Τι θα κάνει τώρα ο Τσίπρας: Το «νέο» κόμμα, οι αντιδράσεις και το ραντεβού τον Σεπτέμβρη

Η ενδοσκόπηση στον ΣΥΡΙΖΑ συνεχίζεται και η προσπάθεια αναζήτησης των αιτιών που οδήγησαν στην απώλεια της εξουσίας, δεν έχει ακόμη τελειώσει.

Ο Αλέξης Τσίπρας προχωρά στον μετασχηματισμό του ΣΥΡΙΖΑ αλλά και στη διεύρυνση που εκτιμά ότι θα του δώσει τον χαρακτήρα του ηγέτη στον κεντροαριστερό χώρο. Και θα του επιτρέψει την επάνοδο στο Μέγαρο Μαξίμου.

Ωστόσο, ακόμη και αυτές οι κινήσεις διεύρυνσης και αλλαγής του κόμματος βρίσκουν αντιστάσεις. Σύμφωνα με τα ρεπορτάζ του Αρη Ραβανού σε «ΝΕΑ» και «Βήμα», έχουν αρχίσει να δημιουργούνται τάσεις αντίστασης στα σχέδια του πρώην πρωθυπουργού.

Όπως αναφέρει προβληματίζει και δημιουργεί μεγάλη συζήτηση και διατυπώνονται ενστάσεις και διαφωνίες για το ενδεχόμενο μετεξέλιξης του ΣΥΡΙΖΑ σε ένα αρχηγοκεντρικό κόμμα.

Στο εσωτερικό της Κ.Ο. έχουν αρχίσει και διατυπώνονται συγκεκριμένες θέσεις όπως π.χ. του Νίκου Φίλη που σημειώνει ότι δεν χρειάζονται αναχρονιστικού τύπου επιστροφές όπως αυτή της «πασοκοποίησης» ή της «σοσιαλδημοκρατικοποίησης», σε μια περίοδο που ακόμη και τα κραταιά σοσιαλδημοκρατικά κόμματα της Κεντρικής Ευρώπης έχουν βυθιστεί σε κρίση.

«Ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να πρωτοτυπήσει, όπως έχει ήδη κατορθώσει με τη συνολική πορεία του μέχρι σήμερα, και να εξελιχθεί σε ένα μαζικό, δημοκρατικό κόμμα της σύγχρονης Ριζοσπαστικής Αριστεράς που θα είναι η ραχοκοκαλιά  της ευρύτερης προοδευτικής παράταξης» είναι η άποψη του Φίλη.

Το ενδιαφέρον είναι ότι, εκτός από τον Φίλη, κεντρικά στελέχη όπως ο γραμματέας του ΣΥΡΙΖΑ Πάνος Σκουρλέτης και ο πρώην πρόεδρος της Βουλής Νίκος Βούτσης έχουν σχεδόν ταυτόσημες απόψεις. Ο Σκουρλέτης υποστηρίζει ότι η μαζικοποίηση του ΣΥΡΙΖΑ που δεν είναι μια ποσοτική και ουδέτερη διαδικασία, αλλά βαθύτατα πολιτική δεν θα πρέπει να αλλάξει τις βασικές αρχές της ταυτότητας του ΣΥΡΙΖΑ. «Δεν είναι ελκτική η προοπτική της σοσιαλδημοκρατικοποίησής του» είναι το σαφές μήνυμα που στέλνει.

Κατά του ενδεχόμενου σοσιαλδημοκρατικοποίησης του ΣΥΡΙΖΑ τάσσεται και ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, ενώ πολλά στελέχη ενοχλούνται από το λεγόμενο PASOKification, δηλαδή την προοπτική της πασοκοποίησης που την ξορκίζουν. Η θέση αρχής όλων είναι να στον μετασχηματισμό και στη μετεξέλιξη σε ένα μαζικό, λαϊκό, αριστερό και προοδευτικό κόμμα, αλλά όχι στην πασοκοποίηση.

Οι «προεδρικοί» διαφωνούν με την οπτική των διαφόρων τάσεων στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ και ιδιαίτερα με τη θεώρηση των «53+» υπό τον πρώην υπουργό Οικονομικών, αλλά και άλλων στελεχών, όπως του Φίλη, του Βούτση και του Σκουρλέτη. Ενδεικτική είναι η άποψη του Νίκου Παππά, μέλους της Π.Γ. που σημειώνει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ άργησε επτά χρόνια να ανοίξει τις πόρτες του κόμματος για τον κόσμο. «Πρέπει να λύσουμε το εξής παράδοξο: ένα κόμμα με περίπου 2 εκατ. ψηφοφόρους να έχει περίπου 30.000 μέλη» λέει.

Οχι ΠΑΣΟΚ

Βέβαια και ο ίδιος ο πρώην πρωθυπουργός επιμένει, όπως είπε και στην Κ.Ε. το προπερασμένο Σάββατο, στη σκιά της εκλογικής ήττας, ότι «κανένας δεν θέλει να γίνει ΠΑΣΟΚ, ούτε το ίδιο το ΠΑΣΟΚ που ονομάστηκε αλλιώς» και φαίνεται να προσανατολίζεται και σε προγραμματικό συνέδριο.

Το βασικό όμως σημείο που διαφωνούν αρκετά ιστορικά στελέχη είναι η προοπτική μετεξέλιξης του ΣΥΡΙΖΑ σε ένα αυστηρά αρχηγοκεντρικό κόμμα που ο Τσίπρας θα έχει τον κεντρικό ρόλο και δίπλα του να είναι η νέα ηγετική ομάδα που θα έχει το «πάνω χέρι». Και μάλιστα, αυτό φάνηκε κατά την επιχειρηματολογία αρκετών στελεχών, με τα πρόσωπα που επέλεξε για τις θέσεις στη Βουλή και στην Κ.Ο. Επί της ουσίας, όπως λένε, με τις κινήσεις του εκεί θέλησε να αναδείξει ότι υφίσταται το προεδρικό ιμπέριουμ και δεν έχει πληγεί, παρά το γεγονός ότι επιχείρησε να κρατήσει ισορροπίες, δίνοντας ρόλους σε πρόσωπα από όλες τις τάσεις.

Η προώθηση των σχεδίων του Τσίπρα εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό και από το είδος της πολιτικής σχέσης του Ευκλείδη Τσακαλώτο που διαφωνεί με την προοπτική της επικράτησης και στο ΣΥΡΙΖΑ, όπως παλαιότερα στο ΠΑΣΟΚ, της θεωρίας του «ενός ανδρός αρχή».

Παράλληλα, στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ έχει ξεκινήσει μεγάλη συζήτηση για το εάν θα εκλέγεται ή όχι ο αρχηγός από τη βάση. Πολλά στελέχη εκφράζουν προβληματισμό με το επιχείρημα ότι θα υπάρξουν μέλη «μιας χρήσης», αν και οι προεδρικοί λένε ότι η υψηλή λαϊκή νομιμοποίηση του αρχηγού επιτυγχάνεται με την εκλογή από τη βάση.

Ραντεβού τον Σεπτέμβρη

Αυτή η μεγάλη αντίθεση αχνοφαίνεται μέσα από τις τοποθετήσεις διαφόρων στελεχών στα ΜΜΕ, αλλά λόγω της νωπής εκλογικής ήττας δεν έχει σχηματοποιηθεί, κάτι που αναμένεται να γίνει στις αρχές του Σεπτεμβρίου, όταν και θα κληθεί να συνεδριάσει η Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ.

Ουσιαστικά από τις επόμενες ημέρες και για όλον τον Αύγουστο ο ΣΥΡΙΖΑ θα επικεντρωθεί στο αντιπολιτευτικό έργο του στη Βουλή και στην προώθηση των επιχειρημάτων του στα ΜΜΕ και το ραντεβού δίνεται για τον Σεπτέμβριο. Εκεί θα γίνει η πιο σημαντική πολιτική αναμέτρηση, καθώς θα χαραχθεί ο οδικός χάρτης της επόμενης περιόδου.

Προηγουμένως έχει αποφασιστεί να γίνει σε κάθε νομό μία τουλάχιστον ανοιχτή συνέλευση με στόχο τη συγκρότηση του σχήματος ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία και την κατάρτιση του μητρώου μελών για την Προοδευτική Συμμαχία στους νομούς στους οποίους δεν υφίσταται ήδη.

Παράλληλα, θα δοθεί έμφαση στο να επιτευχθεί ο φιλόδοξος στόχος να γίνουν εγγραφές μελών, τόσο απευθείας στις οργανώσεις βάσης του ΣΥΡΙΖΑ για όσους το επιθυμούν όσο και στην Προοδευτική Συμμαχία ανά νομό, με τελική κατεύθυνση να συντελεστεί η πλήρης ενοποίηση στο Συνέδριο.

Ο στόχος να προσεγγίσει ο ΣΥΡΙΖΑ τα 170.000-180.000 μέλη αποτελεί «ζήτημα ζωής ή θανάτου» για τους προεδρικούς. «Ο ΣΥΡΙΖΑ άργησε επτά χρόνια να ανοίξει τις πόρτες του κόμματος για τον κόσμο. Πρέπει να λύσουμε το εξής παράδοξο: ένα κόμμα με περίπου 2 εκατομμύρια ψηφοφόρους να έχει περίπου 30.000 μέλη» είπε ο Νίκος Παππάς, δίνοντας το στίγμα των «προεδρικών».

Η γραμμή Ευκλείδη

Από την άλλη πλευρά, σταθερός στην άποψή του παραμένει ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, ότι «η Ευρώπη και η Ελλάδα δεν χρειάζονται από εμάς ένα νέο σοσιαλδημοκρατικό κόμμα, διότι ό,τι έχουμε καταφέρει, ό,τι έχουμε προσθέσει στην Ελλάδα και στην Ευρώπη και οι λόγοι που μας ακούν είναι ότι είμαστε Αριστερά που έχει υπερηφάνεια για τις ιδέες της».

Ο πρώην υπουργός Οικονομικών ετοιμάζει παρεμβάσεις ηχηρές από τον Σεπτέμβριο σε ιδεολογικό πεδίο, ενώ θα έχει πρωταγωνιστικό ρόλο και στην αντιπολίτευση. Ο ίδιος με την παρουσία του στις προγραμματικές δηλώσεις έδειξε πως θα κινηθεί το επόμενο διάστημα χωρίς ακρότητες, αλλά με έντονη προγραμματική αντιπαράθεση και υπεράσπιση της κυβερνητικής θητείας του ΣΥΡΙΖΑ.

Το νέο κόμμα

Πώς απαντά η προεδρική τάση στην πίεση που δέχεται εκ των έσω; Με το σχέδιο για τη διεξαγωγή συνεδρίου (μένει ανοιχτό ακόμα εάν θα είναι προγραμματικό ή καταστατικό ή «ιδρυτικό»), ενώ προτάσσει το επιχείρημα της ουσιαστικής ανανέωσης και αναγέννησης.

Με βάση τη συζήτηση που γίνεται στους κόλπους του ΣΥΡΙΖΑ και ειδικά στην πλειοψηφούσα ομάδα που ομνύει πίστη στον Αλ. Τσίπρα, που αυτός προφανώς θα ηγηθεί – δεν τίθεται διαφορετικό ζήτημα – του μετασχηματισμού του κόμματος, δύο είναι τα κυρίαρχα στοιχεία: α) ένα κόμμα με ισχυρή αριστερή ταυτότητα και στόχο τον σοσιαλισμό με δημοκρατία και ελευθερία και β) ένα κόμμα που θα εκφράζει τη νέα, μεγάλη, δημοκρατική, προοδευτική και αριστερή παράταξη και στο οποίο θα χωρούν όλοι: αριστεροί ριζοσπάστες, αριστεροί σοσιαλιστές, δημοκράτες κομμουνιστές, σοσιαλδημοκράτες, οικολόγοι Πράσινοι αλλά και πολίτες προερχόμενοι από το δημοκρατικό Κέντρο.

«Δεν κάνω πίσω»

«Δεν κάνω πίσω στο μεγάλο αυτό εγχείρημα της μετεξέλιξης και του μετασχηματισμού» του ΣΥΡΙΖΑ φέρεται να έχει πει προ ημερών σε συνομιλητές του ο Αλ. Τσίπρας. Σύμφωνα με πληροφορίες ο πρώην πρωθυπουργός στις επαφές που έχει τις τελευταίες ημέρες, έχοντας αναλύσει το εκλογικό αποτέλεσμα και την ήττα του ΣΥΡΙΖΑ, λέει πως είναι αποφασισμένος να κάνει τις απαραίτητες τομές. Προς αυτή την κατεύθυνση προγραμματίζονται και αλλαγές στο κόμμα και σε σημαντικά πόστα. Η απόφασή του να ορίσει τον Αλέξη Χαρίτση εκπρόσωπο Τύπου, τον Δημήτρη Τζανακόπουλο δεύτερο κοινοβουλευτικό εκπρόσωπο, τον Μιχάλη Καλογήρου διευθυντή του γραφείου του, τον Θανάση Θεοχαρόπουλο διευθυντή της ΚΟ δείχνει τη διάθεσή του.

Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ ετοιμάζει έναν μεγάλο κύκλο περιοδειών και επισκέψεων σε πολλές πόλεις από τις αρχές του Σεπτεμβρίου. Θα συναντηθεί με όλες τις νομαρχιακές επιτροπές και θα συνομιλήσει – ήδη το ξεκίνησε με κάποιους – με όλα τα κεντρικά στελέχη του κόμματος για να συνθέσει απόψεις για την πορεία του ΣΥΡΙΖΑ από εδώ και πέρα.

«Χάσαμε στην επικοινωνία»

Εκτός από τη συζήτηση για τη μετεξέλιξη του ΣΥΡΙΖΑ, υπάρχει μεγάλη ενόχληση σε σημαντικό τμήμα της ΚΟ και του κόμματος για το γεγονός ότι δεν επικοινωνήθηκε το έργο της απερχόμενης κυβέρνησης. Γι’ αυτό και από εδώ και πέρα λένε ότι οφείλουν να υπερασπιστούν τα κεκτημένα της προηγούμενης τετραετίας στην αγορά εργασίας, στο κοινωνικό κράτος, στα δικαιώματα, στην εξωτερική πολιτική, χωρίς όμως να μείνει στάσιμος ο ΣΥΡΙΖΑ στο προγραμματικό πεδίο.

Στο πλαίσιο αυτό, η αντιπολίτευση του ΣΥΡΙΖΑ θα είναι ταυτόχρονα κοινοβουλευτική αλλά και κινηματική, με στόχο τη συνάντηση του κόμματος, όπως ορίζει και η απόφαση της ΚΕ, με το σύνολο των κοινωνικών δυνάμεων και κινημάτων που αγωνίζονται για μια κοινωνία ισότητας και αλληλεγγύης.

Ηδη σε κεντρικό θέμα αναδεικνύεται η υπεράσπιση του πανεπιστημιακού ασύλου και βέβαια  οι αλλαγές που προώθησε ως κυβέρνηση στην τοπική αυτοδιοίκηση με τον εκλογικό νόμο της απλής αναλογικής.

Τι αντιπολίτευση θα κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ; Επιστροφή στους δρόμους ή όχι; Αποκωδικοποιώντας τις ομιλίες του Αλ. Τσίπρα στη Βουλή, κεντρικά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ αναφέρονται σε δύο επισημάνσεις του πρώην πρωθυπουργού: Η πρώτη ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχει μια εντολή, να μην επιτρέψει να ολοκληρώσει η κυβέρνηση το σχέδιο εξαπάτησης των μεσαίων στρωμάτων και των λαϊκών οικογενειών. Η δεύτερη και πιο ενδεικτική ήταν όταν έκλεισε την ομιλία του με μια προειδοποίηση: «Η λαϊκή ψήφος δεν είναι λευκή επιταγή. Και η δημοκρατία εκφράζεται στη Βουλή. Εκφράζεται όμως και στους κοινωνικούς αγώνες».