Γιατί τρέχουμε με λυγισμένα τα χέρια

Πάνος Τσιμπούκης

Eρευνητές από το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ προσπάθησαν να εξηγήσουν επιστημονικά αυτό που στην καθημερινή ζωή μας φαίνεται αυτονόητο: για ποιον λόγο περπατάμε με ίσια τα χέρια ενώ όταν τρέχουμε έστω και με μικρή ταχύτητα λυγίζουμε τα χέρια στους αγκώνες. Τα αποτελέσματα, που δημοσιεύτηκαν στην επιστημονική επιθεώρηση «Journal of Experimental Biology», έδωσαν απάντηση στο πρώτο σκέλος του ερωτήματος, ενώ η αιτία που μας οδηγεί στο να λυγίζουμε τα χέρια μας όταν τρέχουμε παραμένει άγνωστη.

Η μελέτη που διεξήχθη από το τμήμα Εξελικτικής Βιολογίας του Χάρβαρντ ξεκίνησε όταν ο διδακτορικός ερευνητής Αντριου Γίτζαν παρατήρησε στον χώρο του Πανεπιστημίου έναν άνθρωπο να τρέχει έχοντας τα χέρια του ίσια και όχι λυγισμένα. «Εάν τα ίσια χέρια είναι πιο βολικά για το περπάτημα, για ποιον λόγο δεν είναι εξίσου βολικά για το τρέξιμο;» αναρωτήθηκε ο ερευνητής. Για να βρει την απάντηση, η ερευνητική ομάδα στην οποία συμμετέχει ο κ. Γίτζαν επιστράτευσε εθελοντές με διαφορετικές συνήθειες ως προς την αθλητική τους δραστηριότητα: τόσο ανθρώπους που τρέχουν τακτικά όσο και άλλους που τρέχουν πιο περιστασιακά.

Αρχικώς, οι ερευνητές βιντεοσκόπησαν και κατέγραψαν με τη βοήθεια υπολογιστή τις κινήσεις των χεριών των συμμετεχόντων. Στόχος τους ήταν να αναπαραστήσουν στον υπολογιστή με ακρίβεια τις κινήσεις του ώμου, του αγκώνα και του καρπού των εθελοντών. Ετσι, τοποθέτησαν σημάδια στα τρία σημεία του σώματος ώστε αυτά να μπορούν εύκολα να αναγνωριστούν από τον υπολογιστή. Επειτα, οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να περπατήσουν έχοντας ίσια τα χέρια, όπως συμβαίνει στην πλειονότητα των περιπτώσεων, αλλά και λυγισμένα στους αγκώνες. Την ίδια διαδικασία κλήθηκαν να ακολουθήσουν και καθώς έτρεχαν. Καθ’ όλη τη διάρκεια της άσκησης οι εθελοντές φορούσαν μια μάσκα οξυγόνου προκειμένου να καταγράφεται πόσο οξυγόνο καταναλώνει ο οργανισμός τους, γεγονός που επέτρεψε στους ερευνητές να υπολογίσουν την ενεργειακή κατανάλωση του οργανισμού στις διαφορετικές συνθήκες.

Αναπάντητα ερωτήματα

Οσον αφορά το τρέξιμο, τα αποτελέσματα εξέπληξαν αρνητικά τους επιστήμονες. Διαπίστωσαν πως είτε οι συμμετέχοντες έτρεχαν με λυγισμένα χέρια είτε έχοντας τα χέρια κάτω, η ενεργειακή κατανάλωση του οργανισμού ήταν η ίδια. Κάτι τέτοιο ερχόταν σε αντίθεση με τις υποθέσεις της ερευνητικής ομάδας η οποία, όπως περιέγραψε στη δημοσίευσή της, ανέμενε το λύγισμα του χεριού στον αγκώνα κατά τη διάρκεια του τρεξίματος να είναι ενεργειακά αποδοτικότερο. Οπως σχολίασε ο κ. Γίτζαν, «μας εξέπληξε το γεγονός πως το ενεργειακό κόστος παραμένει το ίδιο όταν κάποιος τρέχει έχοντας τα χέρια του ίσια αλλά και λυγισμένα».

Οι προβλέψεις των ερευνητών δεν διαψεύστηκαν πάντως σε ό,τι αφορούσε το περπάτημα. Κι αυτό επειδή πράγματι όταν οι συμμετέχοντες περπατούσαν με λυγισμένα χέρια η κατανάλωση οξυγόνου ήταν κατά 11% μεγαλύτερη απ’ ό,τι όταν περπατούσαν με ίσια τα χέρια.

Με βάση τα ευρήματα, η ερευνητική ομάδα συμπέρανε πως παρότι στο περπάτημα είναι ενεργειακώς αποδοτικότερο να κρατάμε τα χέρια μας τεντωμένα, στο τρέξιμο παραμένει άγνωστος ο λόγος που οδηγούμαστε στο να τα λυγίζουμε. Οι ειδικοί του Χάρβαρντ σχεδιάζουν να συνεχίσουν τις έρευνες για να κατανοήσουν αυτή τη συμπεριφορά που ακόμη δεν έχει εξηγηθεί επιστημονικώς.