσα πιθανότητα τον Μπόρις Τζόνσον) ο οποίος θεωρείται άπειρος σε τέτοια ζητήματα.

Κυρώσεις από το Λονδίνο – Έτοιμη για κάθε ενδεχόμενο η Τεχεράνη

Επιβολή κυρώσεων στο Ιράν σχεδιάζει η Μεγάλη Βρετανία σχετικά με τη «σύλληψη» από τις αρχές της ισλαμικής δημοκρατίας ενός δεξαμενόπλοιου υπό βρετανική σημαία στον Κόλπο.

Ο βρετανός υπουργός Εξωτερικών, Τζέρεμι Χαντ, αναμένεται να αναγγείλει σήμερα διπλωματικά και οικονομικά μέτρα, συμπεριλαμβανομένου του πιθανού παγώματος ιρανικών πόρων, σε αντίποινα για το επεισόδιο, σύμφωνα με το ρεπορτάζ της Daily Telegraph.

Aπό την άλλη, ο Ιρανός πρέσβης στο Ηνωμένο Βασίλειο, Χαμίντ Μπαεϊντινετζάντ, επεσήμανε στο Twitter ότι το ΗΒ πρέπει να συγκρατήσει τις εγχώριες πολιτικές του παρατάξεις που θέλουν να κλιμακώσουν την ένταση μεταξύ των δύο χωρών σε θέματα πέρα από αυτά με τα δεξαμενόπλοια. «Αυτό είναι επικίνδυνο και ασύνετο σε μία ευαίσθητη περίοδο για την περιοχή. Το Ιράν πάντως είναι σταθερό στις θέσεις του και είναι έτοιμο για διαφορετικά σενάρια» σημείωσε χαρακτηριστικά.

UK government should contain those domestic political forces who want to escalate existing tension between Iran and the UK well beyond the issue of ships. This is quite dangerous and unwise at a sensitive time in the region. Iran however is firm and ready for different scenarios.

— Hamid Baeidinejad (@baeidinejad) July 21, 2019

Το χρονικό κλιμάκωσης της έντασης στον Περσικό Κόλπο

2 Μαΐου: Οι ΗΠΑ αφού αποχώρησαν από την διεθνή συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν (the Joint Comprehensive Plan of Action -JCPOA) το 2018 κι επέβαλαν κυρώσεις στην Τεχεράνη, καταργούν τις εξαιρέσεις εφαρμογής των κυρώσεων αυτών που υπήρχαν για οκτώ χώρες: Κίνα, Ελλάδα, Ινδία, Ιταλία, Ιαπωνία, Νότια Κορέα, Ταϊβάν και Τουρκία, αναφορικά με τον ομαλό εφοδιασμό τους, με αργό πετρέλαιο από το Ιράν.

5 Μαΐου: Οι ΗΠΑ προχωρούν στην ανάπτυξη ναυτικής μονάδας αεροπλανοφόρου, αλλά και βομβαρδιστικών, στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής.

8 Μαΐου: Το Ιράν ανακοινώνει ότι θα χαλαρώσει μερικούς από τους περιορισμούς που του είχαν επιβληθεί στο πυρηνικό του πρόγραμμα, παραβιάζοντας την διεθνή συμφωνία του 2015. Η Τεχεράνη απειλεί με την ανάληψη περισσότερων ενεργειών στην περίπτωση που δεν προστατευτεί από την εφαρμογή των αμερικανικών κυρώσεων.

10 Μαΐου: Η αρμόδια διεύθυνση των Αμερικανών Πεζοναυτών προειδοποιεί για το ενδεχόμενο ιρανικών επιθέσεων στα πλοία που διαπλέουν τον Περσικό Κόλπο.

12 Μαΐου: Τέσσερα πλοία, μεταξύ αυτών και δύο δεξαμενόπλοια της Σαουδικής Αραβίας δέχονται επιθέσεις στον Περσικό Κόλπο, λίγο πιο έξω από το Στενό του Χορμούζ.

13 Ιουνίου: Δύο δεξαμενόπλοια δέχονται επιθέσεις νότια από το Στενό του Χορμούζ. Η Ουάσινγκτον κατηγορεί το Ιράν, αλλά η Τεχεράνη αρνείται οποιαδήποτε εμπλοκή.

#BREAKING latest Pictures from onboard the Front Altair.#Oman pic.twitter.com/rCg2aDYOJA

— The Angel's Sword (@IamPakWarrior) June 13, 2019

20 Ιουνίου: Το Ιράν καταρρίπτει ένα ιρανικό μη επανδρωμένο εναέριο όχημα παρακολούθησης (drone).

4 Ιουλίου: Βρετανοί πεζοναύτες καταλαμβάνουν το ιρανικό υπέρ-τάνκερ Grace 1 κοντά στο Γιβραλτάρ μετά από υποψίες ότι παραβίαζε τις κυρώσεις της ΕΕ κατά της Συρίας.

5 Ιουλίου: Ένας διοικητής των Φρουρών της Ιρανικής Επανάστασης απειλεί να καταλάβει ένα βρετανικό πλοίο, αν δεν απελευθερωθεί το Grace 1.

7 Ιουλίου: Το Ιράν ανακοινώνει ότι θα ενισχύσει τον εμπλουτισμό ουρανίου, πέραν της οροφής της διεθνούς συμφωνίας JCPOA του 2015, ενώ θα μειώσει την τήρηση των δεσμεύσεων του αναφορικά με αυτή την συμφωνία. Η κίνηση αυτή, της Τεχεράνης προκάλεσε μία προειδοποίηση από τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, αλλά και ανησυχίες από την Γερμανία, την Γαλλία και την Βρετανία.

10 Ιουλίου: Η φρεγάτα του Βασιλικού Βρετανικού Ναυτικού HMS Montrose προειδοποιεί λεκτικά και στρέφει τα όπλα της κατά πλοιαρίων που πιστεύεται ότι ανήκουν στους Φρουρούς της Επανάστασης του Ιράν. Τα σκάφη αυτά είχαν προσεγγίσει στο δεξαμενόπλοιο της BP British Heritage στην βόρεια είσοδο του Στενού του Χορμούζ.

18 Ιουλίου: Οι ΗΠΑ ανακοινώνουν ότι το πλοίο αμφίβιων επιχειρήσεων USS Boxer “κατέρριψε” ένα ιρανικό drone στο Στενό του Χορμούζ, υποστηρίζοντας ότι το ΜΕΑ απείλησε το αμερικανικό πλοίο. Το Ιράν αρνείται την κατάρριψη αυτή.

19 Ιουλίου: Το Γιβραλτάρ παρατείνει για έναν μήνα την κράτηση του Grace 1.

🎥 تصاویر جدید از توقیف #نفتکش_انگلیسی pic.twitter.com/PMyXiEfcXR

— خبرگزاری تسنیم 🇮🇷 (@Tasnimnews_Fa) July 20, 2019

19 Ιουλίου: To Ιράν πραγματοποιεί κατάσχεση των δεξαμενόπλοιων Stena Impero και Mesdar που έχουν βρετανική σημαία. Το δεύτερο πλοίο απελευθερώθηκε μετά από την προειδοποίηση που έλαβε από τις αρχές του Ιράν.