Ανατροπές στις Ενοπλες Δυνάμεις: Τι θα γίνει με προσλήψεις, μεταθέσεις, θητεία

Η συνεχιζόμενη τουρκική επιθετικότητα και προκλητικότητα και η ανάγκη οι Ενοπλες Δυνάμεις να βρίσκονται διαρκώς σε υψηλή επιχειρησιακή ετοιμότητα δεν αφήνουν κανένα περιθώριο για αδράνεια στη νέα ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Αμυνας. Το νέο δίδυμο του «Πενταγώνου» όχι απλώς δεν έχει σκέψη για… λούφα, αλλά σχεδιάζει να προχωρήσει άμεσα σε μια σειρά από παρεμβάσεις – «γρήγορες νίκες», όπως επισημαίνεται χαρακτηριστικά – προκειμένου να ενισχυθεί η αποτρεπτική ισχύς των Ενόπλων Δυνάμεων.

Οι βασικοί άξονες στους οποίους θα επικεντρωθούν το υπουργείο και οι επιτελείς του είναι μεταξύ άλλων η ανακοπή της μείωσης του στρατιωτικού προσωπικού με την πρόσληψη 2.000 επαγγελματιών οπλιτών (ΟΒΑ ή ΕΠΟΠ), η ενίσχυση της αμυντικής βιομηχανίας – ώστε να επιταχυνθούν σημαντικά εξοπλιστικά προγράμματα – και η βελτίωση της νομοθεσίας για τις μεταθέσεις στρατιωτικού προσωπικού. Το γεγονός άλλωστε ότι ο Πρωθυπουργός στην επίσκεψή του στο «Πεντάγωνο» έμεινε δυόμισι ώρες και «ξετίναξε» στις ερωτήσεις τους αρχηγούς των επιτελείων είναι ενδεικτικό του ιδιαίτερου βάρους που δίνει η κυβέρνηση στην άμυνα της χώρας.

Σύμφωνα με πληροφορίες των «ΝΕΩΝ», το υπουργείο Αμυνας επιδιώκει αυτό το πλάνο αλλαγών να προχωρήσει ταχύτατα και με προσήλωση. Κι αυτό διότι, τονίζεται, τα προβλήματα καθημερινότητας ενός τέτοιου υπουργείου αιχμής, όπως το Εθνικής Αμυνας, είναι πολλά και υπάρχει πάντα ο κίνδυνος να μείνουν σημαντικά ζητήματα στο περιθώριο, με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται για τη θωράκιση της χώρας.

Προσλήψεις ΟΒΑ ή ΕΠΟΠ

Η πρόσληψη περίπου 2.000 Οπλιτών Βραχείας Ανακατάταξης (ΟΒΑ) ή Επαγγελματιών Οπλιτών (ΕΠΟΠ) με στόχο να επιλυθούν τα σημαντικά προβλήματα υποστελέχωσης και γήρανσης του προσωπικού των Ενόπλων Δυνάμεων θα είναι – σύμφωνα με πληροφορίες των «ΝΕΩΝ» – μία από τις άμεσες προτεραιότητες της νέας ηγεσίας του υπουργείου Εθνικής Αμυνας.

Εκτιμάται μάλιστα πως σε αυτό το πεδίο το υπουργείο θα μπορέσει να έχει άμεσα αποτελέσματα και να πετύχει μία από τις «γρήγορες νίκες» που επιδιώκει σε μία σειρά «μαχών» που θα δίνει διαρκώς από εδώ και στο εξής. Οι λίστες για τις ανάγκες ανά κλάδο και τομέα είναι ήδη έτοιμες και συνακόλουθα το μόνο που απομένει είναι να δοθεί το ΟΚ από την πολιτική ηγεσία. Είναι άλλωστε χαρακτηριστικό ότι εδώ και πάνω από έναν χρόνο τα επιτελεία και των τριών Οπλων είχαν εισηγηθεί πως πρέπει να ενισχυθεί ο Στρατός με επιπλέον προσωπικό. Εντούτοις, δεν είχε δοθεί προτεραιότητα σ’ αυτόν τον τομέα, με αποτέλεσμα το πρόβλημα να επιδεινώνεται.

Σύμφωνα με τον σχεδιασμό που έχουν κάνει οι επιτελείς του «Πενταγώνου», ο Στρατός Ξηράς χρειάζεται 1.200 οπλίτες (ΟΒΑ ή ΕΠΟΠ). Τετρακόσιοι από αυτούς υπολογίζεται ότι θα στελεχώσουν τις Ειδικές Δυνάμεις, 400 προορίζονται για θέσεις τεχνικού προσωπικού και άλλοι 400 για τα στρατιωτικά νοσοκομεία. Ειδικά στα νοσοκομεία υπάρχει μεγάλη έλλειψη σε νοσηλευτές. Οι υπόλοιπες 800 προσλήψεις αναμένεται να καλύψουν τις μεγάλες ανάγκες που υπάρχουν και στα άλλα δύο Οπλα, το Πολεμικό Ναυτικό και την Αεροπορία.

Στην πρώτη άμεση ενημέρωση που είχαν ο υπουργός Νίκος Παναγιωτόπουλος και ο υφυπουργός Αλκιβιάδης Στεφανής από τους αρχηγούς των Γενικών Επιτελείων την προπερασμένη εβδομάδα προεξοφλείται ότι τέθηκε επί τάπητος και το μεγάλο αγκάθι της υποστελέχωσης στρατιωτικού προσωπικού. Αλλωστε, ο Αλκιβιάδης Στεφανής μόλις πριν από επτά μήνες βρισκόταν στο τιμόνι του ΓΕΣ και γνωρίζει σε βάθος και με λεπτομέρειες την κατάσταση, τα προβλήματα και τις ανάγκες κυρίως στον Στρατό Ξηράς. Υπό αυτά τα δεδομένα θα είναι απίθανο να μην εισηγηθεί να μπει ψηλά στη λίστα προτεραιοτήτων του υπουργείου Αμυνας η πρόσληψη προσωπικού.

Ενίσχυση αμυντικής βιομηχανίας

Το μήνυμα του Πρωθυπουργού προς την ηγεσία του υπουργείου Αμυνας ήταν σαφές από το πρώτο κιόλας Υπουργικό Συμβούλιο. Στον μπλε φάκελο που δόθηκε στον υπουργό Αμυνας Νίκο Παναγιωτόπουλο ένας από τους βασικούς άξονες των άμεσων κυβερνητικών προτεραιοτήτων ήταν η ενίσχυση της αμυντικής βιομηχανίας. Κύριο μέλημα του νέου υπουργείου Αμυνας είναι δηλαδή να επανεκκινήσει και να αναζωογονήσει την αμυντική βιομηχανία.

Πρόκειται για ένα εγχείρημα εξαιρετικά δύσκολο, αφού σήμερα η εγχώρια αμυντική και ναυπηγοεπισκευαστική βιομηχανία βρίσκεται σε μαρασμό – τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά είναι υπό καθεστώς ειδικής διαχείρισης, ενώ για τα Ναυπηγεία Ελευσίνας αναζητείται ιδιώτης επενδυτής – ενώ και οι υπόλοιπες βιομηχανίες δεν είναι στην καλύτερη κατάσταση. Το αποτέλεσμα είναι να καθυστερούν σημαντικά έργα αμυντικού εξοπλισμού (π.χ. η ναυπήγηση πλοίων του Πολεμικού Ναυτικού). Δεν θα πρέπει να λησμονείται εξάλλου ότι η υπολειτουργία των ναυπηγείων αποτελεί τροχοπέδη και για άλλα μεγάλα αμυντικά πρότζεκτ. Σε συζητήσεις που έχουν γίνει έως τώρα για την αγορά φρεγατών από άλλες χώρες μάς έχει προταθεί η συμπαραγωγή της ναυπήγησης σε ελληνικά ναυπηγεία. Χωρίς «υγιή» ναυπηγεία όμως δεν μπορεί να «τρέξει» ένα τέτοιο απαιτητικό πρόγραμμα. Σημειώνεται ότι και η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ είχε επιχειρήσει να βάλει σε νέα τροχιά την αμυντική βιομηχανία – μάλιστα υπουργοί της επαναλάμβαναν συχνά ότι η επαναλειτουργία των ναυπηγείων είναι το «μεγάλο στοίχημα» που τελικά η Ελλάδα θα κερδίσει – αλλά δεν είχε τα αναμενόμενα αποτελέσματα.

Οπως όλα δείχνουν όμως, η κυβέρνηση της ΝΔ και η σημερινή ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Αμυνας έχουν εντάξει τα ναυπηγεία και συνολικά την αμυντική βιομηχανία στο συνολικό πλάνο ανάπτυξης για τη χώρα. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι μέσα σε μόλις μία εβδομάδα ο Κυριάκος Μητσοτάκης επανέλαβε τη «διαταγή» που είχε δώσει στο πρώτο Υπουργικό Συμβούλιο στον Νίκο Παναγιωτόπουλο και τον Αλκιβιάδη Στεφανή. Δηλαδή και κατά την επίσκεψή του στο «Πεντάγωνο» την περασμένη Τετάρτη επισήμανε πως η πολιτική ηγεσία του υπουργείου πρέπει να προχωρήσει στην ενίσχυση της αμυντικής βιομηχανίας της χώρας με στόχο την επαύξηση της επιχειρησιακής ετοιμότητας των Ενόπλων Δυνάμεων και παράλληλα την αξιοποίηση των αμυντικών προγραμμάτων ως πυλώνων ανάπτυξης και δημιουργίας θέσεων εργασίας.

Φαίνεται πάντως ότι το υπουργείο Αμυνας «τρέχει» το θέμα αναζωογόνησης της αμυντικής βιομηχανίας και σε συνεργασία με άλλα υπουργεία. Είναι ενδεικτικό ότι μέσα στην εβδομάδα που πέρασε ο υπουργός ανάπτυξης Αδωνις Γεωργιάδης είχε συνάντηση με τον διευθύνοντα σύμβουλο της ΟΝΕΧ – της εταιρείας που έχει υπό τον έλεγχό της τα ναυπηγεία Σύρου –  η οποία ενδιαφέρεται για τα ναυπηγεία Ελευσίνας. Και όπως προανήγγειλε ο υπουργός Ανάπτυξης, διαπιστώθηκε η καλή πορεία της αποκρατικοποίησης των ναυπηγείων της Σύρου και συμφωνήθηκε να γίνουν αντίστοιχα βήματα για τα ναυπηγεία της Ελευσίνας με επιτάχυνση των συζητήσεων με την ΟΝΕΧ από την ερχόμενη εβδομάδα.

Η αναδιοργάνωση του Στρατού

Πρόθεση και προτεραιότητα του υπουργείου Αμυνας είναι να συνεχιστεί η προσπάθεια αναδιοργάνωσης των Ενόπλων Δυνάμεων – η οποία περιελάμβανε συγχωνεύσεις, μετακινήσεις και καταργήσεις μονάδων και σχηματισμών – που ξεκίνησε τα προηγούμενα χρόνια αλλά δεν ολοκληρώθηκε.

Σε αρκετές περιπτώσεις το πολιτικό κόστος ή οι τοπικές αντιδράσεις ήταν η βασική αιτία που σταμάτησαν τις συμπτύξεις μονάδων οι οποίες θα απέφεραν εξοικονόμηση πόρων, προσωπικού αλλά και χρόνου. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της 32ης Ταξιαρχίας Πεζοναυτών στον Βόλο που είχε προγραμματιστεί να μετακινηθεί από τον Βόλο στον Αυλώνα Αττικής, ώστε οι πεζοναύτες να επιβιβάζονται ταχύτερα στα πλοία που θα τους μεταφέρουν στα νησιά. Η εγκατάσταση επρόκειτο να γίνει φέτος τον Ιούνιο, όμως τον Απρίλιο το υπουργείο Αμυνας αποφάσισε να ανασταλούν οι διαδικασίες μετακίνησης της Ταξιαρχίας «μέχρι νεωτέρας».

Ακόμη και σήμερα εξάλλου, παρά το πολυδιαφημισμένο σχέδιο «αναδιοργάνωσης» του Στρατού από τον πρώην υπουργό Πάνο Καμμένο, εξακολουθούν να υπάρχουν στρατιωτικές εγκαταστάσεις οι οποίες δεν διαθέτουν φαντάρους αλλά μόνιμο προσωπικό, το οποίο όμως θα μπορούσε να προσφέρει τις υπηρεσίες του σε «μάχιμες» μονάδες και περιοχές.

Βελτίωση συστήματος μεταθέσεων

Το σχέδιο των βασικών προτεραιοτήτων της νέας ηγεσίας του υπουργείου Αμυνας περιλαμβάνει και βελτιώσεις στην ισχύουσα νομοθεσία για τις μεταθέσεις των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων.

Το υπουργείο Αμυνας προσανατολίζεται σε αλλαγές με στόχο να επιλύσει χρόνια προβλήματα που ταλαιπωρούν τα προσωπικό του Στρατού αλλά και τις οικογένειές τους. Με το ισχύον καθεστώς μεταθέσεων πολλά στελέχη που υπηρετούν στην παραμεθόριο – κυρίως ΕΠΟΠ – μοριοδοτούνται μεν αλλά μόνο για τα 3 πρώτα χρόνια. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, όταν επιθυμούν να πάρουν μετάθεση να μη διαθέτουν τα απαιτούμενα μόρια και συνακόλουθα να παραμένουν για χρόνια στην ίδια μονάδα ακριτικών περιοχών, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τον οικογενειακό προγραμματισμό τους.

Είναι χαρακτηριστικό πως τα τελευταία χρόνια υπήρχαν στελέχη που είχαν «εγκλωβιστεί» σε μονάδες του Εβρου ή του Αιγαίου ακόμη και για 10 χρόνια. Ηθελαν δηλαδή να μετακινηθούν σε άλλες περιοχές αλλά δεν μπορούσαν, ακριβώς εξαιτίας του ισχύοντος συστήματος μοριοδότησης. Πέρυσι το καλοκαίρι, μάλιστα, περίπου 200 ΕΠΟΠ που ήταν «εγκλωβισμένοι» σε παραμεθόριες μονάδες μετακινήθηκαν εκεί όπου επιθυμούσαν, αλλά μόνο κατόπιν παρέμβασης που έγινε από τον τότε αρχηγό ΓΕΣ και νυν υφυπουργό Αλκ. Στεφανή. Ακριβώς, τέτοιου είδους «αδικίες» επιδιώκει να διορθώσει το νέο σύστημα που εξετάζεται από το υπουργείο. Βασική στόχευση είναι οι αλλαγές να δώσουν «ανάσα» και να βοηθήσουν τα στελέχη που έχουν υπηρετήσει και έχουν προσφέρει τις υπηρεσίες τους σε ακριτικές περιοχές, αλλά ταυτόχρονα και να τονώσει το ηθικό τους. Αλλωστε τόσο ο υπουργός Ν. Παναγιωτόπουλος όσο και ο υφυπουργός Αλκ. Στεφανής – που γνωρίζει το πρόβλημα από πρώτο χέρι – από την πρώτη μέρα που ανέλαβαν τόνισαν ότι θέλουν να δώσουν ιδιαίτερο βάρος στο έμψυχο δυναμικό των Ενόπλων Δυνάμεων δείχνοντας σεβασμό στο έργο του.

Η «καυτή πατάτα» της αύξησης της θητείας

Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και οι πολιτικές ηγεσίες του υπουργείου Αμυνας επί των ημερών του απέφυγαν οποιαδήποτε συζήτηση για το ενδεχόμενο αύξησης της στρατιωτικής θητείας. Το οξύτατο πρόβλημα της υποστελέχωσης και της γήρανσης του έμψυχου δυναμικού των Ενόπλων Δυνάμεων επιδεινώθηκε δραματικά την περίοδο της κρίσης και οι ανώτατοι στρατιωτικοί επιτελείς εισηγούνται τα τελευταία χρόνια ως ένα από τα μέτρα – σε συνδυασμό όμως και με άλλα – την αύξηση της στρατιωτικής θητείας. Το σίγουρο είναι πως πρόκειται για μία από τις «καυτές πατάτες» που έχει να διαχειριστεί το νέο υπουργείο Αμυνας.

Ανώτατες στρατιωτικές πηγές έχουν επισημάνει πως αν οποιαδήποτε κυβέρνηση επιλέξει να ξεκινήσει συζήτηση για αύξηση της στρατιωτικής θητείας αποσπασματικά – και όχι ως μέρος ενός συνολικού πλάνου για την ανάσχεση της μείωσης προσωπικού στον Στρατό – αυτό θα είναι… «άσφαιρα πυρά» και θα πυροδοτήσει αντιδράσεις. Υπενθυμίζεται ότι το σχέδιο που έχουν εκπονήσει οι επιτελείς του «Πενταγώνου» και έχουν παρουσιάσει «ΤΑ ΝΕΑ» περιλαμβάνει αύξηση της θητείας κατά τρεις μήνες στον Στρατό Ξηράς (για την ακρίβεια προτείνεται εξίσωση της θητείας σε όλους τους Κλάδους αφού σήμερα η θητεία είναι 9 μήνες στον Στρατό, 12 στην Αεροπορία και 12 στο Ναυτικό), υποχρεωτική στράτευση στα 18, εθελοντική στράτευση γυναικών, τακτικές προσλήψεις επαγγελματιών οπλιτών, διευθέτηση ανυποτάκτων και ενημερωτική καμπάνια στην κοινωνία.